Moderator.az 25 saylı Nizami İkinci Seçki Dairəsindən deputatlığa namizəd, ADP sədrinin müavini Nurəddin İsmayılovun müsahibəsini təqdim edir:
-Nurəddin bəy, müşahidələrə görə, müstəqillik dövrünün ən
maraqsız, sönük parlament seçkisi keçirilir. Bir çox siyasi partiyalar, o cümlədən təmsil olunduğunuz təşkilat
seçkiləri boykot edib. Nəyə əsaslanaraq seçkilərdə iştirak edirsiniz?
”“ Çox düzgün qeyd
edirsiniz ki, bu seçki son 25 ildə keçirilən parlament seçkiləri sırasında ən
maraqsız, sönük, siyasi yükü çəkisizləşdirilən, beynəlxalq təşkilatların seçki
müşahidəsi missiyasından imtina etdiyi və seçici aktivliyinin ən aşağı səviyyəyə
düşdüyü seçki kimi yadda qalacaq. Təbii ki, bunun başlıca səbəbini hakimiyyətin
demokratik seçkilər keçirilməsində siyasi iradə nümayiş etdirməməsində, müstəqillik
dönəmindən Avroatlantik məkana inteqrasiya ilə bağlı elan edilmiş xarici siyasət
kursundan üz döndərərək, avtoritar rus modelinə üstünlük verilməsində,
parlamentin rolunun heçə endirlməsində axtarmaq lazımdır.
Əslində proseslərin anti-demokratik yön alması uzun illərdir müşahidə olunmaqda
idi və hakimiyyət demokratik institutların sıxışdırılıb siyasi səhnədən çıxarılması
üçün gərəkən addımları atırdı. İlk növbədə müxalifyönlü partiyalar hədəfə
alındı. Bəlli məsələdir ki, hakimiyyət xalqın apolitik vəziyyətdə qalmasında nə
qədər maraqlıdırsa, siyasi partiyalar da xalqın siyasi şüurunun maariflənməsində,
onların ictimai proseslərdə aktiv iştirakında, siyasi mədəniyyətin
formalaşmasında bir o qədər mühüm rol oynayır. Ona görə də, hakimiyyət ilk növbədə
on minlərlə üzv və tərəfdarları olan siyasi partiyaları göz ardı etdi, rəhbərlərini
təqib etdi, sərbəst toplaşmalara məhdudiyyətlər qoydurdu, bütün resurslarını
onların siyasi səhnədən uzaqlaşdırılması və ictimai mühitdə düşmən obrazının
yaradılması istiqamətinə yönəltdi.
Daha sonra söz və mətbuat azadlığına qadağalar başladı. Alternativ informasiya
məkanı daraldıldı.
Qeyd etdiyim kimi bu faktlar bu gün yaşanan ölgünlüyə, apolitik vəziyyətin
yaranmasına, xalqın seçkilərdə iştirakının qarşısının alınmasına, parlamentin əhəmiyyətsiz
bir quruma çevrilməsinə, idarə edənlərlə idarə olunanlar arasında əlaqənin zəiflədilməsinə
gətirib çıxardı.
O ki qaldı təmsil olunduğum partiyanın seçkiləri boykot məsələsinə, bu məsələ
heç də siz dediyiniz kimi deyil. ADP seçkiləri boykot yolu tutmayıb. Partiyanın
qərarında seçkilərdən geri çəkilmə beynəlxalq təşkilatların seçkiləri müşahidədən
imtina etməsi, ölkədə seçki mühitinin olmaması ilə əlaqələndirilib və bu geri çəkilmə
üzvlərin sərbəst seçkilərdə iştirakına məhdudiyyət qoyulması anlamına gəlmir.
Seçkidə iştirakımla bağlı onu deyə bilərəm ki, mən parlamentin yeniləşməsinin,
təkcə bir partiyadan və komandadan deyil, müxtəlif partiyalardan, ayrı-ayrı
müstəqil düşüncə sahiblərindən formalaşmasının tərəfdarıyam və hesab edirəm ki,
parlamentin yorucu və ölgün sifəti yeni təmsilçilərlə əvəzlənməlidir. Ona görə
də, seçkilərə qatılmışam.
- Bilirik ki, uzun zaman Gömrük Komitəsində işləmisiniz.
Oradan uzaqlaşıb siyasi fəaliyyətə
başlayarkən qarşınıza nə məqsəd qoymuşdunuz?
”“ Bəli, mən on
il Gömrük Komitəsində və ondan da əvvəl dörd il icra sistemində məsul vəzifələrdə
çalışmışam. İlk vəzifəmdən partiyanın çıxardığı qərara əsasən, Gömrük Komitəsindən
isə şəxsi təşəbbüsümlə istefa vermişəm. Siyasi fəaliyyət üçün siyasi bilgi və
siyasi iradə tələb olunur və mən özümdə bu keyfiyyətlərin olduğunu dəqiq bildiyim
üçün siyasi fəaliyyətlə məşğul olmağa qərar verdim.
Əslində mən 1991-ci ildə təsis edilmiş ADP-nin ilk qurucularından olmuşam,
lakin gömrük orqanlarında fəaliyyətə başladığıma görə partiyadakı siyasi fəaliyyətimi
dondurmuşam. Lakin məni tanıyanlar nəzəri olaraq siyasi fəaliyyətdən kənarda
qalmadığımı, ölkə və dünyada gedən proseslərə bu və ya digər formada münasibət
bildirdiyimi yaxşı bilirlər.
Gömrükdən uzaqlaşmağımın başlıca səbəbi isə bu orqanda adi vətəndaşlardan
tutmuş iş adamlarına kimi, tətbiq edilən süründürməçiliklər, monopolist qüvvələrin
ölkənin iqtisadi sistemini çökdürməsinə göz yumulması, idxal-ixrac əməliyyatlarından
əldə edilən küllü miqdarda vəsaitlərin dövlət büdcəsindən gizlədilərək mənimsənilməsi,
layiqsiz, gömrük işindən anlayışı olmayan kadrların yüksək postlarda
oturdularaq iş adamlarının başına oyunlar açması, əməkdaşların sərhəd gömrük məntəqələrində
dövlətin siması olmaq əvəzinə dövlətin simasını pozan yaramaz əməllərə yol verməsi
kimi ürəkbulandırıcı naqisliklər olub. Hesab edirəm ki, parlamentdə təmsil
olunduğum halda bu və ya digər dövlət orqanlarında yaşanan neqativlərin aradan
qaldırılmasında, ölkədə korrupsiya, rüşvətxorluq, monopoliyanın durdurulmasına
yol açacaq qanunvericilik bazasının yaradılmasında fəal iştirak edə bilərəm.
- Əsas rəqibiniz sözsüz ki, YAP-ın dəstəklədiyi
namizəddir. Hakim partiyanın namizədinə
qarşı hansı resurslarla durmaq niyyətindəsiniz?
”“ “Nəsimi” filmində
Şirvanşah İbrahimxəlilin Nəsimiyə dediyi bir söz var. Şirvanşah deyir
ki, şair, bütün şirvan əhli mənim hüzuruma ənamla gəlir. Sən niyə əli boş gəlmisən.
Nəsimi deyir ki, mənim cəvahiratım beynimdədir. Əlbəttə, iqtidar partiyasında təmsil
olunan hər bir namizədin resursları kifayət qədərdir və onların material gücü
hakimiyyətin verdiyi dəstəklə bağlıdır. Lakin bu o demək deyil ki, resursları
olmayan ağıl və düşüncə sahibləri parlamentdən qıraqda qalmalı, zəhmətsiz gəlirlərlə
zənginləşən insanlar hər hansı bir vasitə ilə olur-olsun, parlamentdə təmsil
olunmalıdır.
Mənim iqtidardan olan rəqibim bundan əvvəl həmin dairədən deputat seçilmiş,
YAP-ın Nizami rayonu üzrə təşkilat sədri və baş həkimdir. Yəni rayonda tanınan
və müəyyən nüfuzu olan insandır. Rəqiblərimin hər birinə hörmətlə yanaşıram,
amma mən seçki platformamda, etdiyim çıxışlarda seçiciləri nəinki öz dairəmdə,
hətta bütün ölkə üzrə dairələrdə iqtidar namizədlərinə alternativ insanlara səs
verməyə çağıracam.
Yetər ki, parlamentin bir partiyadan, bir komandadan
formalaşması ənəsinə son qoyulsun. Parlament xalqın danışan dili, düşünən
beynidir. Biz illərdir ki, parlamentdə danışan dillərin, düşünən beyinlərin
aktiv vəziyyətdə olduğunu görmürük. Milli Məclisdə olanların əksəriyyəti yuxarıdan,
Prezident Aparatından gələn hazır reseptlərlə öz işini qurub və millətimiz
onların səsinin təmsilçisi olanları bir çox hallarda salonda mürgüləyən vəziyyətdə
görüb.
Lakin biz parlamentin funksiyasının özünə qaytarılması, onun dövlət həyatındakı
rolunun artırılması, parlamentin digər hakimiyyət qolları üzərində
qanunvericilik və ictimai nəzarət funksiyasının gücləndirilməsi haqda dərindən
fikirləşməliyik. Hazırkı şərait onu göstərir ki, parlament bütövlükdə ali icra
hakimiyyətinin əlavəsinə çevrilib. Bu hal yerlərdə də özünü göstərir. Özünüidarəetmə
mexanizmini həyata keçirən bələdiyyələr yerli icra strukturlarından asılı vəziyyətə
salınıb.
Parlament müstəqil şəkildə öz funksiyasını yerinə yetirə bilsəydi, Beynəlxalq
Bankda kredit maxinasiyaları ilə dövlət büdcəsinə 8 milyard ziyan vurulmazdı.
Necə olub ki, ayrı-ayrı oliqarxlar heç bir girov qoymadan, təminat göstərmədən
bu bankdan yüz milyonlarla kredit götürərək mənimsəyə bilirlər? Bəs bu bankın fəaliyyətinə
nəzarət etməli olan Maliyyə Nazirliyi hara baxırdı? Niyə maliyyə naziri, onun
bu bankda Müşahidə Şurasının sədri olan müavini vaxtında bu talanın qarşısını
almayıb? Ölkədə müstəqil parlament, nəzarət funksiyasını yerinə yetirən Milli Məclis
olsaydı, belə özbaşınalıqlara yol vermək mümkün olmazdı. Parlament maliyyə
nazirini hesabata çağırar, bu biabırçılıqlara aydınlıq gətirilməsini tələb edərdi.
Amma hazırki YAP parlamentindən biz bunu görürükmü? Kimsə çıxıb Beynəlxal Bank
vasitəsilə xalqın oğurlanan pullarının hesabını sorurmu? Xeyir! Elə təkcə bu fakt
Azərbaycan xalqına kifayət etməlidir ki, parlamentin müxalif mövqeli
insanlardan təşkil olunması zərurətini anlasın və hakimiyyətin, YAP-ın namizədlərinə
səs verməsin.
Manatın məzənnədən düşməsi, ölkə iqtisadiyyatının inflyasiya ilə üz-üzə
qalması, monopoliyanın orta və kiçik biznesi sıradan çıxararaq azad bazar
iqtisadiyyatını çökdürməsi də məhz parlamentin ictimai nəzarət mexanizmini həyata
keçirə bilməməsi ilə bağlıdır.
Parlament siyasi plüralizmin qorunduğu, fərqli düşüncələrin, fraksiyaların dövlətin
ümumi mənafeyi gözlənilməklə, çarpışmalar aparıldığı arena olmalıdır. Parlament
daxili və xarici məsələrdə xalqın səsini dinləməlidir. Xalq neçə ildir qardaş
Türkiyənin varlığını sarsıtmağa yönələn PKK-nın terror təşkilatı kimi
tanınmasını tələb etsə də, parlament bu istiqamətdə qətiyyət nümayiş etdirməyib.
Mən 25 ilə qədərdir ki, Nizami rayonunda yaşayıram və bu rayonun problemləri ilə
yaxından tanışam. Parlamentdə təmsil olunacağım halda rayonun iqtisadi, sosial
mədəni problemlərinin həlli ilə yanaşı bütövlükdı ölkə çapında mövcud problemlərin
həlli istiqamətində səylər göstərəcəm.