Moderator.az-ın suallarını Azərbaycan Demokrat Partiyası sədri Sərdar Cəlaloğlu cavablandırıb. 

- Niyə? Dindən danışmağı qadağan edirmi? Allah təala hamını dinə dəvət edir, Qamət də deyir ki, mən dindən danışmayım. Bu da o deməkdir ki, Qamət Allahın əksinə çıxır. Getsin Allahla öz arasında bildiyini etsin.

- Qamət din xadimidir, mən isə "Qurani-Kərim"in elmi-fəlsəfi izahı ilə məşğulam, bununla bağlı təxminən on cildlik kitab hazırlayıram. "Quran"da belə bir ayə var: “Sizin aranızdan gərək elə adamlar çıxsın ki, "Quran"ı insanlara izah etsin”. Mən bu ayəni rəhbər tutaraq "Quran"ı şərh edirəm, indi səhv və ya düz izah etdiyimi Allah bilər, mən bilərəm. Əgər səhv izah edib İslam dininə zərər vuracağamsa, Allah buna görə cəzamı verəcək. Yox, əgər düz izah edib İslama xidmət edəcəyəmsə, Allah buna görə məni mükafatlandıracaq və bu da Allahla bəndə arasında olan məsələdir.  Qamətin verdiyi “bəyanat” da onu göstərir ki, onun din haqqında ətraflı məlumatı yoxdur. Çünki "Quran"da “Sizin aranızdan gərək alimlər çıxsın ki, bu kitabı xalqa izah etsinlər”- deyə yazılır. İzah elmi və fəlsəfi biliklərlə ayəni geniş xalq kütlələrinə anlatmaq deməkdir. Mən din xadimi deyiləm, çıxıb desəm ki, namazı belə qılın, orucu belə tutun, bax, o zaman mənə irad bildirə bilərlər.

- "Qurani-Kərim" Fatihə surəsi ilə başlayır və həmin surədə deyilir: “Allah, sən bizi doğru yola yönəlt, səndən başqa bizi doğru yola yönəldən yoxdur”. Buna “hidayət” deyirlər. Allah təala deyir ki, hidayət yalnız mənə məxsusdur, hətta peyğəmbərə də “Sənin də hidayət etmək hüququn yoxdur”- deyir. Allahın doğru yolunun adı “Siratəl Müstəqim”dirsə və vəhabilər doğurdan da düzgün yoldadırlarsa özlərini “Siratəl Müstəqim” adlandırardılar da, nəyə görə vəhhabi adlandırırdılar ki?! Allahın başçılığı altında gedilən yolun adı “Siratəl Müstəqim”dir. Vəhhabiliyin getdiyi başçısı Vəhhabdır, şiəliyin getdiyi yolun başında duran İmam Cəfərdir, sünniliyin başında duran İmam Malikdir, imam Həmiddir. 

Əslində təriqət və məzhəblər əqidədir, əqidə də inancın dünyagörüşünə çevrilməsidir. Dünyagörüşü insan beyninin məhsuludur, inanc isə belə desək, Allahın ağlının.  Hikmət Allahın verdiyi bilgidir, əqidə, yəni təriqət və məzhəblərin getdiyi yol isə ayrı-ayrı adamların, alimlərin biliyi əsasında gedilən yoldur. Bu yolu Allah Təala əyri yol adlandırır. Yəni İslamda bütün təriqət və məzhəblər "Siratəl Müstəqim"ə görə əyri yoldur.

 

Qamət əgər bunu sübut etsə ki, yox, düz yoldur, onda məntiqlə Allah təalanın "Siratəl Müstəqim"i, yəni Allahın dəvət etdiyi yol yanlış yoldur, Əbdül Vəhhabın dəvət etdiyi yol düzdür. Onlar da gərək allahın əvəzinə Əbdül Vəhhaba itaət edələr, ona ibadət edələr. 

Əgər doğurdan da İslam təriqət və məzhəblər əsasında mövcud olsaydı niyə peyğəmbərin dövründə və peyğəmbərdən də iki yüz il sonraya qədər təriqət və məzhəblər olmayıb. Niyə məzh 200- ildən sonra təriqət və məzhəblər ortaya çıxıb. Əgər doğrudan da İslamda təriqət və məzhəblərin yaradılması vacib idisə, bu yol düzgün yol idisə elə bu peyğəmbərin dövründə yaradılardı, peyğəmbər öləndən sonra yaradılardı. Nə oldu ki, 200 ildən sonra təriqət və məzhəb moda düşdü. Belə çıxır ki, 200 il müddətində olan insanlar heç birisi müsəlman deyildi. Bunu necə izah edir bəs Qamət?

- Quranın dediyi budur, Allahdan başqa bəndəni kimsə doğru yola yönəldə bilməz. Əgər belədirsə mən Sərdar Cəlaloğlu çıxıb deyirəm ki, sizi doğru yola yönəldərəm, deməli mən Allaha şərik çıxıram. Yəni təriqət və məzhəbdə olmaq Allaha şərik çıxanların dalıyca getmək deməkdir. Faktiki olaraq islam dinində insanların düşüncəsi ilə inanmaq əqidə adlanır, bunlar da məzhəb və təriqətlərdir, böyük quruplardır. Bunlar da əyri yollardır, Allah təalaya daha uzaq, daha dolayı yolla aparan yollardır. Quranda yazılır: “Mənim bir yolum var, o da doğru yoldur, o da mənim əmrlərimi qüsursuz yerinə yetirməkdir”. Allah təalanın əmrləri Quranda aydın ayələrdə çox açıq şəkildə yazılıb və bunu izah etməyə də ehtiyac yoxdur. Məsələn, deyir ki, səbr et, şükr et, qorx, ümid et, itaət et, ibadət et, ziyarət et, zəkat ver, oruc tut, allahın yolunda vuruş. On əmrdir və bunların beşi müsəlmançılığa, beşi möminliyə aiddir. Əbdül Vəhhab və ya şiə təriqətinin başçısı İmam Cəfər, sünnilərin inandığı Hənəfi, Şafi və ya nurçuların inandığı Nursi Allahın əmrlərindən başqa hansı yeni əmri gətiriblər? Hansı yolu getməyi bizə göstəriblər? Axı, Allah təala dedi ki, mənim yolum mənim əmrlərimin icraasından ibarətdir. Demədi ki, mənim yoluma əlavə şərklər qoşulsun. Biri deyir ki, dəstəmazı belə al, o biri deyir yox, belə al, namazda əlini qoltuğuna qoy və ya yana qoy. Demək bir adamın qolları yoxdursa, o namaz qıla bilməz? Əgər olarsa belə məsələlərlə insanları niyə ayırmalıdırlar? Məsələn, şiələr namaz qılanda möhür qoyurlar. Deyilir ki, möhür qoymaq müstəhəbdir, əgər qoymaya bilərsənsə, qoyma da və elə bütün müsəlmanlarla birgə ol. Qoyub özünü müsəlmanlardan niyə ayırırsan ki?!

- Faktiki olaraq islam dinində insanların düşüncəsi ilə inanmaq əqidə adlanır, bunlar da məzhəb və təriqətlərdir, böyük quruplardır. Bunlar da əyri yollardır, Allah təalaya daha uzaq, daha dolayı yolla aparan yollardır. Hər təriqət öz yolunu düz hesab edir, bir nəfər özünü düz hesab edir, yerdə qalan 99 yanlış. Məntiqlə yanaşsaq 99 adamın dediyi düz olar, yoxsa bir adamın? Deməli, 99 adamın təsdiqlədiyi düzdür. Kim ki, özünə “mən düzəm” deyirsə onun dediyi yalandır. Beləliklə hər din təriqəti yalnız “özüm düzəm” dediyinə görə yalan çıxır və beləliklə bütün təriqət və məzhəblər inkar olunmuş olur. Bu adi məntiqdir, burada Qamət olmağa, Səudiyyə Ərəbistanında əlləm-qəlləm işlər oxuyub gəlib burada insanların başını xarab etməklə iş düzəlmir ki. "Qurani-Kərim"də açıq şəkildə yazılır, bunu nə Sərdar Cəlaloğlunun, nə Qamətin, nə də hansısa ayətullahın şərh etməyinə ehtiyac yoxdur. 

Baxın, görün indi düz yolda olan kimdir? Bu düz yoldurmu? “Bizdən başqa düz yol yoxdur, qalanlar hamısı əyri yoldur”  deyənlərmi? Allah təala deyir ki, “Kimin düz yolda olduğunu yalnız qiyamət günü mən deyəcəyəm, əgər Allaha inanırsınızsa məzhəblərdən və təriqətlərdən hansının düzgün olduğunu qiyamətə qədər gözləyin, deyin ki, qiyamət günü Allah təala deyəcək ki, hansı yol düz idi”. İndi bu Qamət də qiyamət gününü gözləməyib, Allahın əvəzindən vəhabiliyin düz yol olduğunu deyir. Hər təriqət “biz düzük” deməklə allaha şərik qoşur. Allah təala deyir ki, sizin bildiklərinizi də, bilmədiklərinizi də mən bilirəm. Sən yalnız öz bildiyinə görə deyə bilərsən ki, düzəm, amma Allahın bildiyini bilmədiyinə görə deyə bilməzsən ki, mən mütləq şəkildə düzəm. 

- Allah təala Quranda alimlərin izah etməli olduğu ayələri göstərir. Heç kəs də Qurani Kərimlə bağlı kiminsə danışmağını qadağan edə bilməz. Mənim İslamın parçalanmasının əleyhinə çıxmağımdan narazı qalırlar, halbuki, Qurani Kərimdə onlarla ayə var ki, parçalanmayın, dağılmayın, allahın evindən yapışın, bir yerdə olun, bir hümbət olun, bir qövm olun və s. Bunlar parçalayırlar və deyirlər ki, parçaladığımıza görə də biz danışaq, Sərdar Cəlaloğlu İslamın birləşməsini istədiyinə görə danışmasın. Baxın görün Allahın yoluyla kim gedir? "Qurani-Kərim"in "Bəqərə" surəsində Allah buyurur: “Kafir o adamlardır ki, Allahın birləşdirilməsini kəsirlər”. Allahın birləşdirilməsində ən birinci məsələ müsəlmanların bir qardaş olması, bir yerdə olmasıdır. Hərə bir yerdə bir təriqət, məzhəb yaradıb, digər təriqət və məzhəbə qarşı müharibə elan edib. Harda tutdu başın kəsir, harda tutdu qulağın kəsir. Allah buyurur: “Hətta ayrılırsız belə bir-birinizə qarşı güldən ağır söz deməyin”. İslamda isə indi təriqət və məzhəbə görə bir-birilərini öldürürlər, qırırlar, nəslin kəsirlər. Hətta vəhhabilərin liderinin hökmünə görə şiələrin canı və malı onlara halaldır. Bu nə deməkdir axı? Axı Allah təala deyir ki, bir günahsız insanı öldürmək bütün insanlığı öldürmək, bir insna həyat vermək bütün insanlığa həyat vermək deməkdir. Sən Allahdan çox bilirsən ki, belə fətva verirsən? Allah hətta kafirləri belə müəyyən şərtlər daxilində öldürməyi qadağan edir. Deyir: “Həddi keçməyin, əgər onlar sizə qarşı vuruşmurlarsa onlarla işiniz olmasın”. Başqa bir ayədə də deyilir: “Başqa dindən olanları, hətta bütpərəstlərin bütlərini belə təhqir etməyin, onlar da nadanlıq ucbatından Allahı təhqir edərlər”. Allah təala bu qədər tolerant olmağı tələb etdiyi bir halda özünü müsəlman adlandırıb bir-birini qıran insanlar var. 

- Bu yaxınlarda İslam Universitetini bitirmiş bir oğlanla yaxınlarda söhbət etdim. Həmin oğlan mənə deyir ki, Məhəmməd peyğəmbər "Quran"ı özü yazıbdır. İlahiyyat universitetini qurtarıb, ancaq namazı da tərk edib, ateist olub. Baxın, görün ilahiyyat universitetini qurtaran biri nə deyir, həm də deyir ki, Məhəmməd Peyğəmbər çox arvad almaq istəyib və buna görə də "Quran"a bəzi maddələri salıb. Və yaxud da elə həmin Qamətin mənsub olduğu təriqətin nümayəndələrindən biri deyir ki, mən yerin fırlanmağına inanmıram. Halbuki, "Quran"ın müsəlləf surəsində yazılır ki, yeri mən hərəkətdə olan yaratdım. Həmin təriqətdən olan biri homoseksualların evlənməsi ilə bağlı fətva vermişdi. Başqa bir İŞİD şeyxi vəhhabilərə öz ana və bacıları ilə nigaha girməyə icazə verib. Yəni ki, cihad edən biri qadın tapmırsa öz anası və ya bacısı ilə kəbinə girə bilər. Bu nə deməkdir axı? "Quran"da "Nisa" sürəsində kəbinə girmək qadağan olanların siyahısı var və orada deyilir ki, hətta bibi, xala, bacıqızı, qardaşqızına yaxın belə dura bilməzsən və bu günahdır. Sən "Quran"ın bu ayəsini qoyaraq elə bir fətvanı necə verə bilərsən? Bu İslamdırmı? Baxın, bu da onların təriqətinin şeyxləridir ki, belə bəyanatlar verirlər. "Qurani-Kərimi" açıq-açığına inkar edirlər. Rast gəldiyim vəhhabilərin  99 faizindən "Quran"ı oxuyub-oxumadıqlarını soruşmuşam, cavabları belə olub: “Bizə deyiblər ki, "Quran"ı oxumayın, başa düşməzsiz, çaşarsınız, düzünü biz deyirik, siz bizə inanın”. Bu nə deməkdir axı? Allah təala buyurur ki, “Quran"ı ömrünüzün sonunacan oxunan bir kitab kimi yaratdım və hər bir müsəlman "Qurani-Kərim"i özü oxumalıdır”. Ancaq bu gün İslam təriqətləri "Quran" oxumağı qadağan edir. Bəziləri "Quran"ı oxumadan hansısa kitablardan "Quran"a zidd fikirləri rəhbər tutaraq güya öz aləmlərində dindardırlıq edirlər. 

- Onların danışmasına imkan yaratmaq çox düzgündür, çünki nəyisə gizlətməklə məsələ həll olunmur. Hansısa məsələnin doğruluğunu aşkarlıqla, müqayisə etməklə üzə çıxarmaq olur. Ancaq bunu birtərəfli qaydada etmək olmaz. Məsələn, mənim fikrimi öyrənirsiz və indi Qamətin mənim fikrimə münasibət bildirmək imkanı yoxdur. Və ya Qamət həmin sözü deyəndə mənim ona cavab vermək imkanım olmayıb. Ən yaxşısı olardı ki, mən Qamətlə üz-üzə gələm, bəlkə də o elə mənim dediklərimi alqışlayacaq. Mən təklif edirəm ki, Qamət doğrudan da özünü ağıllı və savadlı hesab edirsə gəlsin elə sizin saytınızda üz-üzə debat edək və "Quran"ı ortalığa qoyub faktlarla danışsın, mənə sübut etsin. Mən deyirəm ki, islamda təriqət və məzhəblər yanlış yoldur, yalnız bir yol var o da Allahın "Quran"da göstərdiyi yoldur. Əgər haqlıdılarsa, özlərinə inanırlarsa, gəlsinlər açıq debat edək.