“ABŞ-ın razılığı olmadan Türkiyənin quru əməliyyatına başlaması mümkünsüzdür”x9d

Məlum olduğu kimi, Türkiyə PKK-nın Suriya qolu olan PYD-nin hərbi qanadı YPG-nin mövqelərini artilleriya zərbələrinə məruz qoyub. Buna səbəb YPG-nin Türkiyə sərhədlərinə təhlükəli həddə yaxınlaşmasıdır. Məhz bu səbəbdən də YPG silahlılarının mövqelərini top və digər artilleriya növlərindən atəşə tutan Türkiyə kürd silahlılarını bölgəni tərk etməyə səsləyib.

Artilleriya zərbələri ilə yanaşı, Türkiyə Suriyada quru əməliyyatlarına başlamaq üçün də öz hazırlığını davam etdirməkdədir. Lakin əskər ekspertlər hesab edir ki, Türkiyənin Suriyada quru əməliyyatına başlaması üçün ABŞ və NATO-nun ona dəstək verməsi mütləqdir. Əks təqdirdə, Suriyada Türkiyənin təkbaşına aparacağı quru əməliyyatları ciddi itkilərə səbəb ola bilər.

Maraqlıdır, Türkiyənin YPG mövqelərinə endirdiyi artilleriya zərbələri nəyin bahasına olursa-olsun Suriyada hərbi mövcudluğunu qoruyub saxlamaq niyyətində olan Rusiya ilə münasibətlərinə necə təsir göstərəcək? Türkiyənin Suriyaya hərbi müdaxiləsi onu Rusiya ilə hərbi müstəvidə üz-üzə gətirə bilərmi?

Məsələ ilə bağlı Moderator.az-a açıqlama verən Azad Demokratlar Partiyasının sədri, politoloq Sülhəddin Əkbər YPG-nin Türkiyənin elan etdiyi qırmızı cizgiyə etina etmədiyini, məhz bu səbəbdən artilleriya zərbələrinə məruz qaldığını bildirib:

“Öncə onu nəzərə alaq ki, Türkiyə PYD-ni və onun hərbi qanadı olan YPG-ni PKK-nın qanadı hesab edir, yəni terror təşkilatı kimi tanıyır. Ikincisi, Türkiyənin öz təhlükəsizliyi ilə bağlı bəlli etdiyi qırmızı cizgisi var. Bu cizgiləri YPG-yə elan edib. Bu cizgi isə Fərat çayının qərb sahilinə keçməməklə bağlıdır. Bu dəfə YPG öz aləmində guya biclik işlədib. Fərat çayının qərb hissəsinə keçməyib, Azez istiqamətində hərəkət edərək bəzi mövqeləri ələ keçirməyə çalışıb. Azez yaxınlığındakı hava limanını ələ keçirib. Bu isə mahiyyət etibari ilə Türkiyənin qırmızı cizgisini keçmək deməkdir. Türkiyə bu barədə bütün tərəflərə zamanında xəbərdarlıq etmişdi. Lakin edilən bütün xəbərdarlıqlara rəğmən PYD-nin bu addımı Türkiyəni hərbi müdaxiləyə əl atmağa vadar etdi. Türkiyə hərbi dairələrinin verdiyi məlumata görə, həm Suriya rejimi, həm də YPG tərəfindən Türkiyə tərəfinə atəş açılıb. Trükiyə tərəfi isə buna artıqlaması ilə cavab verib və YPG-nin nəzarəti altında olan hava limanı da sıradan çıxarılıb”x9d.

S.Əkbərin firkincə, Suriyaya quru qoşunlarının müdaxiləsi Türkiyə və Səudiyyə Ərəbistanının ABŞ-la apardığı danışıqların nəticəsindən asılı olacaq:

“Suriya məsələsinə görə, onsuz da Rusiya və Türkiyənin münasibətləri kifayət qədər gərgin idi. Bu məsələdə bütün tərəflərin mövqeyi kifayət qədər aydındır. ABŞ bu məsələdə nə qədər vasitəçilik etməyə çalışsa da, münasibətlərin yaxşılaşması istiqamətində hər hansı irəliləyiş müşahidə edilmir. Təbii ki, Hələb ətrafında baş verən proseslər, Rusiya və İranın dəstəyi ilə Hələbə gedən yolların bağlanması, şəhərin mühasirəyə alınması Türkiyənin maraqları baxımından yolverilməzdir. Türkiyənin baş naziri də öz açıqlamasında bildirdi ki, buna yol verilməyəcək. Hesab edirəm ki, Suriyaya müdaxilə ilə bağlı Türkiyə və Səudiyyə Ərəbistanı ABŞ-la danışıqlar aparır. Onlar ABŞ-ın dəstəyini təmin etməklə yanaşı, quru əməliyyatlarına başlamaq təklifi də gündəmdə idi. Bu təklif və müdaxilə imkanı ABŞ tərəfindən öyrənilməkdədir. Hələlik hərbi müdaxilə olmasa da, bu müdaxilə planlama mərhələsindədir. Türkiyə tərəfindən ABŞ-la razılıq əldə edilməyə çalışılır. Cenevrədə gedən danışıqlar pozulub. Danışıqlar Münhendə davam etdirildi. Lakin atəşkəslə bağlı Münhendə əldə edilən şifahi razılaşma da pozulur. Tərəflər də barışın mümkünlüyünə pessimist yanaşır. Bu baxımdan hərbi müdaxilə ehtimalı artır. Lakin buarada həlledici söz ABŞ-a məxsusdur. Son sözü o deyəcək. Nə Türkiyə, nə də Səudiyyə Ərəbistanı ABŞ-la razılaşdırmadan Suriyada quru əməliyyatlarına başlamaq niyyətində deyillər. Çünki qarşılarında Rusiyanı görəcəklərini bilirlər”x9d.

Seymur Əliyev