Müsahibənin əvvəlini bu linkdən oxumaq olar--- moderator.az/news/134184.html

- Dedi ki, nə qəribə qızsan sən, mənim məktubumun üstü yazıla, mən də beləcə sakit oturub gözləyəm, indi hər gün 10 dəfə teleqram vururdum, neçə illərdi necə dözürsən buna? Dedim ki, axı mən neyləməliyəm, axırı üstü yazılan məktubla bağlı nəsə olmalıydı ki? Bütün bu müddət ərzində baxdım ki, hamı bu işi bir-birinin boynuna atır. Hamısı da məsləhət verir ki, sən bunu elə elə, onu belə elə və sair. Bəlkə də bu məsləhət verənlərin özlərinin bu məsələni qaldırmaları və həllinə çalışmaları mümkün idi. 

- Bu ola biləcək şey deyil axı. Bilirsiniz, mən cəmi bircə dəfə, 1984-ci ildə Şuşada olmuşam. Qohum toyuna getmişdik və üç gün orda qaldıq. Elə o üç gündə gördüyüm gözəllik və Şuşaya heyranlığımla, Şuşanın düşmən əlində olmağına dözə bilmirəmsə, indi düşünün ki, Şuşalıların özləri nələr yaşayıblar bu illərdə?  Sonralar,  qonağı olduğum toy evinin sahibəsi qaçqın kimi Bakıya gələndən üç gün sonra infarktdan öldü. Baxın, bir daxma üçün mən neçə illərdi ki, Bakıda döymədiyim qapı qalmayıb və heç nəyə də nail ola bilməmişəmsə, o boyda evini-eşiyini itirən bir qadın ölməliydi demək. Ağdamda da olmuşam vaxtilə və oranın da ayrı bir gözəlliyi var idi.  Mən təkcə şeirlərimdə yox ki, işlədiyim bütün qəzetlərdə çıxan, apardığım səhifələrdə gedən elə bir yazım, elə bir müsahibəm olmayıb ki, orda mütləq Qarabağ haqqında söhbət açmamış, Şuşanı xatırlamamış olum. Bu gün də mən inana bilmirəm ki, bütün vətəndaşlarımızın içində, bu və ya digər şəkildə, Şuşa nisgili, Qarabağ dərdi, itirilmiş torpaqlarımızın ağrısı olmasın. Buna görə də, sizin məsələyə bu cür yanaşmanızı və problemin də, Şuşa və Qarabağ haqqında yazılarımla bağlı olduğunu qəbul eləyə bilmirəm. Bu mümkün də deyil. İnanın ki, mən bu sözlərimdə səmimiyəm və yazdıqlarım da pafos-filan deyil. Mənim içimdə gerçəkdən o ağrılar var və torpaqlarımız azad olanadək, Şuşada Azərbaycan bayrağı dalğalanadək olacaq.  

- Onlara mənim özüm yox, dostlarım müraciət eləmişdilər. Yəni, mənim yaxın dostlarımın hamısı, hansı problemlərin içərisində yaşadığımı gözəl bilirlər. Yenə də həmin dostlarımın təklifi ilə belə bir məktub hazırlandı və  Mehriban xanıma da, Kəmaləddin Heydərova da göndərildi . Mən hələ də inanırdım ki, bu insanların içində mərhəmət və xeyirxahlıq kimi nələrsə var. Hər dəfə o kirayə evlərindən gəlin köçürəndə (pauza, gözlərini gizlətməyə çalışır, kövrəldiyini, qəhərlənərək sözlərinin boğazında düyünləndiyini hiss etməmək mümkün deyil ”“ S.Ə.), çəkdiyim əzabların sırasında razı qala biləcəyim, az-çox təsəlli tapacağım tək bir şey, bir il prezident mükafatı almağım oldu. Elə onun hesabına da, ümumiyyətlə yaşamaq şəraiti olmayan bir kirayədən xəstə anamı, az-çox şəraiti olan başqa bir kirayəyə  köçürə bildim. Üç yüz manat mükafat alırdım və onun da 280 manatını həmin evə verirdim. 

- Hə, demək olar ki eləydi. Amma o bir ildə bilirdim ki, heç olmasa bu var. Lakin yenə də orda müəyyən çətinliklər var idi və mən yenə də qardaşımın qızını başqa evdən köçürməyə məcbur oldum (qəhərlənir).

- Yəqin ki, fətqindəyəm. Bilirsiniz, mən bayaq FB-də bir qızla da elə bu haqda söhbət eləyirdim. Tutaq ki, mənim bir sevgi şeirimdə “sənsizlik” sözü var. Bu təbii ki, fərdə aid olan söhbət deyil. Yəni bir qadın tənhadırsa, həyat yoldaşı yoxdursa, ya da adı var özü yox kimidirsə və belə qadınların sayı, siz deyən kimi, on minlərlədirsə, bu söz onların hamısının taleyinə oxunan dua kimi bir şeydir. 

- Çox sadə, nə qədər kişilər indi yad ölkələrdə bir tikə çörək peşindədi. Orda da nataşaların, valyaların, qalyaların əlindən nəsə qoparıb burda yolunu gözləyən Zeynəbə, Fatmaya beş manat göndərə, ya göndərməyə. Hələ bunun nə qədəri həbsxanalardadı, burda olsalar belə, ya qul bazarlarında, ya da çayxanalarda, dominoxanalarda, daha nə bilim nə xanalarda gün keçirən, baş girələyən  işsiz-gücsüz kişilərin sayını bilən varmı? Amma o qadınlar evdəki balalarının qarnını doyurmağa, nə bilim məktəblisini məktəbə, tələbəsini instituta, xəstəsini xəstəxanaya göndərmək, aparmaq zorundadılar, məhkumdular buna. Bir düşünün hələ, bu yazıq qadınlar bunu necə bacarırlar. Bu gün düşmənlə üz-üzə dayanıb Vətən qoruyan, şəhid olan, yaralanan, şikəst olan oğulların əksəriyyəti, bax, həmin anaların böyüdərək əsgər yolladığı oğullardı. Mən bu yaxınlarda paylaşdığım bir statusda yazmışdım ki, indi həyat yoldaşı olmayan qadınlar, əslində vətənsiz kimidilər. Yaxşı ər öz qadını üçün həm yaxşı yoldaşdı, həm yaxşı dostdu, həm yaxşı qardaşdı, həm yaxşı atadır, həm də vətəndir. Yəni bir insan vətənsiz hansı əzabları çəkir, hansı hissləri yaşayırsa, ərsiz bir qadın da eyni şeyləri yaşayır. Bəlkə də mən heç istəməzdim ki, şeir yazım. Ümumiyyətlə bir qadının şeir yazması, onun dərun bir quyuya dərdini deməsinə bənziyir. Amma o düşüncələrini yazmasa, adamın ürəyi partlaya bilər. 

- Hə, bəzən FB dostlarından da belə suallar gəlir, deyirlər ki, Binədə yaşayırsan? Mən də bir qayda olaraq bu suallara cavab yazıram ki, hə, Binədəyəm, amma yaşadığımı deyə bilmərəm. İllər uzunu, hər gün ölə-ölə yaşamaq, əslində yaşayış deyil ki,  heç sürünmək də deyil bunun adı. Əgər insanlar hansısa dərdlərini unuda bilmirlərsə və bu dərdin altında bir ömür əzilirlərsə, bu, mütləq yaşayışın çətinlikləri ilə bağlıdır. 

- Yox, niyə ki. Mən adətən dostlarıma deyirəm ki, bürclərə inanmıram. Çünki, Kəmaləddin Heydərovla eyni ilin, eyni ayın eyni günündə anadan olmuşuq. Amma birimiz dünyanın ən xoşbəxt, birimiz isə ən bədbəxt adamıyıq.

- Düzdür, mən bunu bir az da zarafatla deyirəm, hətta bürclərə də inanıram. Kəmaləddin Heydərov da incəsənət adamıdır. Bəlkə də siz bilmirsiniz,  çoxlu sayda ən gözəl mahnılar var ki, onların bəstəkarı Kəmaləddin Heydərovdur. Əslində onun atası da incəsənət adamıydı. Bilmirəm, bunu siz necə başa düşəcək və necə qəbul edəcəksiniz, amma mənim ona çox böyük hörmətim var, doğrudan da bu belədir. Məsələn mən bilirəm o kimlərə, hətta içinin mebeli liə bir yerdə ev verib, kimlərə torpaq verib, iş verib, qurulu obyekt verib, və sair. Ümumiyyətlə, bir dəfə onun qəbuluna düşmək istədim. Qəbulda o qədər adam var idi ki, aşağıdan nə qədər mənim adımı çağırsalar da, o insan selinin içindən keçib gedə bilmədim. Adam çox ürəyi yumşaq və barəsində də deyildiyi kimi, səxavətli biridir. Amma yenə də, bayaq dediyim kimi, ortada məmurlar məsələsi var.  Hər halda bu həyatda onun yaxşılıq elədiyi adamlar çoxdur. Bilirəm bu dediklərimə görə də məni qınayanlar çox olacaq. Amma bütün dediklərimlə yanaşı onnların hamısından, elə Kəmaləddin Heydərovdan da bəzən inciyirəm. Onlar gözləməməlidirlər ki, mən onların qarşısına gedim, qapılarında durum. Ən azından özümüzünkülər məni tanıyır və hansı vəziyyətdə, hansı şəraitdə yaşadığımı bilirlərsə, özləri nəsə eləməlidirlər. Mən mütləq gedib onlara yalvarmamalı, qürurumu sındırmamalıyam. Və heç vaxt bunu eləməmişəm, eləməyəcəm də. Onsuz da bundan belə ömrümün nə qədəri qalıb ki? Indiyə kimi hecə yaşamışamsa, yaşamışam, bundan sonrasını da eləcə yaşıyaram. Mənə başqa rayonlulardan təkliflər gəlir ki, istəsən, kitabının çapı üçün xahiş edərik. Mənə də qəribə gələn odur ki, başqaları bunu eləmək istiyirlər, amma özümüzünkülərdən səs çıxmır. Nə olsun ki, mənim kitabım indiyədək çıxmayıb, maddi vəziyyətim imkan vermirsə, neyləmək olar. Amma mən kitab çapı üçün gedib kiminsə qarşısında öz mənəviyyatımı alçaldası deyiləm ki. Hər halda, bəlkə də bir gün mən həyatda olmasam belə, o kitablar çap olunacaq. 

- Orası doğrudur, bu gün bir şeiri paylaşırsan, bir də görürsən ki, İsraildən, Amerikadan, Türkiyədən və daha haralardan şərhlər gəlir, nəsə yazırlar, rəy bildirirlər və sair. Adami incidən bir dənə o olur ki, özünlə bərabər sənin uşaqların da əziyyət çəkir. Bir az istəyirsən ki, uşaqların üçün nəsə rahat olsun. Nəzərdə tutduğun işlər var ki, onları görə bilmirsən. Bütün ömrüm boyu bir romam yazıram, hələ də sırf şəraitsizlik ucbatından üzərində işləyib bitirə bilmirəm. Əgər sən hər gün verə bilmədiyin borc haqqında düşünürsənsə, əgər həftədə azı üç dəfə gəlib sənin işığını kəsmək istəyirlərsə, əgər qaz dərdi çəkirsənsə, adicə uşağın yeməyi belə çəkilməz dərdə dönüşürsə, o zaman insanın içində nələr baş verdiyini izah eləməkdə belə çətinlik çəkirəm. Bilmirəm ki nə deyim axı, əslində bütün dediklərimə rəğmən kimsəni də qınamaq fikrim yoxdu, bəlkə mən özüm nəyisə bacarmırm. Düzdür mənim elə adamla dostluğum var ki, istəsəydim, bir kəlməyə özümə qəzüet də açardım, jurnal da təsis elətdirərdim. Amma cəmiyyət indi elə bir səviyyəyə gəlib ki, nə qədər təmiz olursan ol, bir şeylədən yan keçmək olmur. Həm də o qəzetin və ya jurnalın maliyyəsini özün təmin eliyə bilmirsənsə, mütləq gedib kimlərinsə qapısını döyməlisən. Və o kimlərinsə qapısını döyməmək üçün heç lazım da bilmirəm.   

- Hə, mənim də tanıdıqlarım var. Amma mənə xaricdə onlarla villa versələr, hər cür təmin olunmuş həyat təklif eləsələr də getmərəm. Gerçəkdən,  mən Azərbaycansız yaşaya bilmərəm!!!