Məcid Behbudov bir zamanlar həm Qarabağ, həm də Tiflisdə məşhur xanəndələlərdən sayılırmış. 1873-cü ildə Şuşada anadan olan Məcid Behbudalı oğlunu imkansızlıqdan bir varlı tacirin yanında köməkçi qoyurlar. Gənc Məcid də həmin tacir üçün arşın malı satarmış. Məhəllələri, küçələri dolaşar, məlahətli səsi ilə “Segah” üstündə “Arşın malı alan” deyərək oxuyarmış. Bununla bərabər həm də o zamanın ən vacib işlərindən sayılan şəbihgərdanlıqla məşğul da olub. Yanıqlı səsi ilə məhərrəm ayında şəbihlər oxuyarmış.

Moderator.az saytı dünya şöhrətli müğənni Rəşid Behbudovun atası, həmçinin ilk müəllimi olan Məcid Behbudova həsr etdiyi yazıda onun barəsində bir neçə maraqlı faktlara toxunacaq. Bu faktların ikisində Rəşid Behbudov da var.  

Yuxarıda Məcid Behbudovun gənc ikən arşın malçı olduğunu yazdıq. Amma ən maraqlı məqam budur ki, o, bu işlə məşğul olan zaman xüsusi olaraq varlı malikanələrinə gedir, oradakı xanımlara əlində olan arşın malını göstərərmiş. Eyni səhnəni biz Rəşid Behbudovun baş rolda çəkildiyi 1945-ci ildə Rza Təhmasib tərəfindən ekranlaşdırılan “Arşın mal alan” filmində də görürük. Dahi Üzeyir bəyin bütün operetta və komediyalarının əsasən uşaq vaxtı şahidi olduğu əhvalatlar üzərində qurmasını bilirik. “Arşın mal alan” da görünür bu xüsusiyyətdən xali olmayıb.  Hələ ən maraqlı məqam isə, Məcidin evlənməsi ilə bağlıdır. Görkəmli musiqişünas Firudin Şuşinksi öz həmşəhərlisi Məcid haqqında yazdığı yazıda (F. Şuşinksi: “Azərbaycan musiqi xəzinəsi, tərtibçi:Aslan Kənan)  onun arşın malı satarkən getdiyi malikanələrdən birində gördüyü qızı sevməsini yazır. Qız da onu bəyənir və Məcidə qoşularaq qaçır. 

Həmçinin filmdə də bu məqam  var. Gülçöhrə kasıb arşın malçı Əsgəri sevir və ona görə əsl Əsgərə getmək istəmir. Dünyanın 136 ölkəsində nümayiş etdirilən, 86 dilinə tərcümə olunan film haqqında danışmaq fikrimiz yoxdu. Çünki hamımız filmin az qala hər epizodunu əzbər bilirik. Amma Məcid Behdudovun həyatını oxuyan zaman görürük ki, Rəşid Behbudov filmdə öz atasının həyatını oynayıb. Tacir Əsgər böyük Üzeyir bəyin əlavəsidir. Amma kasıb arşın malçı Əsgərin həyatı elə Məcid Behbudovun həyatı olub. Ən azından ailə qurana kimi...

Daha sonra isə onun həyatı Tiflislə bağlı olur. Qarabağda məşhurluq qazanan Məcid Behbudov Tiflisə gedərək həyatını ora ilə bağlayır. Uzun illər Tiflisin məşhur “Dvoryanski klub”unda  oxuyur. Artıq Tiflis də onu çox yaxşı tanıyır və qəbul edirdi. 

Amma bu o demək deyil ki, xanəndə vətəndən tamamilə uzaqlaşır. Əvvəlcə onu qeyd edək ki, Məcid Behbudov ömrünün son illərini Qazaxda keçirir və 1945-ci ildə  orada da vəfat edir. Müxtəlif fasilələrlə isə Üzeyir bəyin bir çox operalarında əsas rolları ifa edir. 1911-ci ildə “Fərhad və Şirin” operasında Xosrov rolunu oynayır. Qeyd edək ki, o zaman Azərbaycanda cəmi iki il idi ki, operanın əsası qoyulmuşdu. Amma dövrün mətbuat orqanı yenə də öz tənqidindən qalmamışdı:”Xosrov rolunu ifa edən cənab Behbudov çox gözəl səsə malikdir.Yaxşı oxudu, amma rolu çox pis oynadı”. 

Rəşid Behbudov 1942-ci ilin yayında İranda qastrol səfərində olarkən Xoy şəhərinin varlı əyanlarından olan Analı xan onu evinə qonaq çağırır. Məclisdə Rəşidin gözəl səsi hamıdan çox xanın arvadını heyrətləndirir. Rəşid oxuyub qurtarandan sonra xanın arvadı böyük bir sandığı açıb, uzun illərdən bəri saxladığı cavan bir oğlanın rəsmini və qrammofon valını Rəşidə göstərir. Bu dəfə Rəşid Behbudov heyrətlənir. Çünki ona göstərilən şəkil atası Məcidin şəkli idi. Xan arvadı deyir ki, bir gün Naxçıvanda toyda olanda Məcid elə gözəl oxudu ki, anam onu Xoy şəhərinə mənim toyuma dəvət etdi. Toy şənliyindən sonra xanəndə Məcid şəkillə valı mənə yadigar verdi. 

Bu hadisə 1912-ci ildə, yəni Rəşidin o məclisdə ifasında düz 30 il əvvəl olmuşdu. Amma təsadüfə bax ki, xan arvadı hələ də o hədiyyələri saxlayırmış. Ən qəribəsi isə Rəşidlə onun arasında həm bioloji, həm də səs etibarilə yaxınlığı hiss edibmiş. 

Məcid Behbudov öz zamanında həmişə seçilən və hörmət edilən sənətkar olsa da musiqi tariximizdə başqalarına baxanda bir o qədər də şanslı sayılmaz. Ömrünün 40 ilini musiqiyə həsr etdi. Həm müəllim, həm xanəndə, həm də dövlətin rəsmi mədəniyyət nümayəndəsi kimi çox tər tökdü. Sovet qurulan zaman Zaqafqaziyanı kənd-kənd dolaşdı. Ömrünün sonunda isə yalnız Qazaxda bir musiqi məktəbində müəlim olaraq çalışdı. Amma onun üç əsəri ”“üç övladı Məcidi bəlkə də ən şanslı bir xanəndə etdi: sovet Azərbaycanının xalq artisi Ənvər Behbudov, ımıkdar artisti Nəcibə Behbudova və ən nəhayət, bütün dünyanın tanıdığı, Azərbaycan mədəniyyətinin bayraqdarı olan Rəşid Behbudov.