Moderator.az illərdir bu dünyanın qara daşını göyərtməyə çalışan, yaşlandıqca özünü də həmişəyaşıl ağaca bənzədən, ruhunu kirlətmədən ömrün 80-ci baharına qədəm qoyan bir şair Musa Yaqubla müsahibəni təqdim edir:

- Nə gizlədim, son vaxtlar şeir yazmaqdan çox qorxuram.

 

- Bilmirəm. Beynimdə dolanır, həyəcandan əsirəm. Elə bilirəm bu saat ürəyim köksümdən çıxacaq. Buna görə də istəmirəm yazım.

 

- Hə, çünki həyəcandan təzyiqim yüksəlir, dərman içməli oluram.

 

- Bilmirəm, amma bu yaşımda şeir yazmaqdan çox qorxuram.

 

- Var. Dost belədir ki, qardaşına deyə bilmədiyini ona deyirsən, əzizinin yanında darıxırsan, dostun yanında darıxmırsan. Daha rahat olursan.

 

- Mənim üçün var.

 

- Arada inciklik olub, münasibətlərimiz soyuyub, amma xəyanət olmayıb.

 

 

- Mən daha çox bağışlayıram. Amma bir şərtlə ki, həmin adam səhvini etiraf etsin. Etirafı eşidən anda kinim soyuyur.

 

- Eləməsə, çətin.

 

 

- Çox olur.

 

- Keçmişi beynimdə dolandıra-dolandıra öz-özümlə danışıram, didişirəm. Öz-özünə danışdığına görə də çox vaxt şairlərə dəli deyirlər.

 

- Çoxunu yaşamışam, kam almışam. Mən bu həyatı elə-belə yaşamamışam. Söz yox ki, zövqümlə, əhval-ruhiyyəmlə uyuşmayan günlər olub. Amma günü əridim, deyim sabah nə olacaq? Belə şey olmayıb.

 

 

- İndi çətin. Səni əhatə edən mühitdən çox şey asılıdır. Bəzən bilmirsən stress səni necə, harda yaxalayır. Aura məni sıxanda çətin olur.

 

- 20-25 yaşım üçün darıxıram. Arandan vurub dağdan çıxırdım. Keçən ömrün hər anı mənim üçün şirindir. Amma bu şirinin acısı da var. Yadımdadır ki, o vaxt aclıq illərində bizə dəlicə adlı buğda paylamışdılar. Bu buğdadan hazırlanan çörəyi yeyənlər məst olurdular. Deyirəm o dəlicə buğdadan hazırlanan çörəyi bu gün də yeyəydim və məst olub yataydım.  Keçmişi tez-tez xatırlayıram. Hətta yuxularımda o illərə qayıdıram.

- Bəlkə yuxularınızı bizə də danışasınız”¦

 

-  Son vaxtlar rəngarəng yuxular görürəm. Bir-iki gün əvvəl köhnə iş yerimi görmüşdüm. Tez-tez balaca bir uşağın ayağımdan tutub dartdığını görürəm, rəhmətlik həyat yoldaşımı görürəm.

 

 

- Soruşur ki, hardasan, uşaqlar hardadır? Kirayə qaldığımız evi görürəm, bəzən də yuxuda yaşadığım yeri itirirəm, tapa bilmirəm.

 

- Yuxularınızı yozursunuz?

 

- Mənim yuxu görməkdən və yuxu yozmaqdan xoşum gəlir. Axtarıram, yuxuyozmaları tapıb oxuyuram.

 

- Çox inanıram. Hər dəfə də yuxularımda keçmişi görürəm. Bu gün o keçmiş üçün çox darıxıram.  Dostlarım Novruz, Rəhim, Xalid, Çingiz, Ağahüseyn yadıma düşür. Hələ biz evli deyildik, amma bir-birimizə söz vermişdik ki, ömrümüzün sonuna qədər dostluq edək.  70 illiyimi qeyd edəndə sinif yoldaşlarımın çoxunu çağırmışdım. İndi o dostlarımın hamısı dünyasını dəyişib.

 

 

- Mənim içimdə həmişə bir qorxu hissi olub. Dostlarımın mənə xəyanət etməsindən qorxmuşam. Belə qorxulara müqəddəs qorxular deyirlər.

 

 

- Yox, bir-birimizdən incidiyimiz məqamlarda yaranıb.

 

 

- Olub. Elədiklərimə görə yox, eləmədiklərimə görə peşman olmuşam. Eləmədiklərim yandırıb məni.

 

 

- Guya siz özünüz hər istədiyinizi eləmisiniz?

 

 

- İndi belə deməyimə baxmayın, necə vardımsa, elə də yaşayacaqdım.

 

- Bu, mənim üçün bir sirrdir. Üstündən illər keçib, amma məni çox incidir.

 

 

- Onda əmimlə kisə-kisə armud alıb bazarda satırdıq. Bir dəfə mənə tapşırdı ki, sən armudu sat, mən indi gəlirəm. Beş manatlıq armud satdım, amma qayıdıb soruşanda onu aldatdım ki, hələ heç nə satmamışam. Bu yalan məni ömrü boyu yandırıb-yaxdı. Rəhmətə gedəndən sonra qəbri üstündə “Yasin” oxutdurdum ki, bəlkə bu xəcalət üstümdən gedə.  Gərək onu eləməyədim, sonradan utandığımdan açıb-ağarmadım da. Amma bu xəcalət hələ də məni öldürür. O beş manat ürəyimdə bu gün də qalıb”¦

 

 

- 60 il. Gərək onu eləməyədim. Eləmişəmsə də deyəydim. Desəydim, indi bu qədər dərd çəkməzdim.

 

 

- Nə bilim, pulsuzluqdan elədim, borcum vardı. Etibar olmalıdır insanda. Günü bu gün mən bazardan nəsə alanda tərəziyə baxmıram. İnanıram o adama.

 

 

- Mən də bilirəm ki, məni aldadırlar. Amma o adamı utandırmaq istəmirəm.

 

- Mən bunu bacarmıram.

 

 

- Pis. Düşünürəm ki, Azərbaycanda kitabı satdırmağın yolunu tapmaq lazımdır. Bu işlə şair, yaxud da yazıçı məşğul olmamalıdır. Amma bizdə belə deyil. Buna görə də kitabı satdırmaq üçün yazarlar kitablarına açıq-saçıq adlar qoymaq məcburiyyətində qalırlar. Amma bu da çıxış yolu deyil. Nəticədə söz qiymətdən düşür.

 

 

- Əlbəttə. Sovetlər dönəmində yazarlar yaxşı dolanırdı. Elə mənim özümə “Bir sim üstə” adlı kitabıma görə  9 min manat qonorar vermişdilər.

 

- Həmin pula o dövr üçün dəbdə olan “Jiquli” aldım. Onu da deyim ki, hələ çap olunmamış əsərə görə də qonorar alırdıq.

 

- Nəşriyyata ərizə ilə müraciət edirdik ki, tutalım, mənim problemlərim var, kitabıma görə alacağım qonorarı qabaqcadan ödəyin. Hər şeir misrasına görə 2-3 manat alırdım. O dövrdə 50-60 yaşdan sonra hər şairin “Seçilmiş əsərləri”ni çap edirdilər. “Seçilmiş əsərlər”in də hər misrasına görə 4-5 manat verirdilər. İndi təsəvvür edin, 100-200 min qonorar alanlar vardı.

 

 

- “Bir sim üstə” kitabıma görə. Qalan kitablarıma görə də 5-6 min manat alırdım. “Ürəyimdə yerin qalıb” adlı kitabıma on min manat qonorar yazdılar. Həmin kitab Axundov adına mükafata layiq görülüb. Amma sovetlər dağılandan sonra pul düşdü və on min oldu 1 şirvan. Mən də gedib almadım.

 

 

- Bəlkə də. Nə pul idi ki, onu da gedim alım.

 

 

- Qətiyyən. Şair elə cəfa çəkmək üçün bu dünyaya gəlib.

 

- Heç vaxt.

 

 

- Zamanında çap olunmayan şeirlərim vardı. Amma sonradan hamısı çap olundu.

 

 

- Elə şeirlər olub ki, ürəyim coşub, “yazacam-yazacam” demişəm, amma yaza bilməmişəm, qalıb. Amma belə əlyazma şəklində şeirlərim yoxdur.

 

 

- Olur də. “Gecikmiş şeir” adlı bir şeirim var. On il ürəyimdə dolanıb, amma bir anın içində yazmışam. Belə şeylər də olub.(publika.az)