Azad Demokratlar Partiyasının Ali Məclisi bəyanat yayıb. Moderator.az-a daxil olan bəyanatda deyilir:
“Əziz həmvətənlər, hörmətli xanımlar və bəylər! Yeni dünya nizamı quruculuğu prosesi gedən dünyamızda, qonşu regionlarda, eyni zamanda postsovet məkanında, həmçinin C.Qafqaz və Xəzər regionunda geopolitik qarşıdurma Ukrayna böhranı sonrası həlledici mərhələyə daxil olub. Çünki, Ukrayna ABŞ və AB üçün Yeni Avropa təhlükəsizlik sisteminin məhək daşı, Rusiya üçünsə imperiyanın tarixi legitimlik əsasıdır.
Yer kürəsinin ana quru sahəsi olan Afro-Avrasiyadan keçən əsas geopolitik sınma xətlərindən üçü- Baltik-Qara dəniz, GUAM və M.Asiya xətləri (II “yaşıl” xət) məhz Azərbaycanın da yerləşdiyi postsovet məkanından keçdiyindən, eyni zamanda geopolitik qarşıdurma tərəflərindən birinin lideri olan Rusiya bu məkanda olduğundan qarşıdurma burada daha kəskin xarakter almışdır.
Onu da qeyd edək ki, Afro-Avrasiyanın- Məqribdən başlayıb Hindistanadək uzanan və dərinləşməkdə davam edən- I “yaşıl” sınma xətti də Azərbaycanın da aid olduğu müsəlman coğrafi-mədəni məkanından keçir və ölkəmiz bu xətt üzərində baş verən çoxsaylı böhran, münaqişə və müharibələrdən də təsirlənməkdədir.
Azərbaycanın mürəkkəb coğrafiyada yerləşməsi, geopolitik, geostrateji, geoekonomik və geokultural mövqeyinin mürəkkəb və həssas olması, müharibə vəziyyətində, torpaqlarının bir hissəsinin işğal altında olması, yeni dünya nizamı quruculuğu prosesinin getdiyi və geopolitik qarşıdurmanın həlledici mərhələyə daxil olduğu bir zamanda hələ də strateji seçim etməməsi onu daha həssas və xarici təsirlərə daha açıq hala gətirməkdədi.
04 iyun 1993-cü ildə Azərbaycan Respublikasında, daxildə birləşmiş hərbi və siyasi müxalifətin birgə səyləri, xaricdən də neoimperialist Rusiyanın və teokratik İranın dəstəyi ilə, baş tutan hərbi qiyam nəticəsində ilk demokratik hakimiyyətin devrilməsi ilə hakimiyyətə gələn qüvvələrin ölkəmizdə antidemokratik, avtoritar siyasi rejim qurması, yenicə demokratik inkişaf yoluna çıxan ölkəmizi öz yolundan zorla döndərməsi, onu öncə siyasi və iqtisadi baxımdan qismən azad olan, 2003-cü ildən sonra isə azad olmayan ölkələr səviyyəsinə salması müstəqilliyini yenicə bərpa etmiş milli dövlətimiz ətrafında yaranmış əlverişsiz- risk, çağırış və təhdidlərlə dolu olan- regional və beynəlxalq əhatəni daha əlverişsiz hala gətirmişdir.
Kütləvi repressiyaya məruz qalan siyasi müxalifətin əzilməsi, parçalanması və satın alınması, eyni qayda ilə müstəqil KİV-in, vətəndaş cəmiyyətinin, demokratik fikirli ziyalı təbəqəsinin sıradan çıxarılması, bütün seçkilərin kütləvi şəkildə saxtalaşdırılması və milli iradənin zorlanması yolu ilə xalqın sovet dövründə olduğu kimi siyasi səhnədən uzaqlaşdırılması, eyni zamanda siyasi və iqtisadi hakimiyyətin bir əldə cəmlənməsi, avtoritar kriminal-korrupsioner rejimin qurulması və gizli iqtisadiyyatın çiçəklənməsi isə ölkə daxilindəki mövcud sosial-siyasi sınma xətlərini dərinləşdirmiş və yeni sınmalara səbəb olmuşdur.
Qeyd edildiyi kimi, mürəkkəb və həssas coğrafi mövqeyi və əlverişsiz əhatəsi olan, geopolitik cəbhə xəttində yerləşən və hələ də strateji seçim etməyən Azərbaycanda hazırda hakimiyyət-müxalifət, hakimiyyət-vətəndaş cəmiyyəti, hakimiyyət-müstəqil media kimi siyasi və ictimai sınma xətləri, milli gəlirin çox ədalətsiz bölgüsündən qaynaqlanan bir ovuc varlı-zəif (“sısqa”) orta təbəqə-kütləvi yoxsullar təbəqəsi kimi dərin sosial sınma xətləri, tayfabazlığa və regionçuluğa dayanan milli sınma xətləri, eyni zamanda süni şəkildə yaradılan etnik və dini zəminli çoxsaylı daxili sınma xətləri mövcuddur.
Azərbaycan Respublikasında 2014-cü ildən başlayan, 2015-ci ilin fevral ayından isə açıq şəkil alan maliyyə-iqtisadi böhran, öncə ölkədəki, maliyyə və milli təhlükəsizlik sistemi başda olmaqla, idarəçilik sistemi böhranını, ardınca da (21 dekabr 2016-cı il sonrası) sosial-iqtisad böhranı və sosial-siyasi böhranın ilk əlamətlərini üzə çıxardı. Beləliklə də, böhran qısa zaman ərzində sistem xarakteri almış oldu.
Əziz həmvətənlər, hörmətli xanımlar və bəylər! Göründüyü kimi Azərbaycan üzərində də bir kabus dolaşmaqdadır. Milli birliyə və həmrəyliyə böyük ehtiyacın yarandığı belə bir dövrdə Azərbaycan hakimiyyəti dünyada, regionda, eyni zamanda ölkə ətrafında və daxilində yaranmış və dinamik inkişafda olan, milli təhlükəsizliyimiz baxımından əlverişsiz və qəbuledilməz olan bu durumu nəzərə alaraq müxalifəti, vətəndaş vəmiyyəti, ziyalıları, mediyası başda olmaqla bütün cəmiyyətlə gecikmiş də olsa həqiqi dialoqa getmək, vaxt itirmədən ölkədə geniş (siyasi, iqtisadi, sosial, hüquqi, təhlükəsizlik və hərbi) demokratik islahatlara başlamaq, 15 iyul 2016-cı ildə qardaş Türkiyəyə edilən strateji hücumdan, onun hərbi xuntanın əli ilə, uğursuz da olsa, daxildən vurulmasından və ağır nəticələri olan bu təhlükəli hadisənin ilkin ibrətamiz nəticələrindən, o cümlədən hakimiyyətin həqiqi mənbəyinin də, hakimiyyətin və dövlətin əsas qoruyucusunun da məhz millət olduğundan lazımı dərs almaq, milli birliyi təmin etmək yerinə, çox təəssüf ki, Ukrayna və Suriya böhranlarından sonra olduğu kimi, yenə də paradoksal nəticələr çıxarmış, təlaş içində, tələm-tələsik öz hakimiyyətini qeyri-demokratik yolla daha da uzatmaq və möhkəmləndirmək fikrinə düşmüşdür. Demokratiyalarda hakimiyyətin yeganə mənbəyinin millət olduğu, hakimiyyətin zamanla və səlahiyyətcə məhdudlaşdırıldığı, onu möhkəmləndirməyin ən doğru yolunun isə özünə deyil, məhz milli maraqlara- vətəndaşa, millətə və dövlətə xidmət olduğu isə, çox təəssüf ki, unudulmuşdur.
18 iyul 2016-cı ildə- Türkiyə böhranından cəmi üç gün sonra prezident İlham Əliyevin, prezidentlik müddətinin 7 ilədək uzadılmasını və prezidentə parlamenti buraxma səlahiyyətinin verilməsini nəzərdə tutan, “Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında dəyişikliklər edilməsi haqqında” Referendum Aktı layihəsinin rəy verilməsi üçün Konstitusiya Məhkəməsinə təqdim edilməsi haqqında sərəncam imzalaması, 25 iyul 2016-cı il tarixdə AR Konstitusiya Məhkəməsi Plenumunun ona gözlənildiyi kimi müsbət rəy verməsi və elə bunun səhəri günü 26 sentyabr 2016-cı ildə referendumun keçirilməsi haqqında prezident sərəncamının verilməsi bir daha hakim siyasi elitanın qəflət yuxusunda olduğunu, dünyada, regionda və ölkəmizdə nələrin baş verdiyini düzgün analiz edə və qiymətləndirə bilmədiyini, bu səbəbdən də baş verənlərə adekvat reaksiya verə bilmədiyini göstərməkdədi.
Azad Demokratlar Partiyasının Ali Məclisi dünyada, regionda və ölkəmizdə yaranmış mövcud vəziyyəti və onun başlıca inkişaf meyllərini nəzərə alaraq hakimiyyəti faktiki olaraq konstitusiyalı monarxiyanın yaradılması istiqamətində addım atmamağa, ölkəmizin dinc, demokratik inkişaf yollarını qapatmamağa, ümumi böhran fonunda onsuz da gərgin olan ictimai-siyasi vəziyyəti kəskinləşdirməməyə, təcili olaraq bu siyasi kampaniyanı dayandırmağa, eyni zamanda cəmiyyətin bütün təbəqələri ilə açıq və həqiqi dialoqa başlamağa, ölkəmizdə geçikmiş də olsa geniş demokratik islahatlar aparmağa, demokratik, azad və ədalətli seçkilərin keçirilməsini təmin etməyə, daxili sınma xətlərini “təmir və bərpa etmə”yə və milli birliyə nail olmağa, eyni zamanda ölkəmiz ətrafında nisbətən əlverişli beynəlxalq və regional əhatənin yaradılması üçün təxirəsalınmaz addımlar atmağa, sürətlə yaxınlaşan təhlükələrin- artan xarici risk, çağırış və təhdidlərin səmərəli şəkildə önlənməsi üçün önləyici tədbirlər görməyə çağırır.
AzDP Ali Məclisi eyni zamanda bəyan edir ki, bu siyasi inkişaf yolunu seçəcəyi, demokratik strateji seçim edəcəyi, demokratik inkişaf, milli birliyin yaradılması və azad dünyaya inteqrasiya yolu tutacağı, eyni zamanda sürətlə yaxınlaşan təhlükələrin səmərəli şəkildə önlənməsi üçün önləyici tədbirlər görəcəyi halda partiyamız, müxalifətdə olmasına rəğmən, hakimiyyətin bu strateji siyasi kursunu dəstəkləyəcək, eyni zamanda ölkənin bütün demokratik qüvvələrini də milli maraqlarımıza cavab verən bu strateji inkişaf xəttinə dəstək verməyə çağıracaq.
Azərbaycanın bütün demokratik qüvvələri, müxalifəti, vətəndaş cəmiyyəti, müstəqil və yarım-müstəqil mediası və ziyalıları oyanmalı və xalqa da nə baş verdiyini, millətimizi və dövlətimizi nələrin gözlədiyini anlatmalı, hakimiyyəti girdiyi bu yalnış yoldan döndərmək üçün təsirli ictimai-siyasi təzyiq təşkil etməlidi.
Azərbaycan xalqı ayıq olmalı, sistem böhranına girən, xarici təsirlərə də açıq və həssas olan ölkəmizin xaosa sürüklənməsinə, dövlətimizin “suriyalaşma”sına və uğursuzluğa düçar olmasına imkan verməməlidi.
Əziz həmvətənlər! Azərbaycan hamımızın vətəni, Azərbaycan Respublikası hamımızın dövlətidi. Onu yalnız millət olaraq birlikdə qoruya bilərik.
Azad Demokratlar Partiyasının Ali Məclisi bütün Azərbaycan xalqını birliyə, öz dövlətinə, hakimiyyətinə və gələcəyinə sahib çıxmağa çağırır.
Tanrı Azərbaycanı, millətimizi və dövlətimizi qorusun. Amin”.
Bakı şəhəri
28 iyul 2016-cı il.