Niyə bu adları cəm halında yazdım, çünki onlar tək deyil, az deyil və məsələnin mahiyyəti bu personlarda da deyil, Əli olsun, Vəli olsun fərq etməz! Bu cür düşünənlər fikrini, dilini özündə saxlayanlar da çoxdur, bəlkə bunların dil açması cəmiyyət üçün də faydalıdır.

Çibanın üstünü plastırla örtmək olar, bununla o yox olmaz, amma gözə görünməz!.. Onun səbəbi bədəndə mikrobalrın bir yerə yığılmasıdır ki, hardansa vurub çıxmaq istəyir! Özü də həmişə bədənin ən nazik, hissiyatlı yerindən çıxar! Və burda diqqətinizə çatdırım ki, bəhs etdiklərimzin hər iksi savadlı və istedadlı adam statuslarındadır, bunu da inkar etməyək. Bəs nədən bunlar baş veiri?! Məsələyə bir az yuxarıdan, quş uçuşundan baxaq ki əas səbəbni görə bilək! Bunlar ikisi də içində erməni xəritəsi çəkilən, yaxud, 1905, 1915-18, 1988-93 qırğınlarından müharibələrindən sonra yenə də "əzəldən qardaşdır ellərimiz,dost olub birləşib əllərimiz...” və s. və i. yazılan dərsliklərdən başqa nə oxuyub bilmirik. Ola bilsin ki görkəmli dövlət xadimi, Leninin dostu N.Nərimanovun "Bahadır və Sona" romanını, yaxud represiya olunmuş şairimiz M.Müşfiqin "Qaya" poemasını oxumuşlar. Yaxud "Əsli və Kərəm"dastanını oxuyub "Yanıq kərəmini" ləzginka üstünə rəqs etmşlər, nə bilək... Amma məsələ daha dərin və ciddidir. Ermənilərin kimliyi barədə tarixdə kifayət qədər məlumatlar var. Amma onlar ərinmədən, yorulmadan tarixləri saxtalaşdırmaq, özlərini qədim, qüdrətli, eyini zamanda yazıq, məzlum, və s kimi göstərmək üçün VII əsrdən bəri özlərinə əlifba quraşdırıb, xüsusən türk millətinə qarşı hər cürə şər-böhtanlar uydurmaqdan çəkinmirlər. Hətta lazım gələndə onlara yal verən, dam tikən Rusiyaya qarşı da diş qıcatmaqdan, hürməkdən çəkinmirlər! 1977-ci ildə 1980-cı il Moskva olimpiada qarşısında metroda bir neçə dəhşətli terakt törətəməkdən çəkinmədilər! Tələbləri də bu idi: "Qarabağ emənilərə verilsin!" 90-cı illərdə Tiflis- Bakı avtobuslarında, Moskva - Bakı sərnişin qatarında, Bakı metrosunda külli insan təlafatlarına səbəb olan teraktlar da həmin "yazıqların" əməlləri idi!

Son yüz ildə neçə dəfə əlifbamız dəyişib?! Düzü, mən də hesabını itirmişəm! Ərəbdən latına, latından kirilə, kirildən latına, hələ kiril iəlifbasındakı başımıza bəla olan mənasız "я" (ya), "ÑŽ"(yu) kimi diftonqların qəbulu və islahı... Hər dəfə də əski əlifbada olan kitabların yandırılması!.. Beləliklə, biz nəinki uzaq tarıxımızı, heç yaxın tariximizi də düz-əməlli bilmirik! Bizim indiki tariximiz faktik olaraq 1993-dən - Elçibəyin Kələkiyə qaçışından, H. Əliyevin təzədən hakimiyyətə gəlməsindən başlayır! Uzağı demirəm, son yaxın 200 illik tariiximizi bilməyən diplomatlarımız yetişir və erməniləri Qafqazın "qədim" xalqı, azərbaycanlıların qonşusu (!?) hesab edir, bunu da gənclərin və avamaların beyninə yeridərək, atəşkəs və sülhdən dəm vururlar!

1828-ci ildə təxminən 30 illik mübarizədən sonra gündoğandan günbatana, Şimal buzlu okeanından Xəzərə qədər ekspansiya etmiş Rus imperiyası, Napaleonu 1814-də Parijə qovub təslim edən, bir dövlətin ordusu qarşısnda təslimə məcbur qalan İrəvan xanlığının ağır günləri başladı. Qarşısındakı alınmaz qala çökəndən sonra Rusiya asanlıqla, Ərziruma, Qarsa, Təbrizə, Rəştə qədər irəlilədi. Türkiyədən, İrandan yüz minlərlə erməniləri İrəvan xanlığının torpaqlarına, Qafqazda azərbaycan türklərinin yaşadıqları torpaqlarda yerləşdirdi, onlara bir çox imtiyazlar verdi, pul yardımı, 5 il vergilərdən azad olma və s. Bu süni qurum, bu gün də xərçəng hüceyrələri kimi Qafqazdan Rusiyanın, Krasnodar, Stavrapol, Rostov və Moskvaətrafı və s. vilayətlərində sürətlə yayılır, təsir göstərə bilir. Rusiyanın mərkəzi TV- ləri və KİV-lərində də qarışqa kimi qaynaşırlar. Rusiyanın Dövlət Dumasında, dövlət aparatlarında kifayət qədər yer tutubalr, təsirə malikdirlər.

Bizdə isə, günlərin bir günü də hər şeyin hazırına nazir olmuş birisi də ortaya hoppanıb yüzlərlə, minlərlə şəhidlərimizn qanlarının tökülməsinin günahını ermənilərdə deyil, övladı vətən yolunda ermənilər tərəfindən şəhid edilmiş, milli azadlıq mübarizəmizin lideerlərindən biri olmuş ziyalımızı, Xəlil Rzanı erməni-azərbaycanlı ədavəti salmaqda suçlandırır!... Bəs onda 1905, 1915-18 qırğınları, 1948 sürgünlərinin də suçu X.Rzanındırmı?! 1918-ci ildə Nuru Paşa köməyə gəlməsə, görəsn bunlar indi qazaxca yazardıalar, ya heç dünyaya gəlmək şansları da olmazdı?! Bəlkə elə erməni-hayca nəsə yazardılar?! Düşmənin məkr və amansızılığını bu qədərm unutmaq olarmış?! Aprel döyüşlərində cəsədləri torpağa gömülməyən ermən əsgərlərinin kimlklərini də mi bimədilər?!

Xəlil Rza tutalım ki, lap şair olmasa da, böyük pedaqoq idi, yüzlərlə, minlərlə tələbələrində vətən sevgisi, milli qeyrət hissi aşılamış saf bir insan idi! Xəlil Rza bütün şüurlu həyatını milli azadlığımız yolunda qoydu! Övladını da qurban verdi! Xəlil Rza neçə-neçə gəncləimzin ədəbiyyata gəlişində zəhmət çəkib, onların ilk uçuşuna xeyir-dua verib! Xəlil Rza Uluturk gerçəkdən Xalqın şairdir, o titulu rəsmi almağı bir yana, o əsl xalqın şairi idi! Onun yolunda son nəfəsinə qədər çarpışırdı! Əgər bu gün yolunda qurbanllar verib can atdığımılardan fərqli bir mənzərə varsa, ona etiraz etmək istəyən varsa, onu bacarmırsa, sərfasını günahasızın üstünə tökmək istəyirsə, bu da tamam başqadır!.

İlanın yarpızdan xoşu gəlmirsə, bu onun öz problemidir, yarpızın deyil! Bəyquşun gül-çiçəkdən xoşu gəlmirsə, xarabanı sevirsə, olsun, o da onun problemidir! Nadanlıq nə qədər savad cildinə bürünür-bürünsün, o da elə nadanlıqdır! Çibanlar deşilir artıq!..