ABŞ-ın indiki prezidenti Donald Tramp hakimiyyətə başladığından 10 gün sonra "Donald Trampın düşüncəsində pul, gözəl xanımlar əsas yer tutur" adlı məqaləm yayımlandı.

 Məqalədə yazılmışdı:

 ”Son illər çap etdirdiyim kitablarda ən çox güvəndiyim elmi yenilik - kamillik əmsalıdır. Kamillik əmsalı  insanın ictimai mənafeinin şəxsi mənafeyə olan nisbətini göstərir. Bu əmsal 0 ilə ∞ (sonsuzluq) arasında dəyişir. Daşın kamilliyi sıfır, cənab Haqqın kamilliyi isə sonsuzdur. Hacı Zeynalabdin Tağıyevin kamilliyini yadımıza salaq. Onun həyatında pul qazanmaqla bərabər, yüzlərlə gəncin xaricdə təhsili, Bakıda ilk qız məktəbinin açılışı var. Onun xeyriyyə Fondu olub. Bu əmsalın qiyməti digər milyonerlə müqayisədə  H.Z. Tağıyevdə çox olubdur. Bu əmsalın işığında Donald Trampın həyatına baxsaq, sevindirici heç nə görünmür. ABŞ-da əhalinin kortəbii narahatçılığına əsas burdadır. Bu insan ömrü boyu şəxsi mənafenin daşıyıcısı olub. Onun tərcümeyi-halında ictimai mənafe ilə bağlı nümünələr tapmaq çətindir. Xeyriyyə işləri və ya fondu məncə, yoxdur. Düşüncəsində pul, gözəl xanımlarla əylənmək  əsas yer tutur. Amma qeyri-standart düşüncəli insandır. Gələcəkdə qeyri-standart qərarlar çox ola bilər. Qarabağ probleminin həllinin bir yolu da qeyri-standart düşüncədən keçir. Güman etmək olar ki, Qarabağ problemini həll etmək də onun  missiyasına daxildır. Kaş o bunu biləydi və edəydi. Onda  yaddaşlarda  ədalətsevər ( kamil) president kimi qalardı”.

Burada açar ifadə kamillik əmsalıdır. Əslində kamillik əmsalı bir kəsrə bərabərdi, hansı ki, onun sürətində ictimai mənafe, məxrəcində şəxsi mənafe durur. D.Trampın tərcümeyi - halını dərindən bilmədən, araşdırma aparmadan, münəccimlik etmədəm onun haqqında bir sıra ciddi fikirləri (“sevindirici heç nə görünmür“ və ya “qeyri-standart düşüncəli insan”) elmə əsaslanaraq söyləmişdim. Qeyd edim ki, biznes sahəsində D.Trampın kamillik əmsalı çox böyük qiymətə malikdir. Çünki onun bu sahədə bildikləri bilmədiklərindən qat-qat çoxdur.  O, bu səbəbdən milyarderdir. Amma siyasət sahəsində onun kamillik əmsalının qiyməti arzu olunandan çox azdır. Ona görə ki, onun şəxsi mənafeyi ictimai mənafeyindən qat-qat çox olub. Hər kəsə məlumdur ki, D.Trampın iş adamı olub və onun arzu olunan ictimai və dövləti fəaliyyəti olmayıb. Onun kamilliyini təyin edən kəsirin sürəti çox kiçik, məxrəci isə çox böyükdür. Aydındır ki, bu deyilənlər münəccimlik yolu ilə deyil, elmi yolla əldə edilmişdir. Bu elmlə maraqlananlar “Kamilləşən Düşüncə” (Bakı,2013) kitabımdan ətraflı məlumatlar ala bilərlər.

Göründyü kimi D.Tramp haqda deyilən fikirlərin nəzəri əsası var və bu fikirlər səmavi elmlərə yox, yer elminə əsaslanır. Buradan dübarə çıxaracağımız nəticə bundan ibarətdir ki, o öz dogma sahəsində  çox ağıllı insandır. Ancaq onun siyasi faliyyəti haqqında belə fikirləri söyləmək çətindir. Çünki, onun yaşam tərzi belə olub ki, o, ictimai mənafe daşıyıcısı yox, şəxsi mənafe daşıyıcısı olyb. Bü cür dünyagörüşlə siyasi problemləri həll etmək çox çətindir. Dediklərimi düzgün başa düşmək üçün İosif Stalindən bir misal çəkmək istəyirəm: 

İ.Stalin  müharibənin sonu ilə bağlı vəziyyəti müzkirə edir. Bir general - leytenantın  məruzəsindən  razı qalır və soruşur: əlavə sözünüz varmı? General deyir ki, şəxsi  xahişim var: Berlindən qayıdanda xoşum  gələn bir neçə şeyi nəzarət məntəqəsində aldılar. İstərdim ki, onlar qaytarılsın. Stalin: ”raport yaz, üstün yazaram” - deyir. Generalın əvvəlcədən yazdığı raportun üstünə Stalin yazır: “Polkovnikin zir- zibilini özünə qaytarın”. İ.Stalin.  General deyir ki, yoldaş Stalin, mən polkovnik deyiləm, generalam. Stalin deyir: yoldaş polkovnik, orda hər şey düz yazılıb.

Hekayətdən görünür ki, Stalin general-leytenatın şəxsi mənafe daşıyıcısı olduğunu dərhal təyin etmiş və onun maddi istəyini təmin etsə də, mənəvi cəhətdən ciddi cəzalandırmışdı. Çünki, Stalin böyük dövlət adamı kimi ictimai mənafenin  müdafiəçisi idi. Siyasətlə məşğul olan insanların fəaliyyətinin ana xətti ictimai (dövlət, partiya, cəmiyyət) mənafeni qorumaqdır. Göründüyü kimi Stalinin  kamillik əmsalımdan xəbəri olmasa belə, intuitiv olaraq dövləti mənafeyini şəxsi mənafedən çox üstün tutur və qoruyur. 

D.Trampın biznes sahəsində kamilliyi çox böyük, siyasət sahəsində isə az olduğundan məqalədə belə bir fikirlər söyləmişdim ki, onun qəbul edəcəyi qeyri standart qərarlar çox olacaq. Biznesdə uğurlu hesab edilən qərar, siyasətdə qeyri standart kimi qəbul ola bilər. 

Vaxtilə «Известия» qəzetinə (5.04.2005)  verdiyi müsahibədə D.Tramp  demişdi: “Mən siyasətçilərdən yorulmuşam, onlar ona görə prezident seçilirlər ki, işləri heç nəyə yaramır. Biznesmenin prezident olmasında isə pis heç nə yoxdur”. Qeyd edim ki, bir gün belə dövlət işində işləməyən birinin dövlət başçısı postuna iddialı olmasının özü qeyri standart düşüncənin məhsuludur.

Göründüyü kimi D.Tramp qeyri standart düşüncə sahibidir. 

Cənab Donald Trampın ikinci qeyri standart qərarı, öz mobil nömrəsini beynəlxalq siyasəti müəyyənləşdirən şəxslərə (Moderator.az  31/05/2017) verməsi oldu. Bu addım sadə biznesmen düşüncəsinin nəticəsi idi.

D.Trampın üçüncü qeyri standart qərarı  Qüdslə bağlı 06.12.17 tarixli acıqlaması oldu. Bu haqda mən "Köhnə qapı, həmən daban, mən deyən oldu, olmadı?" adlı məqaləmdə fikrimi bildirmişəm. Və onun “Mən qərar vermişəm ki, Yerusəlimi rəsmən İsrailin paytaxtı olaraq tanımağın vaxtı gəlib çatıb...Mən bunun ABŞ-ın, eləcə də İsrail və fələstinlilər arasında sülhün axtarışı üçün ən yaxşı qərar olduğu qənaətinə gəlmişəm”, qərarının növbəti  qeyri -  standart qərar saymışam. Bu qərar da onun siyasi yox, biznesmen düşüncəsindən qidalanır. 

Bu cür qərarlar ABŞ jurnalistlərini çox əndişələndirir və prezidentin pisixi durumu ilə bağlı çoxlu  məqalələr yazırlar. ABŞ ”“ın "The Washington Times" 18.01.2018  tarixli sayında yazır ki, bu məqalələrə cavab olaraq ABŞ prezidenti Donald Tramp özünü “olduqca təmkinli dahi” adlandırıb. Jurnalistlər bu fikri də dözümsüz qarşılayıblar. Trampın illik tibbi müayinəsi göstərib ki, prezident həqiqətən çox təmkinli və sağlam adamdır. Həkim Cekson jurnalistlərə bildirib: “Prezidentin ümumi sağlamlıq durumu əladır. Tibbi baxış göstərdi ki, prezidentin kardioqramı yaxşıdır. Dövlət başçısı sağlam ürəyi qoruyub və bütünlükdə çox sağlam adamdır, çünki ömrüboyu alkoqol və tütün istifadə etməkdən vaz keçib”. Sonra həkim qeyd edib ki, Tramp koqnitiv (psixologiyanın insan psixikasının idraki proseslərini öyrənən bölməsi) testdən keçirilməsində israrlı olub və əlavə edib ki, Ağ Ev başçısı əla nəticələr göstərib.

Sonda  bir daha qeyd edim ki, kamillik əmsalında siyasətçinin arzuları kəsrin sürərətində, biznesmenin arzuları isə kəsrin məxrəcində yer alır və ziddiyyət təşkil edirlər. Prezidentlikdən öncə cənab D.Trampı bir milyarder olaraq ABŞ əhalisinin bir qismi tanıyırdı. İndi onu Dünya əhalisinin böyük bir qismi tanıyır. Başqa sözlə, prezidentlikdən öncə o kəsrin məxrəcinə, indi isə sürətinə qulluq edir. Kamilliyi artırmaq xətrinə cənab president məxrəci sürətə qurban verməlidir. Başqa sözlə  Fond yaradaraq malik olduğu milyardları ABŞ və dünyada sülhün qorunmasına həsr etməli, problemləri ədalətlə çözərək tarixin şərəfli səhifələrində yer almalıdır. Onda Dünya problemləri və bizim Qarabağ problemimiz də öz həllini tez tapar.