...12  may 2018-ci ildəAzərbaycanın ilkPrezidenti Ayaz Mütəllibovun 80 illik yubileyi tamamlandı. Bu münasibətlə Moderator.az-ın rus versiyasının əməkdaşı  tarixin çox mürəkkəb və ziddiyyətli bir dövründə Azərbaycanın müstəqil dövlətçiliyinin formalaşmasında vacib rol oynamış bu dövlə txadimindən  geniş müsahibə götürüb.

Eks-prezidentin həyatının bütünəsas mərhələlərini əhatə edən  müsahibədə Azərbaycanın sabiq rəhbərinin tərcümeyi-halının gözlənilməz məqamları üzə çıxır. Məsələn, məlum olur ki, nə vaxtsa sovet dövründə Ayaz Mütəllibov 5 il ərzində hazırda erməni işğalı altında olan Şuşa şəhərində yaşayıb...

Azərbaycanın ilk Prezidenti ilə yubiley müsahibəsinin dördüncü hissəsinin  ən maraqlı məqamlarının tərcüməsini diqqətinizə çatdırırıq...

(Materialın əvvəlki hissələri üçün bu linkə baxın: //www.moderator.az/news/225793.html )

 

-Xeyr. Mən öz işim və həyatımdan razı idim... Birincisi, halal zəhmətlə yaşamaq bizim ailənin ənənəsi idi... Atam da, anam da bizi bu ruhda tərbiyə etmişdilər... Bir  dəfə, 9-cu sinifdə oxuyanda atam məni çağırıb qarşısında əyləşdirdi və iki  nəsihət etdi. Birincisi, ali təhisl almaq.. Bu vaxt həyətimizdə fəhlələr nəsə tikirdi. Atam mənə belə bir məqamı göstərdi.  İki fəhlə xərəkdə nəsə ağır bir şey aparır, digər səliqəli geyinmiş bir kişi isə əli cibində onlara nəzarət edirdi. “Bax, əlləri cibində dayanan ali təhsillidir, diplomu var...  O biri iki nəfərin isə diplomu yoxdur. İndi özün yolunu seç...” deyə atam bildirdi.  

Atamın ikinci nəsihəti isə təxminən belə idi: “Oğul, daim halal zəhmətinlə yaşa. Elə yaşa və işlə ki, gecələr rahat yuxu yata biləsən... Çalış, çalış və o zaman əmək haqqın da artacaq...”

Atamın nəsihətlərini yerinə yetirdim.  Ali təhsil aldım ... Və bütün həyatım boyu halallıqla  yaşamağa çalışdım ... Zavod müdiri olaraq mənim əmək haqqım o zaman ailəmi normal təmin etmək üçün kifayət edirdi ...

Mənəvi baxımdan ona görə razı idim ki, 28 yaşımda məni belə problemli və mürəkkəb bir zavodun direktoru təyin ediblər... İlk baxışdan sadə görünən soyuducu əslində kifayət qədər mürəkkəb məişət cihazıdır... Və təsadüfi deyil ki,  hətta Moskvada soyuducuları hərbi və maşınqayırma zavodlarında istehsal edirdilər. Soyuducuda işlənən bir çox detallar aviasiyada və dəqiq maşınqayırmada da tətbiq edilirdi...  Buna görə də biz Bakı Soyuducu zavodunda da bir çox problemlərlə rastlaşırdıq...Binamız və avadanlıqlarımız da köhnə idi... Bütün bu çətinliklərə baxmayaraq mən bu zavodu adi məişət cihazı istehsal edən müəssisədən  yüksək səviyyəli bir müəssisə səviyyəsinə qaldırdım. Mən direktor gələnədək zavodda soyuducular əllə yığılırdı. Ancaq mən zavodu təhvil verəndə müəssisə  tamamilə avtomatlaşdırılmışdı.  Bir tərəfdən materiallar daxil olur, digər tərəfdən isə hazır şəkildə soyuducular buraxılır, paketlənir və dərhal vaqonlara yüklənirdi...

Belə çalışqanlığımız və əməyimiz nəticəsində  Moskvada “Xalqlar dostluğu” jurnalında zavodumuzun nailiyyətləri haqqında bir məqalə dərc olundu ...Onu da deyim ki, soyuducu zavodunda işləmək mənim üçün sanki akademiya  oldu. Bu müəssisədə işləmədən sonradan “Bakəelektrobıtmaş” İstehsalat  Birliyini, daha sonra  Yerli Sənaye Nazirliyini, Dövlət Planlaşdırma Komitəsini idarə edə bilməzdim...

 

- Xeyr, bundan əvvəl mərhum Heydər Əliyevlə görüşmüşdüm. 1974-cü ildə mən “Bakelektrobıtmaş” İstehsalat Birliyinin baş direktoru təyin olunanda... Bir az əvvəl  Yaponiya texnologiyasına əsaslanan Sumqayıt kompressorlar zavodu da mənim tabeliyimə verildi.  SSRİ Yüngül Sənaye naziri V.N. Doenin mənə zəng etdi və dedi ki, sizin zavodun soyuducularınıkompressorlarla problemsiz təmin etməyiniz üçün Sumqayıt Kompressorlar zavodunu sizin tabeliyinizə  verirəm... Mən razılaşdım. Nazir SSRİ Nazirlər Soveti səviyyəsində “Bakelekrobıtmaş” İstehsalat Birliyi yaradılması məsələsini qaldırdı. Və günlərin birində Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin sənaye şöbəsinə dəvət olundum.  Orada  mənə məlumat verildi ki, “Bakelektrobıtmaş” İstehsalat Birliyinin Baş direktoru vəzifəsinə təyin edilməm məsələsi Mərkəzi Komitənin bürosunda müzakirə olunur. O zaman qayda  belə idi: Moskva belə təyinatları Azərbaycanla razılaşdırırdı. Buna görə nazirimiz də Bakıya gəldi. Sonra Heydər Əliyev bizi qəbul etdi. Birinci katiblə çox yaxşı və maraqlı söhbətimiz oldu ... Heydər Əliyev mənimlə özünün qonaq evində nazirimiz Doeninlə birlikdə söhbət etdi. 

“Deməli, səni baş direktor  təyin ediblər, hə?”–deyə Heydər Əliyev soruşdu. “Bəli, Heydər müəllim”- cavab verdim. “Sən bir sözə bax,  baş direktor?” – deyə Heydər Əliyev zarafat etdi və güldü ... 

O zaman Sovet İttifaqında ən yüksək  vəzifə postu belə adlanırdı: “Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Baş katibi ...”