1954-cü ilin noyabrın 20-də “Azadlıq” radiosunun “Azərbaycan” redaksiyasının Baş redaktoru Əbdürrəhman Fətəlibəyli-Düdənginski Münhenin “Alpen-plate-6” meydanındakı bir mənzildə qətlə yetirildi.

Mayor Ə. Fətəlibəyli-Düdənginskinin qətli ilə bağlı Almaniyada nəşr edilən “Abendzeytung”, “Der Stern”, “Kuik” qəzetlərində geniş məlumatlar verildi. Münhendə nəşr edilən “Abendzeytung” qəzeti yazırdı: “1954-cü ilin noyabrın 22-də bazaar ertəsi günü Münhenin  Alpen-plate-6” meydanında Mikayıl İsmayılovun meyiti tapıldı. Meyit basdırıldıqdan sonra məlum oldu ki, əslində öldürülən - “Azadlıq” radiosunun nüfuzlu işçisi Fətəlibəyli imiş. Cani isə Mikayıl İsmayılovdur. Ancaq hələ noyabrın 26-da dəfn günü “Azadlıq” radiosuna belə bir xəbər çatdı ki, Fətəlibəyli  İsmayılovu özünümüdafiə zamanı öldürübmüş. Bu xəbərin kim tərəfindən verildiyi məlum olmadı. Ancaq şənbə günü noyabrın 28-də, bir həftədən bəri işə çıxmayan Fətəlibəylinin cani deyil, öldürülən olduğu məlum oldu. Bu, heç bir axtarışın nəticəsi deyildi. Sadəcə olaraq Azərbaycan redaksiyasının üzvləri bu xəbəri alman polisinə çatdırdılar. Təhqiqat nəticəsində 3 gün əvvəl İsmayılov adı ilə basdırılan meyidin Fətəlibəyli olduğu müəyyənləşdirildi. İsmayılovun – qatilin şəkli bir həftədən sonra, dekabrın 2-də qəzetlərin şənbə axşamı sayında dərc edildi”.

Bəs Ə.Fətəlibəyli-Düdənginski nə məqsədlə qətlə yetirildi?

Təbii ki, Ə. F. Düdənginskini “Azadlıq” radiosunda  Sovet rejiminə qarşı apardığı təbliğat işlərinə görə qətlə yetirdilər. Bundan əvvəl onun qardaşı Seyfulla da müəmmalı şəkildə motosiklet qəzasında həlak olmuşdu.

Ə. Fətəlibəyli-Düdənginskini, onu hələ müharibədən – legioner həyatı illərindən tanıyan azərbaycanlı Mikayıl İsmayilov qətlə yetirmişdi. Müharibədən sonra İtaliyada yaşayan, 1951-ci ildə Bakıya qayıtdıqdan sonra “DTK” tərəfindən ələ keçirilən M. İsmayılova Almaniyaya gedib Ə. Fətəlibəylini öldürmək tapşırığı verilir. Almaniyaya gəldikdə o, bu vəddən imtina etməyə çalışsa da, baş tutmur. Beləliklə, 1954-cü ilin noyabrın 20-dən 21-nə keçən gecə birlikdə yeyib-içdikdən sonra çəkic aləti ilə Ə. Fətəlibəylini vurub öldürmüşdü.

M.İsmayılov isə Sovet İttifaqına qayıtdıqdan sonra onu Bakıda, Şüvəlandakı bağında asıb öldürdülər. DTK onu asmaqla həm də izi itirmək istəyirdi.

Ə.F.Düdənginski Sovet rejiminin işğalı mahiyyətini açıqlayan yazıları və verilişləri ilə sovet dövlətini narahat edirdi. Mayor  Ə.F Düdənginskinin həm sovet hərbçiləri, həm də legionerlər arasında böyük nüfuzu var idi. O legionerlərdən Azərbaycana qayıdıb, onu xeyirxahlıqla xatırlayanlar da az deyildi. Ə.F.Düdənginski rus dilində təhsil almış və bu dildə də ideoloji təbliğat aparırdı. Onun Münhendə “SSRİ-ni Öyrənmə İnstitutu”ndakı çıxışları böyük maraqla qarşılanırdı. Onun bu fəallığı sovet dövlətini narahat etməyə bilməzdi.

Əbdürrəhman Əli oğlu Fətəlibəyli (Abo Düdənginski) 1908-ci ilin iyunun 12-də Naxçıvanın Şərur rayonunun Düdəngə kəndində anadan olub. Tiflisdəki hərbi-piyada məktəbini bitirib, sonra Azərbaycan diviziyasında xidmət edib. Moskvada Hərbi Akademiyada təhsil alıb. Minbaşı (mayor) rütbəsində olub. Sankt-Peterburq (Leninqrad) hərbi dairəsinin qərargahında xidmət etmiş, 6-cı şöbənin rəisi olmuşdur.

Sovet ordusunda bacarıqlı hərbi xidmətinə görə “Qızıl  Ulduz” ordeni ilə təltif edilib. İkinci Dünya müharibəsində Azərbaycan legionunun başçısı olub. ABŞ Konqresinin maliyyələşdirdiyi “Azadlıq” radiosunun Azərbaycan redaksiyasının, eyni zamanda, “Azərbaycan” jurnalının (C. Hacıbəyli ilə birlikdə) Baş redaktoru olub. 1954-cü ildə SSRİ DTK-sının (KQB) hərbi kəşfiyyatı tərəfindən qətlə yetirilib. Ə.Fətəlibəyli  Münhen yaxınlığında Noy-Ulm şəhərindəki qəbirstanlıqda qardaşı Seyfullanın məzarı yanında dəfn edilib. 

 “Azadlıq” radiosunda çıxışlarından (Azərbaycanlılara ilk müraciət, 1953-cü il, mart):  

1. “Biz azərbaycanlılar, Sovet İttifaqının başqa xalqları kimi, kommunist rejimini məhv edib, alınmış azadlığımızı qaytarmaqda qərarlıyıq. Harada olmağımızdan asılı olmayaraq, istər Sovet İttifaqında, istərsə də xaricdə – azad Qərbdə olaq, hamımız ürəkdən bir şeyi istəyirik: Kreml hakimiyyətinin yıxılmasını!

...Kommunist hakimiyyətinin ən ağır cinayətlərindən biri kimi, biz onun xalqın yaradıcı fəaliyyəti və ölkənin mədəni həyatı üzərindəki zülmünü qeyd edirik. Böyük Azərbaycan ədəbiyyatı, musiqisi, salnaməsi, elmi xalqın bütün yaradıcılıq fəaliyyətinin formaları Stalin tiranlığı ilə məhv edilmişdir”.

2. “Kremlə münasibətdə sərt siyasət” (Bülleten №109, 29 iyun, 1953-cü il):

“Vaşinqtonda Amerika senatının Xarici İşlər Komissiyasının sədri Aleksandr Uayl Amerika xalqına və onun müttəfiqlərinə çağırışla müraciət etdi. Sakitləşmə siyasəti – Uayt bildirirdi – dayandırılmalıdır. Sovetin Berlin bölməsində baş verən üsyan, Çexoslovakiyada, Polşada və Şərq blokunun digər ölkələrindəki qarışıqlıq Kreml hakimiyyətinin nüfuzlu olmadığını açıq sübut etdi. Qərbin azad dünyası Sovet hökumətindən təcavüzkar siyasətindən uzaqlaşmasını qətiyyətlə tələb etməlidir”.

3. “Danışır “Azadlıq” radiostansiyası!” (Bülleten N 2931).

“...Demokratiya  kommunizmə və sovet imperializminə ölüm hokum oxumuşdur.

Azad xalqların və əzilən xalqların barışmaz birgə mücadiləsi bu hökmü yerinə yetirəcək və inşallah Vahid Azad Dünya yaradılacaq!”

 Ə.F.Düdənginskinin Münhendə özünün redaktorluğu ilə iki dildə (Azərbaycan və rus) nəşr edilən “Azərbaycan” jurnalında Sovet dövlətinin siyasətini və kommunizm rejiminin bəşəriyyət üçün təhlükəliliyini tənqid edən yazıları da çap olunurdu.

Ə. Fətəlibəyli – Düdənginski  bu məktubunda SSRİ dövlətinin işğalçı mahiyyətini açıqlayır, ona qarşı bütün xalqların birləşib mübarizə aparması vacibliyini qeyd edir. Əslində bu məktub həm də SSRİ-yə qarşı soyuq mübarizə aparmağın güclü bir proqramıdır.

Həmin tarixi məktubdan:

“Bu gün İngiltərə və Amerikanın gücü bir də ondadır ki, bütün mütərəqqi və Vətənini sevən insanlar onların tərəfindədir. İngiltərə və Amerikanın ittifaqı, daha doğrusu Stalinlə, SSRİ və kommunizmlə bağlanmış qanunsuz müqavilədən imtina etmələri kifayətdir ki, bolşevizm tərəfindən əzilmiş bütün xalqlar öz azadlıqları və müstəqillikləri uğrunda müharibəyə başlasınlar. Biz hamıdan çox maraqlıyıq ki, bu müharibə daha çox siyasi olmalı və bolşevizmin əzdiyi xalqlar tərəfindən aparılmalıdır. Biz rus, ukraynalı, türk-müsəlman, qafqaz, polyak, yuqoslav, bolqar, macar, fin, baltikyanı və başqa xalqlardan ibarət xilaskar ordular təşkil edəcəyik.

Cənab Baş nazir, biz bunun üçün bolşevizmə qarşı vuruşurduq... Heç olmasa bir nəfər ingilis Stalini doğma ata, Beriya, Mikoyan, Tevosyan, Bela Kuna, Ku-Si-Nena və onlar kimi digər cinayətkarları rəhbər adlandırarmı? Əlbəttə, yox. Bəs onda niyə İngiltərə və Amerika bunu bizim xalqlardan tələb edir? Kim, harada, nə vaxt görüb, yaxud xahiş edib ki, rus, ukraynalı və türk müsəlmanların atalarının ad və soyadları Soso Cuqaşvili (İosif Stalin), Anastas Mikoyan, Mkırtç Tevosyan, Maliko Qoqlidze, Bela Kun və s. olsun. Həmin xalqlar belə quldur dəstəsini və SSRİ-ni dəyişmirlər, əksinə, onlara nifrət edir və ilk imkan düşən kimi bu beynəlmiləl quldur dəstəsini və onların yaratdıqları SSRİ-ni məhv etmək üçün yaşayırlar”.