Elçibəy 1993-cü il iyunun 30-da  Londona getsəydi...-Amerikalı jurnalist şərh edir...
Oxunub: 7417
25 Jun 2019 | 18:28
Elçibəy 1993-cü il iyunun 30-da  Londona getsəydi...-Amerikalı jurnalist şərh edir...
Moderator.az-ın öncəki yazılarımızdan birində 4 iyun Gəncə olayları barədəki bəzi qeydlərinə yer verdiyi  Azərbaycanda bir sıra siyasi liderlərin və hazırda vəzifə başında olan hökumət adamlarının, depuatatların dostu kimi tanınmış, bəzilərinin hətta “Azərbaycan dövlətçiliyinin akuşer-maması” adlandırdığı Amerika jurnalisti Tomas Qoltzun “Azərbaycan xronikası(yaxud gündəliyi) adlı kitabında 1991-1997-ci illərdə ölkəmizdə baş vermiş  elə ziddiyyətli proses, hadisə və məqamlara toxunur ki, onların çoxunu mövcud gerçəklikdə ictimailəşdirmək mümkün deyil. 

Bu əcnəbi 1991-ci ilin yayında Naxçıvanda Heydər Əliyevlə  görüşür,  1993-cü ilin aprelində Bakıya gələn Türkiyənin mərhum prezidenti Turqut Ozal  onu Kəlbəcərin işğalı zamanı şahidi olduqlarını dinləmək üçün öz ziyafət masasına dəvət edir,  bir neçə gün sonra isə Azərbaycanın 2-ci prezidenti Ə.Elçibəyin təyyarəsində  Türkiyəyə Ozalın dəfninə yollanır və orada ölkəmizin başçısının işğalçı Ermənistan prezidenti Levon Ter-Petrosyanla 3 görüşünün şahidi olur...  

Oxucuların marağını nəzərə alaraq əcnəbi jurnalistin bu sənədli əsərindən bəzi epizodları yeri gəldikcə nəzərinizə çatdıracağıq.  Məsələn, “Surət Hüseynovun qiyamı” adlanan 4-5 iyun Gəncə olaylarından öncə Azərbaycandakı AXC iqtidarının  Türkiyə və Qərb şirkətləri ilə neft müqavilələrini artıq hazırlaması və iyunun 30-da Elçibəyin Londona gözlənilən səfəri ilə məsələnin bitəcəyi və torpaqların işğaldan azad ediləcəyinə fürsət yaranacağı iddiasıyla bağlı amerikalı jurnalistin yazdıqlarını oxumaq, yəqin ki, maraqlı olar...

“Əgər Xalq Cəbhəsi hakimiyyəti və ümumiyyətlə, Azərbaycan suyun istiqamətində üzürdüsə, bu yalnız neftə görə idi. Elə bizim ekskursiyamızdan(T.Qoltz  mayın 28-də Respublika günü ilə bağlı tədbirdən sonra bir neçə digər amerikalı və jurnalistlə birgə  yelkənli qayıqla Xəzəri gəzintiyə çıxıb-S.L.)  bir neçə gün əvvəl müqavilənin son variantı üzərində iş sona yetməkdə idi. Müqavilənin icrasına cəlb olunmuş neft şirkətlərinə - “AMOCO”, “British Petrolium”/”Statoil”,  “UNOCAL”, “Penzoil” və “McDermot”ta(üstəgəl kiçik kompanyon – “Türkish Petrolium”) deyilmişdi ki, konsorsium təşkil etsinlər.
Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin(“SOCAR”)  başçısı Sabit Bağırov qərara almışdı ki, əvvəllər hər birinin ayrı-ayrılıqda işlənməsi nəzərdə tutulmuş dənizdəki üç nəhəng neft yatağını birləşdirsin və maddi-texniki bazanın yüngülləşdirilməsi məqsədilə xarici şirkətlərlə vahid bir obyekt kimi danışıqlar aparsın. Birdən-birə belə təəssürat yarandı ki, işlərdə daha sürətli irəliləyiş baş verir...

Con Meycorun(John Major)(1990-1997-ci illərdə Britaniya Baş naziri-S.L.) “qarşılıqlı maraq doğuran məsələləri” müzakirə etmək üçün Elçibəyi Londona rəsmi  səfərə dəvət etməsi ilə bu təəssürat bir az da gücləndi. Səfər iyunun 30-u üçün nəzərdə tutulmuşdu. Bu, Elçibəyin Avropanın ən böyük ölkəsinə ilk səfəri olacaqdı və bu səfər onun ölkəsi və hökuməti üçün nəhəng mənəvi(və həm də maddi) dəstəyə işarə idi. Bunun əvəzi o olacaqdı ki, Azərbaycan Xəzər neftinə dair çoxdan gözlənilən pay bölgüsü müqaviləsinə, nəhayət, imza atacaqdı. Bunun təsdiqi olaraq “Əsrin müqaviləsi” adlandırılmış şeyə cəlb olunmuş xarici şirkətlərə deyildi ki,  konsorsiumda onların payı üçün proporsional şəkildə ödəniləcək 70 milyon dollardan ibarət ilkin “təmiz pul” sərmayəsi şərti depozit  kimi(əmtəə mübadiləsinin başa çatdırılması üçün təminat kimi maliyyə vəsaitinin bankda qapalı hesabda saxlanılması –tərcüməçinin qeydi) Almaniya bankına əmanət qoyulmalıdır. Sonra neft şirkətlərindən biri yaltaqlanmaq məqsədilə öz payını adi hesaba qoymaq qərarına gəldi -  və qalan başqa şirkətlər də öz azəri partnyorlarına etibarsızlıq kimi çıxmasın deyə, onun ardınca getdilər...

Bir göz qırpımında Elçibəy rejiminin əlinə sanballı pul fondu keçdi – bununla da həyata yeni vəsiqə alındı. Hökumət indi bir az siyasi dəstək almaq iqtidarında idi – bəlkə elə döyüş meydannda da bir neçə qələbə qazanmaq olardı.

Hələ bunlardan da vacibi o idi ki, hökumət rus hərbisinin ölkədəki mövcudluğunun qalmış izlərini də silməyə qadir oldu. Təfərrüatı məxfilik pərdəsi altında qalsa da, söz gəzirdi ki, mayın 24-ü və ya 25-i Rusiyanın Gəncədə yerləşdirilmiş 104 saylı hava-desant diviziyası Azərbaycanı tərk edib. Özü də silahlarını özləri ilə aparmadan...

Bu, inanılmaz idi. Azərbaycan 15 postsovet respublikaları arasında  rus alaylarından yaxa qurtarmış – özü də nəzərdə tutulduğundan bir il qabaq- birinci respublika idi. Kim bilir, bu, hökumətə neçəyə başa gəldi(belə güman edilirdi ki, hardasa kiməsə rüşvət verilmişdi), lakin bu fakt qarşıdakı neft sazişi və ATƏT-in Minsk Qrupu vasitəsilə bir neçə ay ərzində ilk dəfə olaraq, nəhayət,  gözlənilmədən ermənilərlə danışıqlar vəd verən yaxşılıqlara doğru dəyişikliklərdən xəbər verirdi...”

Təqdim etdi: Sultan Laçın

Oxşar xəbərlər
17:57, Bu gün
Düşbərə dünyanın ən yaxşı xəmir xörəkləri siyahısına düşüb
17:20, Bu gün
Aygün Zərbəliyeva: “Meta”da təxminən 20 nəfər azərbaycanlı çalışır" - FOTO
17:15, Bu gün
“Qarabağ” futbolçularına görə heç bir klubdan təklif almayıb
17:10, Bu gün
Kafe əxlaqsızlıq yuvası imiş - Sahibi cəzalandırıldı
17:06, Bu gün
Sumqayıtda fəhlə işlədiyi zavodda ölüb
17:02, Bu gün
Məhkəmə Ələsgər Məmmədli barədə qərar qəbul edib
16:57, Bu gün
BDU-nun 105 illik yubileyi ilə əlaqədar Tədbirlər Planı hazırlanacaq
16:52, Bu gün
“Coffee ‘N Joy” Avropa Gənclər Parlamentinə dəstək olub - FOTO
16:48, Bu gün
"Azsığorta" ötən il kiçilib, əməliyyat gəlirləri 1,4 milyon manatdan çox azalıb
16:45, Bu gün
Prezidentin köməkçisi: “ABŞ-nin müəyyən bəyanatları və addımları bizi məyus edir”
16:43, Bu gün
Bəşər tarixinin ən qanlı faciələri: 31 mart Azərbaycanlıların soyqırımı  - FOTO
16:38, Bu gün
Məşhur aparıcılar yenidən efirdə - Bu kanalda çalışacaqlar
16:35, Bu gün
"Azərbaycan və Ermənistan sülhə yaxındır" - Hikmət Hacıyev
16:32, Bu gün
“Azerçay” Novruz festivalı ilə sakinləri sevindirdi - FOTO
16:27, Bu gün
Saxta avtoehtiyat hissələri bazarı bürüyüb? - VİDEO
16:25, Bu gün
Nazir sabiq rəisə yeni vəzifə verdi
16:22, Bu gün
Naftalanda şəhid ailələri və qazilər üçün iftar süfrəsi açılıb
16:16, Bu gün
Energetika naziri Qazaxda vətəndaşlarla görüşüb - FOTO
16:10, Bu gün
BDU-da “31 Mart Azərbaycanlıların Soyqırımı Günüdür” adlı kitab sərgisi təşkil edilib - FOTO
16:05, Bu gün
Havada toz müşahidə olunur
16:02, Bu gün
Paytaxtda yol-nəqliyyat hadisəsi baş verib, sıxlıq yaranıb
16:00, Bu gün
Bakıda məhkum həbsdə öldü
15:55, Bu gün
Benziadan Qurbanova təşəkkür: “Onun sayəsində milliyə dəvət aldım” - VİDEO
15:50, Bu gün
“Meta” səsimizi dinləyirmi? - Şirkətin London ofisində çalışan azərbaycanlı ilə MÜSAHİBƏ
15:44, Bu gün
Bu gündən 181 avtobus yeni nəqliyyat mübadilə mərkəzindən hərəkət edəcək - FOTO
15:39, Bu gün
Ermənistan yenə MDB tədbirini boykot edib - FOTO
15:34, Bu gün
"İsrailin Suriyaya hava zərbəsi nəticəsində 42 nəfər həlak olub..."
15:28, Bu gün
Qarabağdan köçmüş haylar daha çox Rusiyanın bu regionuna üz tuturlar... 
15:25, Bu gün
Deputat: “65 yaş təqaüdə çıxmaq üçün çox yüksəkdir, uzunömürlülük nağıl kimi keçmişdə qaldı”
15:23, Bu gün
Azərbaycanda ata öz övladını oğurladı
15:20, Bu gün
Məhəmməd Peyğəmbər Ramazanın son 10 gününü necə keçirərdi?
15:18, Bu gün
Hulusi Akar ABŞ konqresmenləri ilə Azərbaycan-Ermənistan sülh prosesini müzakirə edib
15:14, Bu gün
17 yaşlı qızı olan Aşıq Namiq ikinci dəfə evlənmək istəyir
15:10, Bu gün
Sahil Babayev Neftçalada vətəndaşları qəbul etdi - FOTO
15:07, Bu gün
Ukraynada vəfat edən azərbaycanlı jurnalist keçən il əməliyyat olunubmuş
15:05, Bu gün
Amerikalı politoloq: "Brüssel görüşü Cənubi Qafqazda sülhə növbəti təhlükə ola bilər"
15:03, Bu gün
“Müharibə və postmüharibə dönəmində terrorla üzləşməməyimizə səbəb onların peşəkarlığıdır”
15:00, Bu gün
"Premyer Liqanı sonuncu yerdə "Qəbələ" başa vuracaq" - AFFA rəsmisi
14:57, Bu gün
Rayonların birində gəlinə verilən dəhşətli işgəncələr: "Gecə həyətdə..." – ŞOK
14:52, Bu gün
Bakıda tanınmış alim əşyaları ilə birlikdə küçəyə atıldı - VİDEO
14:47, Bu gün
Azərbaycan Premyer Liqasında iki turun təqvimi açıqlandı
14:43, Bu gün
Qərbin ikiüzlü oyunu: Ermənistan niyə dəstəklənir? - ŞƏRH + FOTO
14:38, Bu gün
Bakıda VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu keçiriləcək
14:33, Bu gün
Azərbaycanda aparıcının evini yandırıblar? - DİN-dən RƏSMİ CAVAB + FOTO/VİDEO
14:28, Bu gün
Bu qadınlar pensiyaya 5 il tez çıxacaq - Yeni qanun
14:22, Bu gün
Fələstinin xarici əlaqələri erməni qadına tapşırıldı
14:18, Bu gün
Övladlığagötürülmə ilə bağlı araşdırma: Uşaq həqiqəti hansı yaşda bilməlidir? - FOTO
14:14, Bu gün
"Rusiyalı məmurlar ən yaxşı peyin satanlardır" - Con Kirbi
14:08, Bu gün
Dünyada ilin ən yaxşı avtomobilləri açıqlanıb - SİYAHI + FOTO
14:04, Bu gün
Nazim Bəydəmirlinin həbs müddəti uzadıldı
14:00, Bu gün
"Onlara 40 min manat maaş verməyə nə ehtiyac var?" -  Qüdrət Həsənquliyev
13:55, Bu gün
Araiklə müsahibə niyə yayımlanmadı? – AzTV-dən açıqlama
13:50, Bu gün
Təbrizli gənc qız ETTELAAT-a çağırıldıqdan sonra şübhəli şəkildə ölüb - FOTO
13:45, Bu gün
Bəzi dairələr Cənubi Qafqazda gərginliyin davam etməsi üçün Ermənistandan alət kimi istifadə edir - RƏY + FOTO
13:40, Bu gün
Bakıda məktəbin həyətində şagirdi it DİŞLƏDİ
13:35, Bu gün
Avtomobili ağ və qırmızı olmayan taksi sürücüləri nə etməlidirlər? - AÇIQLAMA
13:30, Bu gün
Azərbaycanlı qız Harvard Universitetinə qəbul olundu - FOTO
13:25, Bu gün
Beriyanın əsas günahı – o, Köniqsberqi Almaniyaya, Kurili Yaponiyaya qaytarmaq istəyib
13:24, Bu gün
“Milli Məclisin xüsusi iclası çağırılsın” - Qüdrət Həsənquliyev
13:20, Bu gün
Zəlzələdən sonra 7 ay çadırda yaşayan ailəyə RİH-dən cavab: “Hər bir vətəndaş evini sığortalamalıdır” - FOTO
13:15, Bu gün
BDU-da Günəş aktivliyinin tədris göstəricilərinə təsiri müzakirə olunub - FOTO
13:10, Bu gün
Sabah Bakıda 18 dərəcə isti olacaq
13:07, Bu gün
Ukrayna müharibəsi və onun mümkün nəticələri Cənubi Qafqaza nə vəd edir?
13:05, Bu gün
Füzulidə daha 35 ailəyə mənzillərinin açarları təqdim olunub - YENİLƏNİB + FOTO
13:04, Bu gün
Bakıda yeni elektrik avtobusu istifadəyə verildi - FOTO
13:00, Bu gün
"Ukrayna Rusiyanın yeni hücumuna tab gətirməyəcək" - Zelenski
12:56, Bu gün
Təhsil səviyyəsi uzunömürlülüyə necə təsir edir?
12:54, Bu gün
Nobel mükafatı laureatı Azərbaycanda rektorun müşaviri TƏYİN EDİLDİ
12:52, Bu gün
Azərbaycanın dörd gimnastı Dünya Kubokunda iştirak edəcək
12:50, Bu gün
Sevgilisinə atacağı ehtiraslı səsi səhvən 23 yaşlı oğluna ATDI: Anasını vəhşicəsinə QƏTLƏ YETİRDİ - TƏFƏRRÜAT
12:48, Bu gün
Azərbaycan cəmiyyəti işğalda olan kəndlərin azad ediləcəyinə inanır - SORĞU + FOTO
12:45, Bu gün
"Qərbin Ermənistana vermək istədiyi “təhlükəsizlik qarantiyasının” məqsədi..."
12:44, Bu gün
Tovuzda qanunsuz tikinti söküldü - VİDEO
12:42, Bu gün
Region üçün ÖLÜMCÜL TƏHLÜKƏ – Paşinyan Metsamorla bağlı niyə YALAN DANIŞIR? 
12:40, Bu gün
Rusiya Ukrayna müharibəsinin gerçək hədəfləri…
12:38, Bu gün
“73 manatlıq şəkər dərmanı 230 manata satılır, “tüccarlar”a kömək edən məmurlar var” - Deputatdan ETİRAZ
12:34, Bu gün
Elektroenergetika və bərpa olunan enerji sahəsində Texniki Komitə yaradılıb
12:31, Bu gün
Milli Məclisin xüsusi iclasının keçirilməsi təklif edildi
12:30, Bu gün
"Əlavə kassasiya qaydasında verilən şikayətlər əksər hallarda təmin olunmur"
12:27, Bu gün
Hərbi hissədə komanda-qərargah təlimi keçirilib - FOTO
12:24, Bu gün
Roma Papası məhbus qadınların ayaqlarını yudu - VİDEO
12:21, Bu gün
BDU könüllüləri aktiv fəaliyyətlərinə görə təltif ediliblər - FOTO
12:18, Bu gün
Vyananın yaşayış massivlərinin görünüşü əsasında Qarabağın şəhərlərini bərpa etmək olarmı? - VİDEO
12:15, Bu gün
Rəşad Məcid təltif edildi
12:10, Bu gün
Xaçmaz sakini bir aydan çox mədəsində çəngəllə yaşadı - VİDEO
12:05, Bu gün
Bayram günlərində Bakıdan Qəbələyə qatarla getmək istəyənlərin NƏZƏRİNƏ
12:02, Bu gün
Soyuducudakı pis qoxudan necə qurtulmaq olar? - 2 sadə üsul
12:00, Bu gün
Ədliyyə Nazirliyinin bəzi səlahiyyətləri ləğv edilir
11:55, Bu gün
Hakim vəzifəsinə namizədlər üçün 30 yaş tələbi ləğv edilir
11:50, Bu gün
BDU-da görkəmli türkoloq Ramiz Əskərin 70 illik yubileyi qeyd olunub - FOTO
11:45, Bu gün
"XX əsrdə xalqımız nə qədər böyük bəlalarla üzləşsə də sınmadı, güc topladı və məqsədinə nail oldu"
11:40, Bu gün
BDU-nun müəllimi Rumıniyanın Alexandru İoan Cuza İasi Universitetində mühazirə deyib - FOTO
11:35, Bu gün
"Aprelin 5-də bağlanacaq hərbi pakt sülhdən dəm vuran Ermənistanın əsl üzünü bir daha göstərir"
11:30, Bu gün
Mətbuat Şurası İdrak Camalbəylinin vəfatı ilə bağlı başsağlığı verib
11:24, Bu gün
Kerem Bürsin koronavirusa yoluxdu
11:15, Bu gün
Məhkəmə dələduzluqda təqsirləndirilən müəllimlərlə bağlı qərar çıxardı
11:15, Bu gün
Ukrayna savaşı elə 2024-cü ildə uda bilər... -Ekspert bunun üçün lazım olanları açıqladı...
11:13, Bu gün
Qəhvənin 3 faydalı xüsusiyyəti: Bu xəstəliyin riskini azaldır
11:08, Bu gün
Milli Məclisin iclası keçirilir, gündəlikdə 21 məsələ var
11:06, Bu gün
Sevgililərini süründürən BEŞ BÜRC
GÜNLÜK
28 Mar 2024 | 19:28
Nazir üç universitetə yeni prorektorlar TƏYİN ETDİ - FOTO
28 Mar 2024 | 19:46
Bu meyvələr xoşbəxtlik hormonunu artırır
28 Mar 2024 | 23:32
Bakıda bu evlər bahalaşdı
28 Mar 2024 | 20:46
Məşhur türk serialı Qarabağda ÇƏKİLƏCƏK?
28 Mar 2024 | 18:20
Bunları yeyəndə əks cinsin gözünə çirkin görünürük  - Fransız alimlərindən ARAŞDIRMA
16:22, Bu gün
Naftalanda şəhid ailələri və qazilər üçün iftar süfrəsi açılıb
09:54, Bu gün
Bakıda iftar qiymətləri- Hansı restoranlar Ramazandan sui istifadəyə cəhd edir?- ARAŞDIRMA
28 Mar 2024 | 20:08
Çox şanslıdırlar: İki bürcü karyera yüksəlişi gözləyir
28 Mar 2024 | 18:43
Yarım milyon mənimsəyən baş həkim HƏBSDƏ ÖLDÜ
28 Mar 2024 | 18:04
Rusiyada məktəbli qız tanımadığı qadına terror aktı törətməyi təklif etdi: Pul müqabilində - FOTO
HƏFTƏLİK
28 Mar 2024 | 11:56
Şuşalılara müjdə - İlk köç bu tarixdə olacaq
25 Mar 2024 | 15:28
"Terrorçuların arxasında dayananların hədəfi icra başçısı yox, Azərbaycandır"
23 Mar 2024 | 09:08
78 yaşı tamam olan tanınmış yazıçı: “Dostlarım gedib, qalmışam uşaq-muşaq əlində” -VİDEO+MÜSAHİBƏ
27 Mar 2024 | 12:03
Millət vəkilindən qalmaqallı parklanma qiymətləri ilə bağlı AÇIQLAMA
24 Mar 2024 | 19:04
Əhməd Qəşəmoğlu çağırış etdi: "Rədd olun ekranlardan!"
27 Mar 2024 | 11:10
Məcburi köçkünlər yaşadıqları evləri nə zaman təhvil verəcək?
23 Mar 2024 | 12:34
“Bu terror aktının məhz Araz Ağalarovın obyektində törədilməsi məsələsinə gəldikdə...”
23 Mar 2024 | 08:54
“Putin göstərdi ki, siyasi məqsədlərinə çatmaq üçün nə qədər lazımdırsa, o qədər rusu öldürəcək...”
27 Mar 2024 | 10:05
“Putinin ətrafı Ukraynanın “Krokus”dakı terror aktında iştirakına inanmır...”- "Bloomberg” 
23 Mar 2024 | 00:18
Martın sonunda həyatı dəyişəcək 3 bürc
AYLIQ
28 Mar 2024 | 19:28
Nazir üç universitetə yeni prorektorlar TƏYİN ETDİ - FOTO
28 Mar 2024 | 19:46
Bu meyvələr xoşbəxtlik hormonunu artırır
28 Mar 2024 | 23:32
Bakıda bu evlər bahalaşdı
28 Mar 2024 | 20:46
Məşhur türk serialı Qarabağda ÇƏKİLƏCƏK?
28 Mar 2024 | 18:20
Bunları yeyəndə əks cinsin gözünə çirkin görünürük  - Fransız alimlərindən ARAŞDIRMA
16:22, Bu gün
Naftalanda şəhid ailələri və qazilər üçün iftar süfrəsi açılıb
09:54, Bu gün
Bakıda iftar qiymətləri- Hansı restoranlar Ramazandan sui istifadəyə cəhd edir?- ARAŞDIRMA
28 Mar 2024 | 20:08
Çox şanslıdırlar: İki bürcü karyera yüksəlişi gözləyir
28 Mar 2024 | 18:43
Yarım milyon mənimsəyən baş həkim HƏBSDƏ ÖLDÜ
28 Mar 2024 | 18:04
Rusiyada məktəbli qız tanımadığı qadına terror aktı törətməyi təklif etdi: Pul müqabilində - FOTO