Dünya, bəşər tarixi sivilizasiyanın inkişafının pik nöqtəsini yaşadığı bir zamanda, müasir texniki imkanlar sözün əsl mənsında fəvvarələr yaratdığı bir anda, bizim millət inadkarca cahillikdən əl çəkmir. Deyir öldü var, döndü yoxdur. Tərs ləzgi kimi elə hey deyir ki, dediyimiz dedikdir və cahillik, nadanlıq, avamlıq istiqamətində gözlərini yumub üzü bilinməyən tərəfə getməyə davam edirlər. Söz sözə çatanda dilimiz iki metrədir. Başımızı da emu quşu kimi torpağa gizlədib, burnumuzun dibində, ata-baba yurdumuzda, erməninin, rusun gəlib bizi aldatmasına göz yumuruq. Bir erməni qadın var, əvvəl adı Tina idi. 90-cı illərdə ermənilərin Bakıdan qaça-qaç vaxtında adını Fatmanisə qoydu. Qızlarının adını da Ümbülnisə ilə Zərnişana dəyişdi. İndinin özünə qədər də azərbaycanlıları aldatmaqla məşquldur. Qəhvə, kart, nəbilim noxud-moxud nə falı desən var. Adama gülməli gəlir danışanda da, amma vallah-billah azərbaycanlılar gecədən sübhə qədər həmin  erməninin qapısında yatırlar. Bunu həzm edə bilmirdim, o gün də bir sürü nadan azərbaycanlını rus kilsəsinin önündə gördüm. Sən demə hərə əlində bir şəkil gedir bu rus kilsəsindəki “Xaç ataları”nın yanına ki, müəyyən etdikləri şəxs üçün  ya xeyir, ya da şər əməl edə. Əllərində şəkil sıra ilə şam almaq istəyən azərbaycanlılar Allah bilir ömürlərində bir dəfə də olsa məscidə qədəm qoymayanlardır. Amma nadanlıqdan əllərində şəkil 23-25 yaşlarında olan rus oğlana “İqır ata” deyə az qala yalvaran azərbaycanlıları görəndə, bir daha Cəlil Məmmədquluzadənin ruhuna salavat çevirdim. Allah sənə rəhmət eləsin ey Cəlil. Cəlil Məmmədquluzadə bu cahillərə həsr etmiş “Ölülər” əsərini 1909-cu ildə yazmışdı. Baxmayaraq ki, bu gün 2014 cü ildə yaşayırıq və həmin əsərin yazılma tarixindən nə az, nə çox, düz 105 il keçir. Amma bu millət elə həmin millətdir. Nə qədər avropalaşmağa doğru irəliləsək də, bu insanların təfəkkürü dəyişmir. Əgər Avropaya inteqrasiya da cahilliyin qarşısnı ala bilmirsə, onda bu millət özü aldanmağa meyillidir. Erməni tapdağı altında qalan torpaqlarımızı tərk edənlərin həmin erməniyə gedib fala baxdırmasını isə heç cür türk demişkən “kafam qaldırmır”. Bu gün Laçının alınma günüdür. Nadan bizimkilər isə məsciddə ölənlərin ruhuna bircə rükət namaz qılmaq əvəzinə, erməniyə və ya rusun “xaç atası”na dil töküb qonşusuna şər əməl etdirir. Bizim hər işimiz bu cür aksiomadır.      Kilsənin önündə orta yaşlı bir qadın əlində 3-4 şamla dayanıb ağlayırdı. Yaxınlaşdım ona. Mənə maraqlı idi? görəsən bu insanlar nə üçün özlərinə bu cahilliyi rəva görür? Dedim bəlkə onların bir neçəsini bu nadanlıq yuxusundan oyada bilərəm. Qadın ağlaya-ağlaya mənə onu kilsə qapısına gətirən səbəbi danışmağa başladı. Bir anlığa elə bildim ki, M.F.Axundovun “Misyo Jordan və Dərviş Məstəli şah” əsərinin məzmununu dinləyirəm. Bir böyük fərqlə, burada hadisələr Fransada yox, Ukraynada cərəyan edirdi. Deməli bu qadının üç qızı varmış. Qızlarının ikisi hələ ki subay olsa da, biri evlidir və nəvə sahibidir. Günlərin bir günü həmin ailənin kişisi sosial şəbəkə vasitəsi ilə bir  Ukraynalı xanımla tanış olur. Üstündən az keçmir ki, kişi billet alıb yollanır Ukraynaya. O gediş son gedişdir.  Qadın da, əlində həmin kişinin şəkli  yollanır kilsəyə ki, Ukraynanı altını üstünə çevirə. Kilsədəki “Dərviş Məstəli şah” olmasa da, onun əvəzinə “xaç atası” Ukraynanı partladır. Qadın öyrənir ki, yoldaşı Ukraynalı xanımla məhz Odessada yaşayır. Yenə də gedir həmin xaç atasına deyir ki, Ukraynanı boş ver, yoldaşım Odessadadır. Xaç atası da, nə fil-filo edirsə, Odessada o cür qətliam baş verir. İndi bu cahil qadın ağlaya-ağlaya xaç atasından yoldaşının sağ olub-olmamasını öyrənmək üçün növbə gözləyirdi. Nə qədər dedimsə ki, ay arvad bu  “xaç atası”dır nədir, morqda işləmir, nə də bizim Ukraynadakı səfirliyimizdə işləmir bu hardan bilsin?  Arvad dediyindən dönmədi və dediki o xaç atası bunu suda görüb ona danışacaq.   Nə deyəsən beləsinə? Bizimkilər avropalaşmaq deyəndə cım-cındır şalvar, qulağını sırğa ilə başdan-ayağı bəzəmək və ya saçına-qaşına əndərabadi çapıq qoymaqda görsə də, qafalarının daxili isə cahillik üzrə “elmlər namizədi”dir. Allah bizi bu insanların cahillik üzrə “doktorluğun”u müdafiə etdikləri gündən saxlasın!