Moderator.az Daxili Qoşunların  sabiq komandanı, son bir neçə il ərzində Ukraynada yaşayan Fəhmin Hacıyev ilə müsahibəni təqdim edir:

- Əvvəla, doğum günüm münasibəti ilə məni təbrik edən bütün dostlara minnətdaram. Doğum günlərimi təmtəraqlı keçirməyi xoşlamıram. Ailə süfrəsi başında daha rahat olur. Bəzən də dostlarla yığışıb qeyd edirik. Bu il də ailədə qeyd etdik. Dostlarla isə bir neçə gün sonra toplaşacağıq. 

- Qürbətin ağırlığını çəkmək bütün yaşlar üçün çətindir. 60 yaşlarında isə bir az fərqli hisslər də əlavə olunur bu sızıntılara. Düşünürsən ki, gənciliyində vətən, millət üçün nəsə etməyə çalışdın, amma müdriklik yaşında bu imkanlardan məhrumsan. Yəni ölkədə oturuşmuş siyasi sistem insanları vətənə faydalı olmaq imkanından məhrum edir. Və bu vəziyyətə görə günahı özündə də axtarırsan. 

- Ülvi bəyin keçirdiyi hissləri bütün mühacirlər keçirir və günün birində Vətənə dönməyi düşünürlər. Mən də eynən. Planlar var, zaman yetişmək üzrədir. İnşallah, Vətənə geri dönməyi də uğurlu bir formada həyata keçirərik. 

- Öncə qazanılmış qələbəyə görə Azərbaycan əsgəri qarşısında baş əyirəm və xalqımızı bir daha təbrik edirəm. Bu savaşda Azərbaycan çox üstünlüklərə nail oldu. İlk öncə Azərbaycan xalqının ruhunun ölməzliyini, dövlət və millətə bağlılığını, torpaq uğrunda qurban getməyi şərəf işi saydığını sübut etdi. Bununla da bütün dünyaya mesaj verildi ki, Qarabağın işğalı ilə barışılmayacaq və ədalətli sülh olmasa, savaş alovlanacaq. Dörd günlük savaşın təhlili ortaya çox maraqlı tablo çıxardı. Birincisi və ən önəmlisi Azərbaycan ordusunun döyüş hazırlığının, mənəvi-psixoloji hazırlığlnın yüksək olduğu sübuta yetdi. Bununla bərabər Azərbaycan cəmiyyətinin bütün kəsimləri, sosial statusundan və siyasi baxışlarından asılı olmayaraq, Qarabağın işğaldan azad olunmasında iştirak etməyə hazır olduğunu nümayiş etdirdi. 

İkincisi, Rusiya anlamağa başladı ki, Qarabağ cəbhəsində Azərbaycanla vuruşmaq o qədər də asan olmayacaq. Və təcili hərəkətə keçdi. Hərçənd, məndə məlumat var idi ki, təmas xəttində vəziyyətin gərginləşməsinə Rusiya dirijorluq edib. Hətta savaş ərəfəsində Rusiyadan bir neçə peşəkarın İrəvana getdiyi deyilirdi. Üçüncü əsas uğurumuz beynəlxalq birliyin göstərdiyi aktivlik idi. Rusiya xaric, münasibət bildirən bütün ölkələr və beynəlxalq qurumlar Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü müdafiə etdi və işğal altındakı ərazilərin boşaldılmasını istədilər. Bütün bunlar Azərbaycanın mövqelərini gücləndirdi. 

Rusiyanın və Ermənistanın da əsas əndişəsi budur. Moskva çalışacaq ki, bu fürsətdən istifadə edərək Azərbaycanı yarı-şantaj, yarı-dilə tutmaq yolu ilə Avrasiya İttifaqına soxsun. Bunun əvəzində isə bir necə rayonun qaytarılmasına söz versin. Bu hiylə baş tutmazsa, - inanıram ki, Azərbaycan hakimiyyəti buna getməyəcək - o zaman Rusiya Qarabağda ermənilərin üstünlüyünü bərpa etməyə çalışacaq. Amma bundan qorxmaq lazım deyil. Çünki Rusiya hər gün, hər saat güc itirir və itirməkdə davam edəcək. Rusiyanın zəifləməsi isə Kremlin yaratdığı bütün qanlı problemlərin həlli deməkdir. 

- Mənim fikirimcə, son hərbi əməliyyatlardan Rusiya ciddi nəticə çıxardı və təlaş keçirdi. Rusiya gordü ki, bütün dünya Azərbaycanın haqlı olduğunu təsdiq edir. Türkiyə açıq şəkildə haqlı olan Azərbaycanın yanında olduğunu bəyan edir. Türkiyə bir NATO ölkəsidir və onun mövqeyı müəyyən mənada NATO-un mövqeyi anlamına gəlməlidir. 

Rusiya regionda Türkiyənin nüfuzunun artmasından da çox narahatdır. Cünki Rusiya görür ki, onun regionda əlində saxladığı iplər qırılmaqda və bununla eyni zamanda Türkiyə-NATO hər mənada möhkəmlənməkdərir. Sadalananları və digər önəmli amilləri nəzərə alaraq deyə bilərəm ki, Rusiya ermənilərin yerində oturdulmasına çalışmayacaq. Birgə hiylə işlədə bilərlər, amma ermənilərin Rusiya tərəfindən yerində oturdulması inandırıcı görünmür. Rusiya öz ayağının altını qazmaz. 

- Ukrayna məğlubiyyətindən və Suriya biabırçılığından sonra Rusiya kiçik bir uğura imza atmaq istəyir. Ancaq unutmaq olmaz ki, konfliktin həlli beynəlxalq birliyin qəbul etdiyi formatda mümkündür. BMT-nin 4 qətnaməsini nəzərə almadan, ATƏT- in Minsk Qrupunun ümumi mövqeyini, ən əsası Azərbaycan tərəfinin maraqlarını nəzərə almadan konflikt həll oluna bilməz. Buna görə də mən Rusiyanın səylərinin, əslində ozünün Qafqazda daha da möhkəmlənmək səylərinin baş tutacağına inanmıram. Azərbaycan hakimiyyəti və ümumilikdə cəmiyyətimiz Rusiyanın niyyətlərinin səmimi olmadığını yaxşı bilir və mümkün qədər zaman qazanmağa çalışılır. Məncə, bu, ən doğru yoldur. 

- Şuşanın işğal günündə müharibə başlayacağı bir ehtimaldır və bu ehtimal hər gün, hər saat var. Nə qədər ki, işğal olunmuş ərazilər azad edilməyib, Rusiya Qafqazdakı maraqlarından imtina etməyə məcbur edilməyib, müharibə hər an başlaya bilər. Qarabağın işğaldan azad edilməsinin əsas faktoru Rusiyanın bu proseslərdə iştirakinin minimuma endirilməsidir. Rusiya daha sözəbaxan hala gətirildikdən sonra Qarabağın işğaldan azad edilməsi bir necə ayın işidir. Son döyüşlərdə Azərbaycan əsgəri və cəmiyyəti bunu sübut etdi. 

- Lələtəpə yüksəkliyi Cəbrayıl rayonunda taktiki-strateji yüksəklikdir. Bu yüksəkliyin geri alınması Cəbrayıl, Füzulı və nisbətən Lacın, Qubadlı istiqamətində döyüşlərin aparılmasını asanlaşdırır. Daxili Qoşunlar isə əsasən Ağdam, Ağdərə istiqamətində gedən döyüşlərdə iştirak edirdi. Laçın dəhlizinə nəzarət edən yüksəklikdə bir bölüyümüz, Füzulidə isə bir taborumuz var idi. 

- Milli qəhrəmanların statusu elədir ki, onlar keçmiş döyüşçülərin hamısının adından danışa bilərlər və onların çağırışlarını alqışlayıram. İnanıram ki, bütün mühacirlər də bu çağırışlara dəstək verərlər. Mən də döyüşün dayandırılmasının əleyhinə idim. Ən azından daha bir necə kəndin azad edilməsini istəyirdim. Əksər yüksəklikləri tam nəzarətə keçirmək daha yaxşı olardı. Nazir, cənab Zakir Həsənovun da bu fikirdə olduğu qənaətindəyəm. Məncə, döyüşlərin dayandırılmasının təşəbbüskarı Baş Qərargah olub. Sözsüz ki, vətənə dönüb torpaqların işğaldan azad olunmasında iştirak etmək istəyirəm. Ancaq unutmayaq ki, Azərbaycanda nizami ordu, yüksək təhsil görmüş zabitlərimiz var. Biz onlara kömək etsək, daha ləyaqətli olardı. 

- Qarabağ müharibəsi məhəlli konflıkt səviyyəsindən çoxdan çıxıb. Ona görə də haqlı olmağımıza baxmayaraq, hərb və sülh məsələsində çox incə siyasət aparmalıyıq. Ordunun hazırlıq səviyyəsi daha da yüksəldilməlidir. Eyni zamanda, ölkədə böyük demokratik islahatlar həyata keçirilməlidir. Ölkədə siyasi və ictimai dialoq mədəniyyəti inkişaf etdirilməlidir. 

- Ukrayna xaldı rus ordusu ilə vuruşmağa fiziki və mənəvi cəhətdən hazırdır. Son iki ildə orduda çox böyük islahatlar aparılıb. Maddi-texniki bazası mükəmməlləşib. Döyüş hazırlığı səviyyəsi xeyli yüksəlib. Yaranan gərginlik hələ iki və ya üç il davam edə bilər. Amma nəticə etibarı ilə Rusiyanın Ukrayna cəbhəsində tam məğlub olacağına inanıram. Məğlub olacağı artıq hiss olunmaqdadir. Qafqaz cəbhəsində də Rusiyanı məğlubiyyət gözləyir. Unutmaq olmaz ki, Rusiyanın boyunduruğunda olan digər xalqlar da öz azadlıqları üçün ayağa qalxacaqlar və bu gün çox da uzaqda deyil. (musavat.com)