Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri, professor Nizami Cəfərov Moderator.az-a müsahibə verib.

 -Nizami müəllim, son günlərdə yas və toy mərasimlərindəki israfçılıq cəmiyyətdə müzakirə oluanan ən aktual məsələlərdəndir. Sizin bir ziyalı, millət vəkili və komitə rəhbəri kimi bu məsələlərə mövqeyinizi bilmək istərdik?

 -Bu müzakirələrin getməyi çox yaxşıdır. Artıq kifayət qədər sağlam cəmiyyətimiz var və bu cəmiyyət də cəmiyyətdəki problemləri müzakirə edir. Hesab edirəm ki, bu problemlərin həlli ilə bağlı ortaq məxrəcə gəlmək üçün kifayət qədər imkanlar da var. Fikrimcə toy və yas mərasimlərindəki istər yemək, istərsə də musiqi problemləri aradan qaldırılmalıdır. Xüsusilə də yas yerləri ilə bağlı aparılan müzakirələr daha əhəmiyyətlidir. Çünki elə etmək lazımdır ki, burada kasıbla varlı arasındakı təbəqələşmə yaranmasın və bu hiss olunmasın. Ona görə də yas yerlərindəki yemək israfçılığına ciddi nəzarət etmək lazımdır. Mən hesab edirəm ki, yas yerlərindəki ehsan bir stəkan çay səviyyəsinədək endirilməlidir. Əgər rəhmətə gedənin özü və yaxud ailə üzvləri imkanlıdırsa və onlar dünyasını dəyişənin xatirəsini əbədiləşdirnmək istəyirlərsə, o zaman cəmiyyət üçün daha əhəmiyyətli ictimai iş görə bilərlər. Bu yolla da həm dünyasını dəyişənin xatirəsi əbədiləşər, həm də bu cəmiyyət üçün daha xeyirli ola bilər.

 -Yas mərasimlərindəki bu qadağalar cəmiyyət tərəfindən heç də birmənalı qarşılanmır. Bir çoxları hesab edir ki, bu Azərbaycan mentalitetinə və qonaq qarşılamasına uyğun deyil. Yəni bunu qonağı ac yola salmaq və özünü təhqir olunmuş kimi anlamında hiss edir. Yas mərasimlərinin təmtəraqlı olamasa da bir az sadələşdirlməsini təklif edirlər .Bu yanaşmaya mövqeyiniz necədir?

-Mən bu yanaşmanı qəbul etmirəm. Hər halda hüzr məclisinə gedən bilir ki, o hara gedir. Ora gedən şəxs yemək-içməyə getmir. O dünyasını dəyişənin ruhu qarşısındakı borcunu verməyə və onun yaxınlarına mənəvi dəstək olmağa gedir. Elə yas mərasiminə getməyin savabı da bundadır. Bu baxımdan qaydalar tətbiq olunacaqsa, yas mərasiminə gedən də biləcək ki, o məclisə yemək-içməyə yox, dünyasını dəyişənin ruhunu yad etməyə gedir. Daha o adam yeməyə başqa yer tapmadı ki, gedib yas mərasimində yemək yesin.

 - Bəs toy mərasimlərindəki israfçılıq barədə nə deyə bilərsiniz?

-Toylarımızda da əsasən iki narazıçılıq mövcuddur. Biri yeməklə, ikincisi isə musiqi səsinin yüksəkliyi ilə bağlıdır. Şadlıq evlərində texniki vasitələrədən istifadə edib səsin gücləndirilməsi yolverilməzdir. Əksər hallarda isə müğənnilər toyda canlı oxumaq əvəzinə disklərini qoyub sözün hərfi mənasında artistlik etməklə məşğuldurlar. Belə olmaz axı. Hər şeydən öncə özünə və camaata hörmət etmək lazımdır. Bu mənəvi baxımdan müğənni üçün qəbul edilməz haldır. Bu yolla da onalr gündə bir neçə toyda olurlar. Mən bunu qəbul etmirəm.

-Bu proseslərin qanunlarla tənzimlənməsi nə dərəcədə düzgündür?

 -Mənə elə gəlir ki, bu işlər qanunla deyil, icra orqanlarının sərəncamı və nəzarəti ilə həyata keçirilməlidir. Əslində toy mərasimləri ilə bağlı xüsusi bir sərəncam var ki, məclislərdə musiqin aksitik qaydalara uyğun olmalıdır və bunun da qaydaları elan olunub. Sadəcə icra orqanları bu qaydaların riayət olunmasını tələb etməlidir. Yoxsa ayrıca qanunla bunların tənzimlənməsinə ehtiyac yoxdur. Burada daha çox təbliğat, ictimai müzakirələr və bir də icra orqanlarının nəzarəti mühüm rol oynaya bilər.