Bugünlərdə Ukrayna prezidenti Petro Poroşenko NATO-nun artıq ölkəsinə hərbi yardım göstərməyə başladığını bildirib. Məlumat üçün qeyd edək ki, NATO-nun Ukraynaya dəstəyi gözlənilsə də, bəzi siyasi ekspertlər bu dəstəyin formal xarakter daşıyacağını və proseslərə ciddi təsir göstərməyəcəyi qənaətində idi. Fəqət bugünlərdə alman tanklarının Ukrayna ərazisinə daxil olması ilə bağlı yayılan informasiyalar NATO-nun Rusiya təlükəsi qarşısında Ukraynanı təkbaşına buraxmaq niyyətində olmadığını göstərir.

“Zaman Ukraynan xeyrinə, Rusiyanın əleyhinə işləyir”

Moderator.az saytı və “Hürriyyət” qəzetinə açıqlama verən İctimai Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəri, politoloq İlqar Altayın fikrincə, artıq bundan sonra Ukrayna ilə bağlı məqsədlərini reallaşdırmaq Rusiya üçün ikiqat çətin olacaq. Politoloqun fikrincə, Rusiyanın işğalı üçün ən əlverişli zaman Maydan inqilabından sonrakı dövr idi, hansı ki, həmin vaxt Ukraynanın yoparlanması müəyyən zaman və güc tələb edirdi. Bu gün isə artıq o imkan itirilib:

“Rusiya-Ukrayna hərbi münaqişəsi sonu görünmür. Fəqət bu da sirr deyil ki, indiki münaqişədə zaman Ukraynan xeyrinə Rusiyanın əleyhinə işləyir. Putin Maydan inqilabından sonrakı Ukraynanı hakimiyyətsiz, ordusuz, iqtisadiyyatı dağılmış qonşu olkə kimi yaxalamışdı. Və nə edəcəkdisə, ona həmin ilk dövrdə edə bilərdi. Krımı rahatlıqla ələ keçirdi. Şərqi Ukraynanın ələ keçirilməsində bir qədər gecikdi və artıq müqavimətlə üzləşdi. Odessa və Xarkovda istəyini heç həyata keçirə bilmədi. Kiyevi və bütün Ukraynanı zəbt etmək isə, "Velikorus" ambisiyaçıları ürəyində bir arzu kimi qaldı”.

“Mövcud vəziyyət Qərb strateqlərinə sərf edir”

İ.Altayın fikrincə, Ukrayna qısa müddət ərzində özündə güc taparaq topralanmağa başladı ki, bu məsələdə Qərbin dəstəyi heç də az rol oynamadı:

“Ancaq zaman keçdilcə Yanukoviçdən və Moskva kəndirindən xilas olmuş Ukrayna dirçəlib ayağa durmağa başladı. Moskvanın hərbi və başqa təxribat təzyiqlərinə baxmayaraq, öz legitim prezidentini seçdi, dovlət strukturlarını, iqtisadi bazasını, beynəlxalq əlaqələrini, ordusunu qurmağa başladı. Möhkəmlənmə bu gün də, hər gün, hər saat davam edir. Təbii ki, bunlar Qərbin və bütün sivil dünya ictimaiyyətinin güclü dəstək və köməyi hesabına baş verir”.

 Politoloqun bildirdiyinə görə, Ukrayna və Rusiya ordusu arasında kütləvi qırğın silahlarının istifadə edilmədiyi savaş əslində Qərb strateqlərinə də sərf edir:

“ABŞ, NATO, Avropa Birliyi beynəlxalq hüquq normaları əsasında Ukrayna ilə hərbi yardıma əsas verəcək lazımı rəsmi razılaşmalar bağlayıblar. Bu əsasda ABŞ instruktorları, Almaniya tankları, müxtəlif müasir silahlar Ukraynaya yeridilir, birgə təlimlər keçirilir. Tədricən Ukrayna ordusu Rusiyanın işğal təzyiqinə davam gətirəcək vəziyyətə gəıtirilir. Artıq Ukraynanın şərq hissəsi, Donbass hövzəsi müasir silahlı və döyuş təcrübəsi keçmiş hazırlıqlı Ukrayna ordusu ilə Rusiya ordusu arasında döyüş poliqonuna çevrilməkdədir. Əslinə Qərb strateqlərinə belə bir vəziyyət sərf edir: Rusiya ona lazımı müqavimət göstərə bilən qardaş slavyan Ukrayna ordusu ilə onun ərazisində və xüsusən də, atom silahı istifadə edilməyən lokal hərbi münaqişədədir”.

“Rusiya tələdədir”

Politoloqun bildirdiyinə görə, əslində Rusiyanın həm Ukrayna, həm də digər qonşu dövlətlərə qarşı yürütdüyü siyasət onun özünün nüfuzdan düşməsinə səbəb olur:

“Müstəqil Avropa dovləti ərazisində müharibə aparan işğalçı kimi dünya ictimaiyyəti tərəfdən qınanır. Həm slavyan millətləri tərəfdən nüfuzdan düşür. Postsovet, MDB məkanında etibarsız və hər an təhlükə gözlənilən fəlakət mənbəyi durumuna düşür. Ən başlıcası isə, daim hərbi, maddi, əsgəri itkilər verir, dövlət çökür, xalqda Rusiya rəhbərliyinə qarşı suallar, etirazlar yaranır. Belə nəticə hasil olur ki, Putin Rusiyası qonşulara qarşı, "münaqişə ocağı yaradıb təsir altda saxlamaq" kimi, Qarabağdan başlamış 20 ildən cox təcrübəsində Ukraynada tələyə düşüb. Tələnin tutqacları isə günü gündən sıxılır”.

“Qərb Rusiyaya heç bir güzəşt etməyəcək”

 İ.Altay hesab edir ki, Rusiya üzləşdiyi arziuedilməz vəziyyət çıxmaq üçün çarə axtarsa da, Qərb Kremlin bu tələdən asanlıqla çıxmasını istəmir və bu səbəbdən də Ukraynaya hərbi dəstəyini artırmaqla Rusiyanı daha ciddi itkilərə vadar etməyə çalışır:

“Artıq Putin bu münaqişənin nəticə vermədiyini və onun oz ölkəsi və hakimiyyəti üçün fəlakətə çevrilə biləcəyini hiss edir. Bu ziyanlı bataqlıqdan çıxış yolları, sülh variantları axtarır. Ancaq hiss olunur ki, bu dəfə Qərb güzəştə getmək istəmir, Moskvanın zəfliyini və cıxılmazda olduğunu hiss edib onun üzərinə gedir. Minskdə atəşkəs barədə Moskva-Kiyev-AB arası razılaşmaya baxmayaraq, Ukraynaya hərbi dəstəklər vüsət alır, Rusiyaya qarşı müxtəlif iqtisadi sanksiyalar daha da sərtləşir. Ona gorə də Putin Düşənbədə sammitdə bildirdi ki, Qərb sanki bizim Ukrayna ilə sülhümüzü istəmir, elə bil ki, onlara bu münaqişə sərf edir. Deyəsən, dogrudan da Qərbin fikri bu dəfə qətidir, Rusiyaya heç bir güzəşt etməyəcək”.

“Rusiya gözləntiləri doğrultmur”

 İ.Altayın fikrincə, Qərbin Rusiyaya bu cür münasibəti Rusiyanın heç vaxt ona yönəlik müsbət gözləntiləri doğrultmaması ilə bağlıdır:

“Qərb buraxdıqları tarixi güzəşt səhvlərini təkrar etməyəcək. Çünki bu son 20 ildə Rusiya bir daha sübut etdi ki, hər dəfə yıxılıb çökəndən sonra, güzəşt əldə edib azacıq dirçəlib ayağa duran kimi, yeni imkanlardan sivil quruculuq üçün istifadə etmir və əksinə ambisiyalaşır, aqressivləşir qonşularına və bütün dünyaya problemlər yaradır. Tarix və zaman göstərir ki, Rusiya xalqı bu qədər böyuk ərazili və resurslu ölkəni düzgün idarə və istifadə edə bilmir. Açıq görünür ki, bu xalqa onun öz məhdud imkanına uygun yeni, müvafiq Rusiya lazımdır”.

Seymur Əliyev