Keçmiş yüksək çinli MTN zabiti, təhlükəsizlik məsələləri üzrə tanınmış ekspert İlham İsmayıl Moderator.az - a  müsahibə verib, onu oxuculara təqdim edirik:

-Türkiyədə nə baş verir? Tükiyə əsgəri şəhid olur,Türkiyə sərhədləri təhdid olunur,Türkiyədə hələ hökümət qurulmayıb, çeşidli terror hadisələri bir - birinin ardınca davam edir. Ərdoğanın apardığı siyasəti buna görə qınayanların məntiqində həqiqət də var, yanlışlıqlar da. Həqiqət ondadır ki,  xarici siyasətdə apardığı islam xətti Türkiyəni dünyanın aparıcı dövlətlərinin, konkret olaraq ABŞ və Avropanın Türkiyəyə ənənəvi dəstəyindən bir xeyli məhrum etdi. İŞİD - in fəaliyyətinin ilk dönəmində Türkiyənin bu terror təşkilatına olan loyal münasibəti, hətta Mosulda uzun müddət türk diplomatlarının əsir saxlanmasının sanki qarşılıqlı razılaşma kimi görsənməsi Türkiyəyə olan isti münasibətlərə xələl gətirdi. Xarici siyasətdə bəzi uğursuz addımların Türkiyəyə zərər gətirdiyini  indiki çətin günlərdə Ərdogan da, Davudoğlu da fərqindədirlər və hiss olunur ki, aradan qaldırmağa çalışırlar. İncirlik bazası ilə əlaqədar, Rusiya ilə qaz kəməri layihəsindən faktiki imtina və s. bu addımlardandı. Ərdoğanın PKK  - ya qarşı son tədbirlərini tənqid edən ölkə müxalifəti və ayrı - ayrı siyasi icmalçıların dediklərində isə yanlışlıqlar da var. Çözüm sürəci kimi siyasətə daxil olan xətt də Ərdoğana mənsubdu. Silahlı kürdlərin dağlardan enib, sivil həyata qovuşması, onların əfv edilməsi, Öcalanla bağlı az qala daxildən və xaricdən olan tələblərin yerinə yetirilməsi, kürd dilində “TRT ”“ Şeş”in fəaliyyətə başlaması, nəhayət, kürdlərin bu ilki parlament seçkilərində 80 deputatla TBMM - ə daxil olması da Ərdoğan siyasətinin nəticəsidir. Bu işləri görəndə yaxşı idi, indi PKK - nın silah anbarını dağıdanda, terrorçuları  məhv edəndə pisdir? Kürdlər, HDP və onun başqanı Selaheddin Demirtaş buna qane olmadılar, illərdi Tükiyəni terrorizə etməkdən çəkinmədilər, çünki hədəf Türkiyə dövlətini parçlamaq, Türkiyə ərazisində Kürd dövləti qurmaqdır. Bu gün koalision hökümətdə HDP yer alsa belə əsl amaclarından vaz keçməyəcəklər. Və deyildiyi kimi Ərdoğan indiki yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək türk düşmənlərinə sərt davranmaqla erkən seçimlərə gedib itirdikləri səsləri geri almaqla perspektivdə yenə təkpartiya olaraq höküməti qurmaq istəyirsə, burda böyük qəbahət axtarmayın . Məsələ təkcə iqtidar olmaqda deyil, indiki dönəmdə Türkiyənin maraqlarını dünyada qorumaq üçün, daxildə qorumaq üçün Ərdoğan real lider olaraq qalır. Siyasət də hər fürsətdən yararlanmaqdı, təbii ölkə naminə.

-Əsas Ərdoğanın deyil, Türkiyənin qalib çıxması gərəkir. Ərdoğana çətin olacaq. Şəhidlərin sayı artacaq, PKK daha artıq silahlanmağa, canlı qüvvə səfərbər etməyə başlayacaq, terror aktları artacaq, müxalifət daha sərt olacaq, Suriyada hadisələrin gedişi Türkiyə sərhəddində daha da gərginlik yaradacaq, iqtisadiyyat bir qədər geriləyəcək. Çətindi. Amma, bu Türkiyə dövlətidi, onun gücü vətəndaşlarındadı. Ərdoğan bunun üçün yalnız siyasiləşməmiş, dövlətin maraqlarının harada başlayıb, harada bitdiyini bilməyən kütləyə hesablanmış addımlar atmasından çəkinməli, avtoritar idarəetmə prinsiplərindən vaz keçməli, başörtüyü, imam hatib okulları, Quran kursları kimi məsələləri önə çəkməklə, dünyəvi Türkiyə Anayasasından imtina etməməli, əksinə, dünyəviliyi daha da möhkəmlətməli, bütün vətəndaşlarını Türkiyənin bütövlüyü ətrafında birləşdirmə siyasətini aparmalıdı. Bu, Ərdoğanı -Türkiyəni qalib edəcək. Əks halda Ərdoğan məğlub olacaq,Türkiyə dövləti zərər görəcək.

- Rusiya - Türkiyə münasibətlərinin kökündə heç vaxt səmimiyyət olmayıb. Hətta Putinin və Ərdoğanın lik baxışda sıcaq münasibətlərinin kökündə keçici yaxınlıq olub. Türkiyənin ABŞ,  Avropa , İsraillə münasibətlərinin korlanması fonunda Rusiyanın fürsətcil yaxınlaşması da Türkiyənin xeyrinə deyil. Bəli, Rusiya bir bazar kimi Türkiyə iqtisadiyyatına lazımdı və Tükiyənin  Rusiya ilə yaxınlaşmasının prioritet tərəfi bununla bağlıdı, bu nəhəng bazarı itirmək olmaz. İndiki vəziyyətdə Türkiyə də Rusiyaya lazımdı. Soyuqluq başlayıb, necə inkişaf edəcəyi bir çox faktorlardan -  xüsusilə, Suriya məsələsinə münasibətdən, qaz kəmərlərinin perspektivindən asılıdı.

- Azərbaycanda PKK yandaşları var, amma bu günədək onların ölkəmizdə bizim əleyhimizə, dövlətimizin maraqları əleyhinə ciddi, təhdidedici hərəkətlərini müşahidə etməmişəm. Öcalanın fotosunun paylanması, PKK bayrağı ilə şəkil çəkdirilməsi və bu tip olaylar miqyasca kiçikdi. Kürdəsilli insanlar burda maliyyə qaynaqlarına malikdi və bunula kifayətlənirlər, məmur olanları da var. Zaman ”“ z zaman rəsmi Ankaranın bəzi kürdlərin Azərbaycandan PKK - ya maliyyəsi barədə şikayətləri, xəbərdarlığı barədə mətbuatda xəbərlər olub. PKK   -nın burda hansı önəmli simpatizanı var ki, bizim dövlət onu sıxanda" PKK-ya dur  mesajı vermiş" olacaq? Məsələ o qədər də  böyük deyil, PKK  da bir "sıxıntıya " durası, təslim olası terror təşkilatı...

- İŞİD güclüdü. İndiyədək gəlmiş - getmiş terror təşkilatları işərisində həm maliyyə, həm insan resursu, həm də taktiki - strateji addımları ilə ən güclüsüdü. Amma o NATO ilə, NATO da onunla vuruşmur ki, deyək  kim güclüdü. Dünyanın hər yerindən radikal islamçılar, hətta  islama aid olmayan sadəcə terrorçular İŞİD -  ə qoşulublar və proses davam edir. Bu qədər terrorçunun bir təşkilatın bayrağı altında birləşdiyi olmamışdı. Olsun. Onları tək - tək məhv etmək mümkün deyildi. İndi hamısı bir yerə cəmlənib və davam da edir. Qoy hələ davam etsin. Bizdəkilər də getsin. Bunlar məhv ediləcək, amma hələ onlardan yararlanmaq da var. Nədi? Ərəb dünyasının başı tamam qarışıb, İsrail rahatdı. Suriya rejimi dağılır, Suriya parçalanır və iki yerə bölünəcəyi real görünür. İraq parçalanıb və Kürdüstan yaranır. Bu dalğada İranın Qəzzaya Suriya vasitəsilə köməyi azalır, Rusiya Yaxın Şərqdən tədricən uzaqlaşır. İŞİD 24 saatda dağıdıla bilər, bəs İŞİD - in qoyub getdiklərinin sahibi kim olacaq? Bu hələ tam müəyyənləşməyib, çünki Suriyanın, İraqın taleyi müəyyənləşməyib. Kürdüstan necə olacaq, tam aydın deyil. Tezliklə olmasa da olacaq. Obamanın prezidentliyi başa çatanadək çox ehtimalla  müəyyənləşəcək. O ki, qaldı bizim soydaşlarımızın İŞİD - də iştirakına, yalnız təəssüf etmək lazımdı ki, gənclərimiz dünya siyasətinin qurbanı olublar. Ölən ölüb, qayıdan tutulub, vuruşanların taleyi naməlumdu,s ağ qalma ehtimalı az olsa da geri qayıdanlar olacaq. Onlar cəhənnəmdən çıxmış hesabdılar və hər zaman təhlükəli olacaqlar. Heç vaxt bu insanları nəzarətsiz buraxmaq olmaz. Ən pisi odur ki, ölkəmizdə vəziyyət gərginləşdikcə, yaşamaq çətinləşdikcə, ədalət, haqq itdikcə  hərdən belə fikirlər də eşidirsən "ƏŞİ,QOY ELƏ İŞİD GƏLSİN, BƏLKƏ CANIMIZ QURTARDI". Bəla budur.

- İki aydı işlədiyim yer bağlanıb, işsizəm. Ali Baş Komandana, Müdafiə Nazirliyinə, MTN - ə müraciət etmişəm. Müdafiə Nazirliyi yazdı ki, yaşınız 47- ni keçib, hərbi xidmətə götürə bilmərik. O biriləri cavab vermədi. Seçkilərdə iştirak etmək fikrim yoxdu. Nə maliyyə, nə mühit yoxdu. Məni nə dövlət, nə özəl şirkət yaxın buraxmır. Özəl şirkət məni tanıyanda deyir ki, çörəyimizə bais olma. Mən bu ölkə uğruna  vuruşmaqdan, onu sevməkdən başqa heç nə etmədim. 10 ildi də heç bir siyasi fəaliyyətim yoxdu. Yaltaqlanmağı bacarmıram. Yəqin bir az yaşamaq üçün, səfalətə düşməmək üçün bu sevgili vətəndən yaşımın bu vaxtında gedəsi olacam. Mənə ayrı yol qoymurlar. "Dostlar" da bivəfa çıxdı...