Hacı Məmmədovun intihar etməsi xəbəri yayılanda yadıma məşhur yazıçı Markes düşdü. Fikirləşməyin ki, Azərbaycanın bir çox yaradıcı adamlarını Qarabulaq restoranında qonaq edən, ümumiyyətlə yaradıcı insanlara hörmətlə yanaşan, özü də yaradıcı şəxs olan (dediyi kimi Kabbala üslubunda rəsm çəkirmiş) Hacı Məmmədov Nobel mükafatçısı, Kolumbiya yazıçısını da nə vaxtsa Qarabulağa dəvət edib. Yox, sadəcə yazıçının “Gözlənilən bir qətlin tarixçəsi” romanını xatırladım və açığı deyim ki, kiməsə sensasiya təsiri bağışlayacaq “Hacı Məmmədov özünü asdı”informasiyası məndə çoxdan gözlənilən bir intiharın xəbəri təəssüratını yaratdı. Lap çoxdan olmasa da, ən azı iki ilə yaxın olar. Günümüzün intiharları adiləşdiyi kimi həbsxana intiharları da son iki ildə adiləşib.

Hacı Məmmədov cinayətkardır, bəzi dostlarımızın dediyi kimi qanqsterdir. Amma, Hacı Məmmədov adi cinayətkar olmayıb. Onun törətdiyi qətllərin hər biri kino ssenarisinə bənzəyir. Məhkəmə prosesini izləyən hər bir şəxs Hacının necə peşəkar qatil və qətlin təşkilatçısı, həm də cəsarətli olduğunu görməyə bilməz. Hacı Məmmədovda bizim millətə xas olmayan xarakterlər vardı- serial cinayətlər törətmək, sıradan olmayan şəxsləri oğurluyub pul tələb etmək, qurbanını uf demədən öldürmək, bir neçə saatın içində dalbadal qətllər törədib sonra da ustalıqla gizlətmək... Belə şəxsləri Hollivud kinolarında görmüşük. Azərbaycan kriminal tarixində Hacıya bərabər peşəkar qatil haqqında eşitməmişəm. Onun cəsarəti, peşəkarlığı şərə, ölümə, öldürməyə fokuslanmışdı. Bütün dəhşətilə fenominallığını da inkar etmək mümkün deyil. Dünyada belə bir təcrübə olduğu məlumdur ki, bu tip cinayətkarlar adətən həbs olunanda xüsusi xidmət orqanları belələrindən maksimum yararlanmaq planları fikirləşirlər. Dövlətin əlinin çatmadığı, xaricdə yaşayan düşmənin məhv edilməsi kimi mühüm tapşırığı yerinə yetirmək bəzən belələrinə həvalə edilir. Məşhur terror təşkilatlarının rəhbərlərinin məhv edilməsinin bu tip qatillərə tapşırıldığı haqqında bir neçə real nümunələr mövcuddur. Bunları qeyd etməklə Hacı Məmmədovun sıradan bir qatil olmadığını bir daha vurğulamaq istədim. 

Hacı Məmmədov həbsindən 12 il sonra niyə intihar etdi? Adətən həbsin ilk günləri daha gərgin, daha depressiv xarakter daşıyır. Həyəcanın, gərginliyin boğazda olduğu bir vaxtda deyil, 12 il sonra intihar edilməsi istər-istəməz xeyli suallar yaradır.12 il xeyli müddət sayıla bilər ki, düşdüyün şəraitə adaptasiya edəsən. Hacının cinayətləri sıradan biri olmadığı kimi onun həbsi, məhkəməsi və həbs olunduğu 2005-ci ilin martından 11 il müddətində keçmiş MTN, indiki DTX-nin istintaq təcridxanasında saxlanılması və...ölümü də, gözlənilən olsa da, sıradan olmadı. Daxili İşlər Nazirliyinin keçmiş obexeysi, keçmiş MTN-in şefi Eldar Mahmudovun Hacı Məmmədovdan maksimum istifadə etdiyi və qanunsuz olaraq onu təcridxanada saxlaması məlum məsələ idi və mətbuat bu qanunsuz saxlamanı dəfələrlə gündəmə gətirib. Eldar Mahmudov vəzifəsindən azad olandan sonra Hacı Məmmədovda həyat eşqi yaranmışdı və artıq hüquqları uğrunda mübarizəyə başlamışdı. Hacı azad olunmasını tələb etmirdi, o bilirdi ki, etdiklərinə görə azadlığa çıxası deyil, amma o bəzi həqiqətləri də söyləyib, ən azı rahatlamaq istəyirdi. Hacıdan gələcəkdə maraqlı əsərlər yazmaq olar.

Eldar Mahmudovun vəzifədən azad edilməsi və MTN-də başlanan yoxlamalar Hacı Məmmədovun da köçürülməsinə imkan yaratdı. Hacı Məmmədov bəyan etdi ki, 11 il ərzində Eldar Mahmudovun təzyiqi altında saxlanılıb, bir sıra şəxslərin, konkret olaraq Zakir Nəsirovun əleyhinə yalan ifadələr verməyə məcbur edilib. O, Ali Məhkəməyə müraciət edərək işi üzrə yeni araşdırmaların aparılmasını tələb edirdi. Ali Məhkəmə onun bu istəyini qəbul etmədi. 

Hacının keçən il nəhayət DTX təcridxanasından 3 saylı cəza müəssisəsinə köçürülməsinə qərar verildi. Daha çox vəkillərin mətbuata dediklərindən məlumdur ki, 3 saylı müəssisə bu tip obyektlər arasında ən pis imicə malikdir. İlk baxışda hesab oluna bilər ki, ömürlük həbs almış adamdan daha nə istəyəsidilər ki, ona əlavə təzyiq, hətta işgəncə versinlər. Nə tələb oluna bilərdi? Yuxarıda qeyd olundu ki, 2015-ci ilin oktyabrından sonra uzun müddət susan Hacı Məmmədov danışmağa başlamışdı. Məntiqlə belə çıxır ki, ondan susmaq tələb olunub. Ələyi ələnib, xəlbiri göydə oynayan Hacı üçün danışmaq onu ən çox rahat edə biləcək iş idi. Onun “rahatlığının” kimlərinsə narahatlığına səbəb olmasına şübhəniz olmasın. 

Hacı bir sirr dağarcığı idi, özü ilə də xeyli sirrləri o dünyaya apardı, amma hamısını yox. Onlardan xəbəri olanlar da var və “ İsgəndərin buynuzu var” tütəyinin nə vaxtsa ötəcəyinə də şübhəniz qalmasın. Markesin adını çəkdiyim əsərində də Santyaqo Nasarın qətlindən 27 il sonra hadisələri araşdıran dostu çox həqiqətləri üzə çıxarmağa müvəffəq olur, hətta cinayətin motivi olan Anxelanın bakirəliyinin pozulmasının əsil səbəbkarının kim olmasına qədər.

 İntihar edənlərin bir son məktubu da olur, adətən. Hacı adət etdiyimiz cinayətkar olmadığından, onun məktubu da olası deyil. Yadınızdadırsa Hacı Kabbala üslubunda rəsm çəkdiyinə işarə etmişdi və yaddaşım aldatmırsa jurnalistlər üçün də bir tablo yaratmışdı. Kabbala iudaizmdən gələn dini-mistik bir cərəyandır və özünü bir çox sahələrdə, o cümlədən incəsənətdə özünü göstərib. Əsas prinsipi də rəmzlər, sətiraltılar, işarələr vasitəsilə əsil mənanı çatdırmaqdır. Hacının rəsmlərini araşdırın.., nəsə tapmaq olar. Hacı Məmmədov Kabbala üslubundan istifadə etdiyini məhkəmədə havayı yerə deməmişdi. Hacı həm də demişdi ki, mən osminoqun bir qoluyam, osminoqun digər qolları bayırda, azadlıqdadır.