"Qarabağı qaytaran, rifah içində azad yaşayan xalq özünün millətləşmə prosesini başa vuracaq!"
Milli kimlik harayı
1991-ci ilin 18 oktyabrında deputatlarımız dövlət müstəqilliyi haqqında konstitusiya aktına səs verməklə elan elədilər ki, çağdaş Azərbaycan 1918-1920-ci illərdə var olmuş Azərbaycan Cümhuriyyətinin hüquqi varisidir.
Bu, yeni bir dövlətin yaranması deyildi, Rusiyanın təkrar işğalına məruz qalan bir ölkənin yenidən öz dövlət müstəqilliyini bərpa etməsiydi.
İndi geriyə – 1991-ci ilə boylananda adam belə bir sualla üzləşir: doğrudanmı biz onda Azərbaycan Cümhuriyyətini bərpa elədik?
O cümhuriyyətlə bugünkü respublikanın fərqini elə quşbaxışı nəzərlə müqayisə eləsə, babat oxuyan orta məktəb şagirdi də anlayar ki, parlament respublikası prezident idarə üsulu əsasında bərpa olunub.
Yazının mövzusundan uzaqlaşmamaq üçün bu fərqin üstündən keçirəm.
Məni düşündürən başqa şeydir.
Necə oldu ki, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti “biz kimik” sualına 100 il qabaq aydın cavab verdiyi halda bu gün milli kimlik yenidən müzakirə mövzusuna çevrilir? Aradakı sovet dönəmində nə baş verdi ki, onun dağılmasıyla özümüzü “itirdik”? Niyə hələ də “tapa bilmirik”?
***
Müstəqillik illərində bizə iki kimlik təklif olundu. Əvvəl Xalq Cəbhəsi hakimiyyətində rəsmi dil “türk dili” adlandırıldı. Cəmi üç il sonra artıq təzə hökumət – Yeni Azərbaycan Partiyasının hakimiyyəti referendumla ölkə konstitusiyasında etnik çoxluğun və rəsmi dövlət dilinin adını dəyişərək yenidən sovet dövründəki ada qaytardı.
Belə baxanda bu addımla bizim milli kimlik axtarışımıza son qoyulacağını düşünmək olardı, yəni hakimiyyət yeni müstəqil dövləti yeni millət, yeni ideya, yeni liderlə qurduğunu elan edirdi. Amma sonrakı 25 il “Mən fəxr edirəm ki, azərbaycanlıyam” şüar-möhürünün milli kimlik axtarışına sonuc vermədiyini göstərdi. Niyə?
Bunun səbəbi bir yandan milli adın dəyişdirilməsiylə edilmiş strateji yanlışlıq idisə, o biri yandan 100 il öncə Müsavatın irəli sürdüyü Azərbaycançılıq prinsipinə (müstəqil Azərbaycan dövlətçiliyi) yeni anlam verməyə, yəni təzə bir ideologiya – “Azərbaycançılıq ideologiyası” yaratmağa cəhd idi.
Bu da ayrıca bir yazı mövzusu olduğundan üstünə getmirəm.
SSRİ-nin dağılmasıyla bizim sovet kimliyimiz aradan qalxdı. Cümhuriyyəti bərpa etmişiksə, onun bizə verdiyi kimliyimiz də avtomatik özümüzə qayıtmalı idi. Bəs nə baş verdi?
Biz cümhuriyyəti yarımçıq bərpa elədik!
O dövlətin yalnız adını, bayrağını, himnini götürdük. İndi nə onun yerləşdiyi torpaqların tamına sahibik, nə də o vaxtkı milli kimliyimizə.
***
Milli kimlik özündə dil, mədəniyyət, məişət, ənənə, düşüncə, psixologiya, tarix, vətəndaşlıq, vətənsevərlik, milli idrak anlamlarını ehtiva edir.
Biz özümüzü türk dünyasının, islam aləminin bir parçası sayırıq, amma bunlar bizim milli kimliyimizdirmi? Milli kimlik toplumu parçalayan yox, birləşdirən müstəvidə yarana bilər. Bu gün nə Turan, nə islam bizi millətləşmə yönündə birləşdirir.
İslamın ümmətçilik doktrinasının ərəblərdə, farslarda, orta əsr Osmanlısında birləşdirici rolu danılmazdır. Amma bu bizə aid deyil, islam ümmətçiliyi bir ideya kimi bizə uğur qazandırmayıb. O, nə XIX əsrin əvvəllərində rus işğalına, nə 1920-ci ilin kafir rus-bolşevik istilasına, nə də rusla birlikdə Qarabağı zəbt edən ermənilərə qarşı bizi təşkilatlandıra bilib.
Əksinə, ermənilərə Rusiyadan sonra ən ciddi dəstəyi erməni terrorçularının bəsləndiyi müsəlman ərəb ölkələri, Ermənistana həyat yolu açan (ən ucuz qiymətə qaz satan, yol çəkən və s.) şiə İranı verdi. Paşinyanın Ruhaniylə qəşş edərkən çəkilən fotoları bizim sinə vurub, baş yaran İran aşiqlərimizin tutulmuş gözləri görməz.
Müstəqilliyimizin ilk illərində dəstəyinə ümid etdiyimiz islam dünyasının milli kimlik axtarışımızda bizi dalana dirəyən nəsnələrdən olduğuna inanmayanlar zəhmət çəkib yazını oxumağa davam etməsələr yaxşıdır.
Bir zamanlar qırğız yaylalarından qazax çöllərinə, Səmərqənddən Buxaraya, Kazandan Baxçasarayacan Turan ellərini dolaşan, görüb öyrəndiklərindən qanı coşan, tarixi köküylə fəxr edib ruhlanan biri kimi indi anlayıram ki, türk birliyi ideyası çoxlarına ilğım kimi görünür. Könül coşduran, göz oxşayan xoş ilğım. Amma unutmayaq: Avropa Birliyi də bir zaman ilğım sayılırdı.
Türk dünyası, Turan anlayışlarına klassik Turançılıq (Ziya Göyalp) baxımından yox, Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin irəli sürdüyü yeni Turançılıq – türk dövlətləri/millətləri liqası, yəni müstəqillikdən sonrakı dönəmlərin bir şüurlu strateji addımı kimi yanaşmaq gərəkdir. 5 türk dövlətinin yaratdığı Türk Şurası bəlkə gələcəkdə söz açdığım birlik üçün təməl olacaq. Amma o zamanacan milli kimliyimiz işini bitirməyimiz lazımdır. Bu işdə Turançılıq yalnız və yalnız bir zamanlar bəşər sivilizasiyalarından birini yaratmış, amma yaratdığını qoruyub sahiblənə bilməyən qədim qövmün bir parçası olduğumuzu anlamaqda yardım edə bilər. Hələlik başqa heç nə.
***
Azərbaycan siyasi və coğrafi kimliyimizdir. Milli adımız coğrafi adımızla yox, etnik adımızla çağırılmalıdır. Bizim milli kimlik məsələsində çoxlarından fərqimiz “Azərbaycan milləti”ni formalaşdırası xalqın vahid siyasi-coğrafi məkanda yerləşməməsidir.
Dövlətə sahibləndiklərindən milli kimlik qayğısına qalmayan Səfəvilər, Qacarlar sonunda dövlətçiliyi milli kimliyini heç vaxt unutmayan farslara güzəştə getməli oldular. Səttarxanın, Xiyabaninin, Pişəvərinin rəhbərliyində inqilabların uğursuzluğunun səbəbi, fikrimcə, Güneydə milli kimlik probleminin tam çözülməməsinə bağlı idi.
Bir güneyli dostum deyirdi ki, İranda yaşayan türklər indi də “iranlılıq” və “türklük” arasında çaşbaş qalıblar. Onun sözüdür: “İranlılıq yaxın tarixin propaqandası nəticəsində farslıqla eyniləşdirilib. İran türklərinin bu paradiqmanı dəyişməyə gücləri olmayıb”.
Millətləşmə prosesi 150 il əvvəl, XIX əsrin ikinci yarısından artıq 50 ildir Rusiyanın tərkibinə qatılıb, onun vasitəsilə Avropada gedən millətləşmə hərəkatının havasını alan Quzey Azərbaycanda başlandı. Kimlərdəsə bu proses başa çatdı, bizdə isə obyektiv və subyektiv səbəblərdən hələ də bitməyib.
1789-cu il inqilabı Fransada fransız millətini yaratdığı kimi 1918-ci il cümhuriyyəti də Quzey Azərbaycanda türk milləti anlayışını tarix meydanına çıxardı. Azərbaycan Cümhuriyyəti millətləşmə prosesinin sonu olmalıydı. Sovetlərin gəlişi işi yarıda qoydu.
Türkcəni rəsmi dil kimi qəbul etmiş ilk respublikanı biz qurmuşuq. Rus-bolşevik işğalı nəticəsində əldən verdiyimiz kimliyi Atatürk yaratdığı yeni dövlətin milli kimliyinə çevirdi. Türkiyədə “Osmanlı” dönüb “türk” olduğu halda Azərbaycanda “türk” dəyişib “azərbaycanlı”, ya da türkiyəlilərin diliylə desək, “azəri” adlandı.
Kommunistlərin bizdən aldığı adı Türkiyə türklərinə niyə “güzəştə” gedirik ki!
Milli kimliyin təməlləri çoxdur, amma bizim halımızda ana təməl milli addır. Ona görə addan uzun yazıram. Azərbaycanda türkcəmizi qanuniləşdirməsək, kimlik məsələsi indiki kimi yarımçıq qalacaq. Adın bərpası qəti şəkildə Türkiyə türkcəsiylə qarışıqlıq yarada bilməz. Amerika ingiliscəsi Britaniya, yaxud Avstraliya ingiliscələriylə qarışdırılmadığı kimi.
Milli kimlik tək “Biz kimik” və “Hardan gəlmişik” suallarına deyil, “Hara gedirik” kimi suala da cavab tələb edir. Yəni tək bu günü yox, sabahı da düşünməliyik.
“Azərbaycanlılıq” bizi indiki Azərbaycan Respublikası sərhədləriylə məhdudlaşdırır. Milli şüurun oyandığı güneydəkilər necə, özlərinə başqa milli kimlikmi düzəltməlidirlər?
Odur ki, bu gün biz 10 milyonun etno-milli adını elə seçməliyik ki, sabah o, 50 milyonun milli kimlik məsələsində indiki kimi qarışıqlığa səbəb olmasın.
Perspektivdə özünə real yeretmə ehtimalı yüksək olsa da, Bütöv Azərbaycan ideyası bu gün dadımıza çatmaya bilər. Amma unutmayaq ki, bu gün bizdə türk davası səngisə də, Güneydə Azərbaycan davası oyanış mərhələsindədir, qalxan xətlə gedir.
“Bütöv Azərbaycan” bəlli səbəblərdən ümummilli ideyaya çevrilməyibsə, bu, sabah da belə olacağı anlamına gəlməməlidir. Bu ideyaya antitezislər vermək istəməzdim, amma gün işığı torpaqla örtülmür, güneylilərlə siyasi kimlik fərqimiz həqiqətdir. Bu da təbiidir, üstündən keçən 200 illik ayrılıq yelləri siyasi coğrafiya, düşüncə, psixoloji özduyum, dünyagörüşü, məişət landşaftımızdan izsiz ötməyib.
İki nümunə verim. Torpaqlarımızı işğal edən Ermənistanın həyat yolu İrandan, güneyli soydaşlarımızın yaşadığı torpaqlardan keçir. Hələ orada kimlərinsə yığışıb o sərhədləri bağlamaq tələbiylə hərəkat başlatdığını eşitməmişəm.
Eyni zamanda Təbrizin “Traktor” futbol klubunun uğuruna “Qalatasaray”ın qələbəsi qədər sevinib Bakı küçələrinə axışan gəncləri də görməmişəm.
“Azərbaycan bir olsun, paytaxtı Təbriz olsun!” şüarının gündəmi tutacağı dönəmin gələcəyinə inamı ölməyən biri kimi yazıram bu sözləri.
Özümü fars-İran kimliyi içərisində individuum kimi duya bilmirəm. Ona qalsa, rus-sovet kimliyi bir köynək yaxındır. Amma artıq 30 ilə yaxındır ki, bu “köynəyi” də əynimdən çıxarmışam.
***
Bu gün Qərb mediasında adımızın “azəri” yazılmasına tez-tez rast gəlirik. Uzağa niyə gedirəm, türkiyəlilər bizi azəri çağırmırmı? Elə İranın özündə dünənədək bizə türk deyən farslar indi də azəri deməyə başlayırlar. Bunlar bizi tarixi kimliyimizdən – özümüzdən ayırmağa xidmət edir. Bunu bilərəkdən siyasi maraqla edənlər də var, bilməyərəkdən reallıq sayanlar da.
“Azəri” adına qıcıqlananlarımız öncə öz soyadlarında hələ də qalan rus köklü “ov”, “yev” sonluğuna baxsınlar, sonra rus dilinin ölkədə qeyri-rəsmi “rəsmiləşmə” səbəbini düşünsünlər. 1995-ci il konstitusiyasına adımızı “azərbaycanlı” yazmağa özümüz səbəb olmuşuqsa, indi bizə “azəri” deyənləri niyə qınayırıq ki! Nə vaxt kiminləsə adımızın davasını döydük?
Məsələn, nə vaxt dilçi alimlərimiz 1000 nəfərlik imza kampaniyası başladıb “Google” şirkətinə müraciət etdi ki, öz tərcümə proqramında adımızı “Azerbaijani” yox, “Azerbaijani turkish” yazsın? İndi “azəri” adından qeyzlənən neçə dilçini 1995-ci il konstitusiyasının qəbulu ərəfəsində keçirilən debatlarda susan gördüm.
100 il əvvəl bizi türk çağıranlar bu gün azəri deyirsə, görünür, bu yüz ildə nələrsə baş verib. Bu baş verənləri açıq müzakirə etməli, sonra qərar verməliyik: səhvi düzəldək, ya reallıq deyib olanı qəbul edək?
Mənə qalsa, adım kimi əminəm ki, adımızı “Azərbaycan türkü” çağırmalı, dilimizə “Azərbaycan türkcəsi” deməliyik! Bilirəm, milli kimliyin arxasında dövlət durmalıdır. Dövlətin bu yöndə aydın siyasəti, ideologiyası yoxdursa, heç olmasa bu işi sovet dönəmindəki kimi, ziyalılar etməlidirlər. Ağızlarına su alıb oturmamalıdırlar.
“Azərbaycan türkü” milli kimliyinə sahiblənərsə, 10 milyonluq əhali 100 il öncə başladığı missiyanı davam etdirə, 50 milyonluq Azərbaycan türkünün avanqardına, səmt ulduzuna çevrilər.
***
Milli kimliyin yaşam qaynağı davamlı uğurlardır. O, milli qürur duyğusu, pozitiv anlamda patriotizm, vətənsevərlik aşılayır. Sovet insanı Böyük Vətən müharibəsi adlandırdığı savaşı qələbəylə başa vurandan sonra öz sovet kimliyiylə fəxr etməyə başladı.
Dünənədək ağılar deyib dünyanı dolaşan, Rusiyanın Qafqaz layihəsi kimi ortaya çıxan, torpaqlarımızda dövlət qurub, hələ yeni ərazilər də işğal edərək tarixi boyu yaşamadığı eyforiyanı yaşayan ermənilərin fərəhi fonunda hazırkı ruh düşkünlüyümüz başa düşüləndir.
Qarabağdakı məğlub durum, zəngin neft ölkəsində ədalətli rifah cəmiyyəti qura bilməməyimiz bizə milli natamamlıq kompleksi aşılayır. Millət olaraq Azərbaycan adıyla tarix meydanına çıxa bilməməyimiz də bir yandan çoxumuzda diskomfort yaradır. Sanki tarixin uğursuzluq burulğanında özünü itirən kimiyik.
Amma mən Lev Qumilyovun passionarlıq nəzəriyyəsinə inanan fərd kimi buna bir az fərqli bucaqdan baxıram. Yol daim enişli ola bilməz, mütləq yoxuşu da var.
Qədim görünmək kimi kompleksim yoxdur. Atillaya da sahiblik iddiası edərəm, Altay sivilizasiyasına da. Amma bu gün Azərbaycan türkü olaraq özümü qədim etnosun kökü üstündə yeni pöhrə verən gənc millətin nümayəndəsi kimi duyuram; ruhən “qocalmış” yox, əksinə, özünü indi-indi tapmaqda – formalaşmaqda olan perspektivli bir millətin gələcəyə inamla baxan fərdi sanıram.
Əsas özümüzü tapmaqdır. Sayca bizdən qat-qat çox olan, amma dövlət qura bilməyən nə qədər xalq mövcuddur. Bizimsə dövlətimiz var! Hələ yeni dövlət qurmağa potensialı olan milyonlarla güneyli soydaşlarımızı demirəm.
***
Bütün canlılar təbiətin dəyişməz bir qanununa tabedir – güclülər yox, uyğunlaşa bilənlər sağ qalır! Təbiətin min bir sınağından dinozavrlar deyil, kərtənkələlər salamat qurtulub. Hanı Babilistan, Mesopotamiya, Misir, Mayya, İnk sivilizasiyalarını yaratmış xalqlar?
Başqa dünya xalqları ilə işim yoxdur, qonşularımızdan deyim. Öz milli kimliyini qorumaları onlarda sağqalma instinktinin mövcudluğuna dəlalət edir. Farslar ərəb işğalının ilk illərindən “fars islamı”na rəvac verən milli Şüubiyə hərəkatı başlatmasaydılar, qədim Misir qarışıq Əndəlüsəcən neçə sivilizasiyaya son qoyan gücün qarşısında çoxdan yox olmuşdular.
Sağqalma duyğusu əlçatmaz dağlara sığınan xalqlarda daha güclüdür. Ermənilər, gürcülər kimi…
Biri qorunmaq üçün qalalar tikər, o biri ölkələr fəth etməkdən ötrü körpülər salar. Birinciyə məhv olmaq qorxusu, ikinciyə arxayınçılıq hissi hakimdir. Biz ikincilərdən törəmişlərik!
***
Azərbaycanda etnik məsələdə həllini gözləyən çox iş var. Bəzi milli azlıqlar haqlı olaraq öz dillərində məktəb, qəzet, TV istəyir, ölkənin çoxluq təşkil edən xalqı isə hələ də öz adına sahiblənməyib. Bu kontekstdə haqlı sual yaranır: əgər Qafqaz Azərbaycanında yaşayan millətin adı “azərbaycanlı”dırsa və ölkədə say etibarı ilə çoxluq təşkil edən türklər milli kimlik naminə öz adından imtina edirsə, niyə başqaları, məsələn, talışlar, ləzgilər, ruslar da öz adlarından imtina edib “azərbaycanlı” olmurlar? Yaxud əksinə, hər xalqın adı üstündədirsə, niyə Azərbaycan türkləri də öz adlarıyla çağırılmamalıdır?
Milli şüur, yaddaş olmadan milli kimlik qurula bilməz. Milli kimlik tapılmayınca, milli qürurda daim kəsiklik olacaq, natamamlıq kompleksi yaşanacaq.
Bir sözlə, demək istədiyim odur ki, dövlət dili Azərbaycan türkcəsi olan, Azərbaycan Cümhuriyyətinin (Sovet Azərbaycanının yox) bəşəri dəyərlərə söykənən prinsiplərinə sadiq qalan, bugünkü tərəqqipərvər dünyanın özünüidarə mexanizmlərini mənimsəyib tətbiq edən, bütün dünyada, ələlxüsus da İranda, Gürcüstanda, Dağıstanda yaşayan soydaşlarımıza mayak olası bir dövlət qursaq, milli kimliyimizi sinəmizdə vuran ürək kimi duyacaq, fərəhlə qürurlanacağıq.
…Onda Qarabağı qaytaran, rifah içində azad yaşayan xalq özünün millətləşmə prosesini başa vuracaq!
Vahid Qazi
Oktyabr, 2019-cu il
00:04, Bu gün
"Consonun Ukraynaya yardım planı çoxlu suallar doğurur" - "The Hill"
18 Mar 2024 | 23:53
Almaniyanın müdafiə naziri Ukraynadakı münaqişənin dondurulmasının əleyhinə çıxış edib
18 Mar 2024 | 23:42
“Meta”ya cərimə kəsildi, hər gün 4,8 milyon
18 Mar 2024 | 23:35
Türkiyə insansız sualtı qayıqlar hazırlamağı planlaşdırır
18 Mar 2024 | 23:30
Ərdoğan Putini yenidən Rusiya prezidenti seçilməsi münasibətilə təbrik edib
18 Mar 2024 | 23:30
Qərbi Azərbaycan Xronikası: “Gərnibasardakı 52 kənddə cəmi 150 erməni yaşayırdı” - VİDEO
18 Mar 2024 | 23:27
Pul və sevgidə bəxti gətirəcək 3 BÜRC
18 Mar 2024 | 23:24
Rəqqasə Renkanın avtomobili qəzaya uğrayıb - FOTO
18 Mar 2024 | 23:22
Şəkidə 13 yaşlı yeniyetmə xəstəxanada qanaxmadan ölüb
18 Mar 2024 | 23:21
Paşinyan Putini təbrik etmədi: - gözləyir…
18 Mar 2024 | 23:18
Krımda hərbi yük maşını Rusiyanın sabiq top-məmurunun avtomaşınını əzib
18 Mar 2024 | 22:50
Məşhur müğənnidən ŞOK açıqlama - Yadplanetlilər dişlərimi oğurladılar
18 Mar 2024 | 22:42
Stoltenberqdən etiraf: Ukrayna NATO-nun dəstəyi ilə Rusiya donanmasına zərər vurub
18 Mar 2024 | 22:35
VƏTƏNDAŞLARIN NƏZƏRİNƏ: Bu şəxslər 5 il tez pensiyaya çıxacaq
18 Mar 2024 | 22:30
Lənkəranda yeni istifadəyə verilmiş penitensiar müəssisədən ƏN SON görüntülər - FOTOLAR
18 Mar 2024 | 22:27
İlahiyyatçıdan ŞOK TƏKLİF: Onlayn ehsana keçmək lazımdır
18 Mar 2024 | 22:26
"Dublyor" filminin afişası yayımlandı - FOTO
18 Mar 2024 | 22:24
Finlandiyanın keçmiş prezidenti xəstəxanaya yerləşdirilib
18 Mar 2024 | 22:18
O, gah quldur, cani, gah cin-şəyətin, gah da xan-bəy olur...
18 Mar 2024 | 22:17
Uşaq maşının altında qaldı: Əsəbi zəif olanlar baxmasın! - VİDEO
18 Mar 2024 | 22:11
Qobuda itlərin hücumuna məruz qalan azyaşlının vəziyyəti AÇIQLANDI - VİDEO
18 Mar 2024 | 22:09
Müəmmalı xəstəlik sürətlə yayılır: ölüm nisbəti 30 faizdir
18 Mar 2024 | 22:05
Gömrük Akademiyasında Novruz şənliyi keçirilib - FOTOLAR
18 Mar 2024 | 22:01
Zamiq doğulduğu torpaqda konsert verdi
18 Mar 2024 | 22:00
Azərbaycanın ŞƏT ilə əməkdaşlığının hazırkı vəziyyəti müzakirə edilib
18 Mar 2024 | 22:00
"Putinin qələbəsindən sonra Rusiyanı nə gözləyir?" - CNN
18 Mar 2024 | 21:59
"Rusiya ərazisində könüllülərin reydinin məqsədi nədir?.."
18 Mar 2024 | 21:53
BMT-də Fransanın məsuliyyətsiz şəkildə dünyanı nüvə müharibəsinə sürüklədiyi açıqlanıb
18 Mar 2024 | 21:47
Bakı Bulvarında bayram ab-havası - FOTO
18 Mar 2024 | 21:47
Bakıda DƏHŞƏT: Qızla dalaşan oğlan qazini öldürdü - ANBAAN VİDEO
00:04, Bu gün
"Consonun Ukraynaya yardım planı çoxlu suallar doğurur" - "The Hill"
18 Mar 2024 | 23:53
Almaniyanın müdafiə naziri Ukraynadakı münaqişənin dondurulmasının əleyhinə çıxış edib
18 Mar 2024 | 23:42
“Meta”ya cərimə kəsildi, hər gün 4,8 milyon
18 Mar 2024 | 23:35
Türkiyə insansız sualtı qayıqlar hazırlamağı planlaşdırır
18 Mar 2024 | 23:30
Ərdoğan Putini yenidən Rusiya prezidenti seçilməsi münasibətilə təbrik edib
18 Mar 2024 | 23:30
Qərbi Azərbaycan Xronikası: “Gərnibasardakı 52 kənddə cəmi 150 erməni yaşayırdı” - VİDEO
18 Mar 2024 | 23:27
Pul və sevgidə bəxti gətirəcək 3 BÜRC
18 Mar 2024 | 23:24
Rəqqasə Renkanın avtomobili qəzaya uğrayıb - FOTO
18 Mar 2024 | 23:22
Şəkidə 13 yaşlı yeniyetmə xəstəxanada qanaxmadan ölüb
18 Mar 2024 | 23:21
Paşinyan Putini təbrik etmədi: - gözləyir…
18 Mar 2024 | 23:18
Krımda hərbi yük maşını Rusiyanın sabiq top-məmurunun avtomaşınını əzib
18 Mar 2024 | 22:50
Məşhur müğənnidən ŞOK açıqlama - Yadplanetlilər dişlərimi oğurladılar
18 Mar 2024 | 22:42
Stoltenberqdən etiraf: Ukrayna NATO-nun dəstəyi ilə Rusiya donanmasına zərər vurub
18 Mar 2024 | 22:35
VƏTƏNDAŞLARIN NƏZƏRİNƏ: Bu şəxslər 5 il tez pensiyaya çıxacaq
18 Mar 2024 | 22:30
Lənkəranda yeni istifadəyə verilmiş penitensiar müəssisədən ƏN SON görüntülər - FOTOLAR
18 Mar 2024 | 22:27
İlahiyyatçıdan ŞOK TƏKLİF: Onlayn ehsana keçmək lazımdır
18 Mar 2024 | 22:26
"Dublyor" filminin afişası yayımlandı - FOTO
18 Mar 2024 | 22:24
Finlandiyanın keçmiş prezidenti xəstəxanaya yerləşdirilib
18 Mar 2024 | 22:18
O, gah quldur, cani, gah cin-şəyətin, gah da xan-bəy olur...
18 Mar 2024 | 22:17
Uşaq maşının altında qaldı: Əsəbi zəif olanlar baxmasın! - VİDEO
18 Mar 2024 | 22:11
Qobuda itlərin hücumuna məruz qalan azyaşlının vəziyyəti AÇIQLANDI - VİDEO
18 Mar 2024 | 22:09
Müəmmalı xəstəlik sürətlə yayılır: ölüm nisbəti 30 faizdir
18 Mar 2024 | 22:05
Gömrük Akademiyasında Novruz şənliyi keçirilib - FOTOLAR
18 Mar 2024 | 22:01
Zamiq doğulduğu torpaqda konsert verdi
18 Mar 2024 | 22:00
Azərbaycanın ŞƏT ilə əməkdaşlığının hazırkı vəziyyəti müzakirə edilib
18 Mar 2024 | 22:00
"Putinin qələbəsindən sonra Rusiyanı nə gözləyir?" - CNN
18 Mar 2024 | 21:59
"Rusiya ərazisində könüllülərin reydinin məqsədi nədir?.."
18 Mar 2024 | 21:53
BMT-də Fransanın məsuliyyətsiz şəkildə dünyanı nüvə müharibəsinə sürüklədiyi açıqlanıb
18 Mar 2024 | 21:47
Bakı Bulvarında bayram ab-havası - FOTO
18 Mar 2024 | 21:47
Bakıda DƏHŞƏT: Qızla dalaşan oğlan qazini öldürdü - ANBAAN VİDEO
18 Mar 2024 | 21:39
Bakıda avtomobil keçiddən istifadə etməyən qadını vurub - FOTO
18 Mar 2024 | 21:30
“Qarabağ”ın baş məşqçisi cəzalandırıldı
18 Mar 2024 | 21:15
Niyaməddin Musayevin bu VİDEOsu gündəm oldu
18 Mar 2024 | 21:04
“Kurtlar Vadisi” Hakan Fidandan bəhs edir? – Özü danışdı
18 Mar 2024 | 20:59
“Uber” avstraliyalı taksi sürücülərinə fantastik məbləğ ödəyəcək
18 Mar 2024 | 20:53
NATO Baş katibi: Gələcəkdə Azərbaycanın Avropa üçün enerji təminatçısı kimi rolu artacaq
18 Mar 2024 | 20:47
Professordan oruc tutanlara XƏBƏRDARLIQ - 10 gün ərzində…
18 Mar 2024 | 20:45
NATO ilə Azərbaycan arasında yeni çərçivə sənədinin razılaşdırılması üzərində iş aparılır
18 Mar 2024 | 20:44
Möminə Xatun türbəsi ətrafında tikinti APARILMASI xəbərinə AYDINLIQ GƏTİRİLDİ – RƏSMİ
18 Mar 2024 | 20:43
“Qarabağ”ın səkkiz futbolçusu milli komandaların heyətinə çağırılıb
18 Mar 2024 | 20:40
Paşinyan elə bir etiraf etdi ki..., - Mirzoyan TƏSDİQLƏDİ: Sülh müqaviləsi bu tarixdə İMZALANACAQ
18 Mar 2024 | 20:39
Stoltenberq: Azərbaycanın əməkdaşlıq və siyasi dialoqu gücləndirmək sahəsində oynadığı rolu alqışlayırıq
18 Mar 2024 | 20:34
BDU-da Novruz şənliyi - FOTOLAR
18 Mar 2024 | 20:32
Ramazan ayının 9-cu günü: Dua, imsak və iftar vaxtı
18 Mar 2024 | 20:30
Bu bürclər üçün "ağ zolaq” başlayır - xoşbəxtlik yaxındadır
18 Mar 2024 | 20:26
Hikmət Hacıyev: Azərbaycan ilə Çin arasında ənənəvi dostluq və tərəfdaşlıq münasibətləri var
18 Mar 2024 | 20:22
Balaəli estetik əməliyyat etdirəcək – Səbəbi hər kəsi TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ
18 Mar 2024 | 20:20
Azərbaycan-İraq əlaqələrinin inkişafı müzakirə olunub - YENİLƏNİB
18 Mar 2024 | 20:16
Rəqsanə canlı efirdə "OD PÜSKÜRDÜ": "Kimsə çaşarsa..." - VİDEO
18 Mar 2024 | 20:09
Qəhvə yuxusuzluğa necə təsir edir? - AÇIQLAMA
18 Mar 2024 | 20:08
Hərbi hissələrdə bayram tədbirləri qapalı şəraitdə keçirilir
18 Mar 2024 | 20:07
Hande Yenerə ağır itki
18 Mar 2024 | 20:02
Martın ikinci yarısında arzularını həyata keçirəcək 3 BÜRC
18 Mar 2024 | 20:00
Azərbaycan icması Britaniya Parlamentinə etiraz məktubu göndərib
18 Mar 2024 | 19:52
Gəncədə iki nəfər mübahisə zəminində bıçaqlanıb
18 Mar 2024 | 19:48
Azərbaycan-NATO münasibətləri strateji əməkdaşlıq səviyyəsinə yüksəlib
18 Mar 2024 | 19:44
“Nicat Lənkəranski” ləqəbi ilə tanınan şəxsə neçə il həbs cəzası verildi? - VİDEO
18 Mar 2024 | 19:37
Nura Suridən Xəyyam Nisanov barədə ŞOK SÖZLƏR - VİDEO
18 Mar 2024 | 19:33
"İnşaat Konstruksiyaları" MMC məhkəməyə verilib
18 Mar 2024 | 19:27
Azərbaycanda bazarları bölüşdürmək istəyənlərin qarşısı alınıb
18 Mar 2024 | 19:25
Ceyhun Bayramov Türkiyəni təbrik etdi - FOTO
18 Mar 2024 | 19:22
Azərbaycan-Gürcüstan münasibətləri yeni müstəvidə
18 Mar 2024 | 19:20
Zakir Həsənov: Azərbaycan Ordusu azad edilmiş ərazilərdə öz mövqelərini möhkəmləndirir
18 Mar 2024 | 19:16
Ciddi əlavə təsirləri aşkarlanan dərmanlar haqqında bildirişlərin göndərilmə vaxtı uzadılır
18 Mar 2024 | 19:10
Alimlərdən anadangəlmə qüsur riskini azaldacaq yeni kəşf
18 Mar 2024 | 19:10
Türkiyədə fabrikdə partlayış: Ölənlər var
18 Mar 2024 | 19:03
Pakistan Əfqanıstanla sərhəd bölgələrində antiterror əməliyyatları keçirib
18 Mar 2024 | 19:01
Dərman vasitələrinə farmakonəzarət üzrə məlumat və hesabat sənədləri türk dilində təqdim ediləcək
18 Mar 2024 | 18:51
Millimizin baş məşqçisi: “İngiltərədən xal almağı kim istəməz?” - MÜSAHİBƏ
18 Mar 2024 | 18:44
Bərdədə it dişləyən azyaşlının vəziyyəti AÇIQLANDI - YENİLƏNİB
18 Mar 2024 | 18:37
Dilarə Kazımova həyat yoldaşı ilə ayrılığından danışdı - VİDEO
18 Mar 2024 | 18:30
Sabah Avroparlamentdə Aİ-nin genişlənməsi müzakirə ediləcək
18 Mar 2024 | 18:24
RİNN DGK-dan ölkəyə gətirilən radioelekton vasitələr barədə məlumat alacaq
18 Mar 2024 | 18:18
Azərbaycan Premyer Liqasının klubları cərimələndi
18 Mar 2024 | 18:12
16 yaşlı yeniyetmə tüfəng və bıçaqla üç saatda səkkiz nəfəri yaraladı: Ankarada dəhşət - FOTO
18 Mar 2024 | 18:06
Azərbaycan dövlət sərhədindən buraxılış məntəqələrinin sayı artdı
18 Mar 2024 | 18:00
Muxtar Babayev İsveçrənin Azərbaycandakı səfiri ilə COP29-a hazırlığı müzakirə edib
18 Mar 2024 | 17:56
"Azad" və "demokratik" Ermənistan mifinin sonu: Əcnəbi investorlar Paşinyana qarşı - ŞƏRH + FOTO
18 Mar 2024 | 17:52
Ödəmə terminalı və avtomobillərdən oğurluqlar edən şəxs TUTULDU - VİDEO
18 Mar 2024 | 17:48
Tanınmış aparıcıdan SPACE TV-yə ŞƏRT: "Əgər birinci günə kimi..." - FOTO
18 Mar 2024 | 17:46
Mahnısı ermənilər tərəfindən oğurlanan Ağadadaş Ağayevdən AÇIQLAMA - VİDEO
18 Mar 2024 | 17:44
ADP İdarə Heyətinin növbəti toplantısı keçirilib
18 Mar 2024 | 17:40
UNEC kollektivi bu il də Novruz bayramını ahıl sakinlərlə qeyd etdi - FOTO
18 Mar 2024 | 17:35
Xocalıda qalıqları tapılan Bəsirə xanımın qızı: “Ümid edirdik ki, sağdırlar” - FOTO
18 Mar 2024 | 17:30
Dövlət Komitəsinin sədri Siyəzəndə vətəndaşları qəbul edib - FOTO
18 Mar 2024 | 17:25
"İsrail Qəzzada aclığa təhrik edir və əsl qətliam törədir" - Jozep Borrel
18 Mar 2024 | 17:20
Adı iki nəfərin ölümündə hallanan məmur 50 min təzminat verib? - "Rang Rover"lə qəza...
18 Mar 2024 | 17:15
Ceyhun Bayramov Türkiyəni təbrik etdi - FOTO
18 Mar 2024 | 17:10
Azərbaycanlı gənc ifaçı Varşavada klip çəkdirdi - VİDEO
18 Mar 2024 | 17:06
Şəhid ailələri və müharibə əlillərinə bu il neçə mənzil və fərdi ev veriləcək?
18 Mar 2024 | 16:58
Tehranda iraqlı aktrisaların hicabsız görüntüsü sosial mediada geniş əks-səda doğurub - FOTO/VİDEO
18 Mar 2024 | 16:55
“Ali Məhkəmənin tətbiq etdiyi yeni sistem hamı üçün faydalıdır” – RƏYLƏR
18 Mar 2024 | 16:52
Böyük Britaniya kralı III Çarlzın ölümü ilə bağlı iddialara aydınlıq gətirildi - YENİLƏNİB
18 Mar 2024 | 16:51
Gəncədə görmə üzrə əlilliyi olan şəxslər üçün Novruz şənliyi təşkil edilib
18 Mar 2024 | 16:48
Bakıda yeni nəqliyyat mübadilə mərkəzi yaradılıb - RƏSMİ + FOTO
18 Mar 2024 | 16:44
Bakı həbsxanasında məhkum öldü
18 Mar 2024 | 16:40
Xalası onu təhqir etdiyini deyən müğənnini məhkəməyə verdi: 30 min təzminat istədi
18 Mar 2024 | 16:36
Deputat Ağalar Vəliyev şəhid və qazi ailələrinə bayram sovqatları göndərib - FOTOLAR
18 Mar 2024 | 16:32
“Azerçay” Novruz bayramı münasibətilə “Park Bulvar”da festival təşkil edəcək
18 Mar 2024 | 16:28
Prezident: "Bundan sonra hər kəs bizimlə hesablaşmalıdır"
18 Mar 2024 | 10:41
Əhaliyə Novruz müjdəsi - Martın 19-dan...
18 Mar 2024 | 09:31
Laçında təmir olunan ev Fədayə Laçınındır?-AÇIQLAMA+VİDEO
18 Mar 2024 | 09:00
“Efirlərdə Rəşad Dağlının adını çəkməyə qoymurlar, Baloğlan Əşrəfov atamı təriflədiyi görüntüləri...” - FOTO+ÖZƏL
18 Mar 2024 | 12:38
Füzulidə daha 34 ailəyə mənzillərin açarları təqdim olunub - YENİLƏNİB + FOTO
18 Mar 2024 | 16:19
“Bakıya gələn NATO Baş katibi yaxşı bilir ki...”-Sabiq baş diplomat
18 Mar 2024 | 07:17
Sülhməramlıllara hücum olundu, 16 ölü var
18 Mar 2024 | 07:44
"Birdəfəlik deyin ki, "RƏDD OLUN bu şəhərdən!" - EKSPERT OD PÜSKÜRDÜ-VİDEO
18 Mar 2024 | 10:51
Qarabağdan köçmüş neçə min erməni artıq Ermənistanı da tərk edib?..-RƏSMİ MƏLUMAT
18 Mar 2024 | 15:02
Firəngiz Mütəllimova qızından danışdı: “Heç vaxt mənim şöhrətimdən, adımdan istifadə etməyib” - FOTO + ÖZƏL
18 Mar 2024 | 09:57
Ukrayna tərəfdə vuruşan rus könüllülər Rusiyanın daha 2 məntəqəsini tutdu...-FOTO
12 Mar 2024 | 10:20
“Efirə çıxandan sonra işimi itirdim, əlim çörəyə çatmadı”-Bazarda işləyən müğənni xanım-VİDEO+EKSKLÜZİV
17 Mar 2024 | 16:31
“Atamı KQB öldürdü...” - Onun Andranik haqqında yazdığı romanı kim oğurlamışdı? - FOTO
13 Mar 2024 | 18:44
“Qarabağ” qalib gəlsə, Qurbanovu təbrik edəcəksiniz?” – Xabi Alonsonun CAVABI
15 Mar 2024 | 13:09
İTV -nin qalmaqallı müəllimi: "Ssenari belə olsaydı çəkilməzdim"
18 Mar 2024 | 10:41
Əhaliyə Novruz müjdəsi - Martın 19-dan...
15 Mar 2024 | 09:20
“Bavariya” Qurban Qurbanova təklif göndərdi - RƏSMİ
14 Mar 2024 | 09:10
Rəşid Mahmudov ETİRAZ ETDİ: “Qohum evliliklərinin qadağan olunması boş şeydir, geni xarabdırsa...”
16 Mar 2024 | 09:37
Bakıda yeni hava limanı tikilir - VİDEO
16 Mar 2024 | 15:22
"Mən hər birinizi Putinə müqavimət göstərməyə çağırıram, o, quldurdur" - Bayden
15 Mar 2024 | 07:49
Qurbanovdan AÇIQLAMA: "Sübut etdik ki, istənilən rəqiblə mübarizə apara bilərik"
18 Mar 2024 | 10:41
Əhaliyə Novruz müjdəsi - Martın 19-dan...
18 Mar 2024 | 09:31
Laçında təmir olunan ev Fədayə Laçınındır?-AÇIQLAMA+VİDEO
18 Mar 2024 | 09:00
“Efirlərdə Rəşad Dağlının adını çəkməyə qoymurlar, Baloğlan Əşrəfov atamı təriflədiyi görüntüləri...” - FOTO+ÖZƏL
18 Mar 2024 | 12:38
Füzulidə daha 34 ailəyə mənzillərin açarları təqdim olunub - YENİLƏNİB + FOTO
18 Mar 2024 | 16:19
“Bakıya gələn NATO Baş katibi yaxşı bilir ki...”-Sabiq baş diplomat
18 Mar 2024 | 07:17
Sülhməramlıllara hücum olundu, 16 ölü var
18 Mar 2024 | 07:44
"Birdəfəlik deyin ki, "RƏDD OLUN bu şəhərdən!" - EKSPERT OD PÜSKÜRDÜ-VİDEO
18 Mar 2024 | 10:51
Qarabağdan köçmüş neçə min erməni artıq Ermənistanı da tərk edib?..-RƏSMİ MƏLUMAT
18 Mar 2024 | 15:02
Firəngiz Mütəllimova qızından danışdı: “Heç vaxt mənim şöhrətimdən, adımdan istifadə etməyib” - FOTO + ÖZƏL
18 Mar 2024 | 09:57
Ukrayna tərəfdə vuruşan rus könüllülər Rusiyanın daha 2 məntəqəsini tutdu...-FOTO