“KTMT Ermənistana xəbərdarlıq etməli, onu işğal edilmiş torpaqlardan çıxmağa səsləməlidir”
Ötən il olduğu kimi, bu il də Qarabağ probleminin Azərbaycanın bir nömrəli məsələsi olaraq qaldığı, rəsmi Bakının xarici siyasətində bu konfiliktin həllinin cari ildə də əsas hədəf olaraq müəyyənləşdiyi məlumdur. Hansı ki, diplomatiyamızın uzun illərdir ki, nəticə verməyən səylərinin bu il hansı nəticə doğuracağı hər kəs üçün sirr olaraq qalmaqdadır.
Moderator.az olaraq politoloq Eldar Namazovla söhbətimizdə Qarabağ problemi ətrafında yaranmış mövcud stuasiya, problemin həlli istiqamətində atılması gərəkən addımlarla bağlı fikir mübadiləsi aparmağa, bəzi məsələləri proqnozlaşdırmağa çalışdıq.
I hissə burada: //www.moderator.az/news/307991.html
--Eldar bəy, sizcə bu yöndə qəti hərəkətə keçəcəyimiz, düşmənə daha ciddi zərbə vuracağımız o məchul gün nə vaxt gələcək? Belə bir günün - hərəkət üçün doğru zamanın gəldiyini kim təsbit etməli, buna kim qərar verməlidir?
-Təbii ki, bu haqda qərarı yalnız ali baş komandan verə bilər. Bütün gərəkli, eləcə də məxfi informasiyalar onda cəmləşib. Ona görə də belə bir addım üçün gərəkli vaxtın nə zaman yetişdiyinə də ali baş komandan qərar verir və bu haqda hansısa məsləhət vermək yersiz olar.
-İstər Gümrüdəki 102-ci hərbi baza, istərsə də Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı (KTMT) zaman-zaman Qarabağ münaqişəsinə müdaxilə etməyəcəkləri, lakin müharibə Ermənistan ərazisinə keçəcəyi təqdirdə, bu ölkəni müdafiə edəcəkləri ilə bağlı bəyanatlar səsləndirib. Maraqlıdır ki, son vaxtlar düşmənin məhz Azərbaycan-Ermənistan təmas xəttində müxtəlif təxribatlara əl atdığı müşahidə edilir. Hansı ki, bu təxribatlar ölkəmizin Sərhəd Qoşunları tərəfindən qətiyyətlə dəf edilməkdə, düşmənə ciddi zərbələr vurulmaqdadır. Ola bilərmi ki, ermənilərin bu təxribatlarda məqsədi hərbi toqquşmaları Ermənistan ərazisinə keçirmək və bununla da KTMT-nin bu toqquşmalara müdaxiləsi üçün hüquqi əsas yaratmaq olsun?
-Belə təxribat xarakterli addımlar gözləniləndir. Hər halda son dövrlər Qazax-Tovuz istiqamətində ermənilərin təxribatlarının artması müşahidə olunur. Qeyd etdiyiniz kimi, bu təxribatlar sərhədçilərimiz tərəfindən mətinliklə dəf edilməkdədir.
Ona görə də biz KTMT ilə öz işimizi daha da gücləndirməliyik. Söhbət ondan gedir ki, mahiyyətcə KTMT-nin öz nizamnaməsinə görə, bu təşkilat nəinki Dağlıq Qarabağda mümkün hərbi əməliyyatlara reaksiya verməli deyil, ümumiyyətlə, hətta Ermənistanla Azərbaycan arasında, sərhəddə hansısa hərbi toqquşma baş versə, buna da müdaxilə etməyə onun hüququ çatmır.
-Sizcə Azərbaycan KTMT ilə bağlı münasibətini necə, hansı prinsiplər üzərində qurmalıdır? Milli maraqlarımız baxımından bu təşkilatı məsafədə saxlamağa, yoxsa onunla təmasları artırmağa daha çox ehtiyac var?
-Bizim KTMT ilə bağlı ikipilləli strategiyamız olmalıdır. Birinci pillə ondan ibarətdir ki, bu təşkilatın Dağlıq Qarabağa heç bir aidiyaytı yoxdur. Dağlıq Qarabağ və Qarabağ işğal edilmiş Azərbaycan torpaqlarıdır. Bu torpaqlar Azərbaycanın beynəlxalq hüquq tərəfindən tanınan sərhədləri daxilində olan bir ərazidir. KTMT-nin bu ərazi ilə hər hansı əlaqəsi yoxdur. Biz bu pilləni artıq keçmişik, buna nail ola bilmişik. KTMT adından açıq bəyanatlar səsləndirilib və bu bəyanatlarda qeyd olunub ki, onlar Qarabağ münaqişəsinə heç cür müdaxilə edə bilməzlər.
-Bəs KTMT ilə münasibətlərin ikinci pilləsində hədəf nə olmalıdır?
-Ikinci pillə ondan ibarət olmalıdir ki, KTMT-nin nizamnaməsində yazılıb ki, bu təşkilat BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının qərarları, beynəlxalq hüquq normaları əsasında fəaliyyət göstərir. BMT-nin Təhlüksəizlik Şurasının da qərarları var ki, Azərbaycan torpaqları işğal altındadır. KTMT-nin öz nizamnaməsinə görə, Ermənistan təcavüzkar bir dövlətdir. Madam ki, KTMT BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının qərarları əsasında fəaliyyət göstərir və BMT-nin Təhlükəsizlik Şurası da Ermənistanı işğalçı hesab edir, deməli, bu gerçək KTMT üçün də keçərlidir. Çünki BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının qərarlarında açıq şəkildə qeyd edilib ki, Ermənistan işğal edilmiş torpaqlardan çıxmalıdır.
-Demək belə çıxır ki, Azərbaycan KTMT-nin öz nizamnaməsini əsas gətirərk bu qurumun Ermənistana təzyiqinə nail olmalıdır?
-KTMT Ermənistana indidən xəbərdarlıq etməli, onu işğal edilmiş torpaqlardan çıxmağa səsləməlidir. Bildirməlidir ki, KTMT nizamnaməsində qeyd edilib ki, Təhlükəsizlik Şurasının qərarları bizim üçün əsasdır. Həmin qərarlar da səndən tələb edir ki, Azərbaycanın işğal edilmiş torpaqlarından çıxasan.
Biz bu ikinci pilləni də qət etməli, bu işi də başa çatdırmalıyıq. Biz bunu etməliyik ki, KTMT yalnız Qarabağ məsələsinə deyil, Azərbaycan-Ermənistan qarşıdurmasına konkret siyasi qiymət versin. Əgər KTMT öz nizamnamnəsinə əməl edəcəksə, o zaman bəyanat verməlidir ki, onlar Azərbaycanla Ermənistan münasibətlərinə ümumiyyətlə müdaxilə edə bilməzlər. Çünki bu, hər şeydən öncə onların öz nizamnaməsinə ziddir.
Hesab edirəm ki, Azərbaycan bu yöndə daha ciddi fəaliyyət göstərməlidir. Onu da yaddan çıxarmaq olmaz ki, KTMT-də bizə yaxın olan dövlətlər var. Orada Belarus, Qazaxıstan kimi dost ölkələr də təmsil olunur. Azərbaycan bu imkandan da istifadə etməli və çalışmalıdır ki, KTMT Azərbaycanla Ermənistan arasında baş verəcək konfiliktə müdaxilə etməyəcəyi ilə bağlı bəyanat versin.
Seymur ƏLİYEV
