Moskvada 40 ildən çox yaşadığımdan, burada çoxlu dostlarım, tanışlarım olub.Uzun illərdir dostluq etdiyim, oturub-durduğum, keçirdiyimiz müxtəlif tədbirlərdə fikrlərimi bölüşdüyüm adamlar da az deyil. O adamlardan biri də Vladislav İvanoviç Şvetsov idi. Biz Moskvada  Aeroport metrosunun yaxınlığında  Usiyeviç küçəsi ev  12/14 yerləşən “Bakı”  kinoteatrında keçirilən növbəti  tədbirlərimizin birində görüşüb tanış olmuşduq. O tədbirdə ikimizində çıxış etməyimiz bizi tanış etdi və dostluğumuzun təməlini qoydu. O vaxt “Bakı”   kinoteatrı bağlanmamışdır və bir sıra tədbirlərimizi orada keçirirdik.  

Vladislav İvanoviç Şvetsov Azərbaycanda anadan olmuşdur. Yeniyetmə çağlarından idmanla məşqul olmuşdur, ucaboylu, cüssəli bir adam idi. Uzun illər Bakıda  hüquq - mühafizə orqanlarında  çalışımışdı.  Daxili İşlər nazirinin müavini olmuşdu,  işinə,  peşəsinə sədaqətli insan idi. O vaxtlar Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin  üzvü seçilmişdir.

 Hər yerdə özünün Heydər Əliyevin kadrı olduğunu vurğulayardı. Həmişə işə götürüldüyü günü maraqla xatırlayardı: “Məni Daxili İşlər nazirinin müavini vəzifəsinə Heydər Əliyev özü götürmüşdü. Məni yanına çağırtdırıb sorğu - suala başladı:  –Sən azərbaycanda doğulmusan, de görüm azərbaycanca bilirsənmi?  Mən azərbaycan dilində dedim ki, Heydər Əliyeviç,  belə də, babat bilirəm. Heydər Əliyev gülümsəyib dedi ki, əgər sən babat sözünü bilirsənsə, səni işə qəbil elədik. 

Azərbaycandan gedəndən sonra SSRİ Daxili İşlər Nazirliyinin Ural, Sibir və Uzaq Şərq bölgələri üzrə kuratoru olmuşdur. Rusiya vəkillər kollegiyasının üzvü idi.

Bir neçə gün əvvəl Ramiz Abutalıbovla  Vladislav İvanoviçi xatırladıq. Xatirəsini etiramla yad etdik, rəhmət dilədik. Ramiz müəllim Vladislav İvanoviçi çoxdan tanıdığını, hətta  onun böyük qardaşı Stanislav İvanoviçlə bir sinifdə oxuduğunu dedi. Bakıda 29 - saylı orta məktəbin 4-cü sinifdə oxuduqları vaxt şəkdirdikləri bir şəklidə  mənə göndərdi. 

Vladislav İvanoviç Şvetsov  həmişə doğulduğu Azərbaycandan, orada işləməsindən, dostluq etdiyi insanlardan böyük məhəbbətlə,  canlı, maraqlı xatirələr danışırdı. Qarabağın işğalıyla barışmırdı. Son dövrlərdə günahsız insanların haqsız yerə  yurd-yuvalarından didərgin düşməsindən, onların üzləşdiyi problemlərdən  söz salar, haqsızlıqlara məruz qaldıqlarından  ürək yanğısıyla bildirərdi. Məndən yaşca böyük  olmasına baxmayaraq bizim aramızda yaxın dostluq münasibəti yaranmışdır. Müntəzəm olaraq bir-birimizə zəng edib hal-əhval tuturduq,  bir balaca başım qarışıq olsaydı, gec zəng eləsəydim,  özü mənə telefon açardı.

Moskvada vaxt tapıb görüşür, söhbət edir, siyasətdən, poeziyadan, təhsildən, bizi narahat edən problemlərdən  söz açardıq. Onun keçirəcəyimiz tədbirlərlə bağlı təklifləri o qədər maraqlı idi ki, onu dinləyərkən böyük zövq alırdıq.  Onu yaxından tanıyan başqa azərbaycanlılar da bizə yol göstərən, bizə doğru məsləhət verən  belə bir insanın dostluğundan qürur hissi keçirirdilər. Vladislav İvanoviçin sözübütövlüyü, möhkəm iradəsi, prinsipiallığı hamımıza bəlli idi. Onun geniş dünyagörüşü məni valeh edirdi. Onun da mənimlə ünsiyyət saxlamaqdan, həmsöhbət olmaqdan xoşlandığını hiss etdiyimdən bundan qürurlanırdım. Bizim diasporayla bağlı planlarımız var idi.  Moskvada planlarımızı, görəcək işlərimizi müzakirə edirdik, təəssüf ki, bizim o planlarımız həyata keçmədi.Vladislav İvanoviçin qəflətən və vaxtsız  ölümü  hər şeyə nöqtə qoydu.     Onunla bağlı yaddaşımda bir çox işıqlı xatirələr qalıb. Taleyimə minnətdaram ki, o, mənə həyatda belə bir dost bəxş  etdi.

Dostluğumuzun məhkəmliyinin bir səbəbi də var idi. Vladislav İvanoviç mənim Kəlbəcərdən olduğumu biləndən sonra  aramızda dostluğumuz daha da möhkəmlənmişdir. Və elə ilk tanışlığımızda mənə bildirdi ki, məni tanıyır. Məni Kəlbəcərdən tanıyır. Bir  hadisəni mənə danışdı. Sonra 2014-cü ildə may ayının 17 – də Moskvada Mərkəzi Ədiblər evinin böyük zalında mənim 60 –illik yubileyimdə öz çıxışnda bunu bir daha xatırlatdı. Vladislav İvanoviçin həmin çıxışı haqda gözəl qələm sahibi olan jurnalistimiz Tünzalə Vəliqızı geniş bir yazı yazıb “Yenisəs.ru” saytında yerləşdirmişdir.

     

Vladislav İvanoviç danışırdı ki, 1982 - ci ildə Kəlbəcərdə bir cinayət hadisəsi baş vermişdir.  O işi araşdırmaq üçün məni Mərkəzi Komitənin tapşırığıla Kəlbəcərə göndərdilər. Mənə xüsusi fertolyot  da ayırmışdılar.  Pilot vertolyotu  şəhərə endirə bilmədi. Kəlbəcərdən bir az aralı bir düzdə yerə endik.  Mənim rayona gəlməyimi artıq rayon rəhbərliyi bilirdi. Bir az keşmişdir ki, Qaz-69 "Vilislə"  rayondan dalımca gəldilər. Mən işi araşdırırdım və  rayon rəhbərliyinin məni ələ alacaqlarından  ehtiyat edirdim. Hətta onların yeməyə dəvətlərinə  də etiraz eləmişdim. Orada mənə dedilər ki, Kəlbəcər şəhərində Kəlbəcər tarix diyarşünaslıq muzeyi açılıb. Məni maraq götürdü,  muzeyə baxmq üçün oraya getdim.  Muzeyin direktoru məni çox həvəslə qarşıladı. Sonradan bildim ki, o Kəlbəcərin ən tanınmış simalarından olan Şamil Əsgərovdur. Nəsib, Şamil müəllim mənə sənin muzeydə şəklini göstərdi, bizim də Moskvada bir şairimiz  var.- dedi. Bu ad o vaxtdan yadımda qalıb. İndi sevinirəm ki, o vaxt adını Kəlbəcərdə  eşirdiyim həmin o kəlbəcərli şairin Moskvada yubileyində şıxış etmək mənə qismət olub. Vladislav İvanoviç adətən çıxışlarını  azərbaycan dilində böyük şairimiz  S. Vurğunun  “Azərbaycan”  şeiriylə bitirərdi. İnsanlara Allahın verdiyi ən yüksək keyfiyyətlərdən biri əsl ziyalılıq və müdriklikdir. Bunları qazanan insanların üzündən-gözündən ətrafına işıq  yağar. Və belə adamları nurlu adam deyib çağırarlar. Vladislav İvanoviç Şvetsov da mənim yaxından tanıdığım nurlu insanlardan idi.

     
Vladilav İvanoviç tez-tez mənə xatırladırdı ki, Nəsib, ikimizində həyatımızda bir oxşarlıq var: - Mən Azərbaycanda doğulmuşam, ömrümün çoxunu orada yaşamış rusam. Sən isə   Azərbaycanda doğulub, ömrünün çoxunu Rusiyada yaşayan azərbaycanlısan.  İkimizdə Rusiyada yaşasaq da  nədənsə Azərbaycanı daha çox sevirik.

2011-ci ilin iyulun 5-də Dünya azərbaycanlılarının III qurultayında iştirak etmək üçün  Moskvadan Bakıya gələn nümayəndələrdən biri də     Vladislav İvanoviç idi. İkimizdə   “Park-İnn” otelində qalırdıq. Demək olar ki, hər gün bir yerdəydik və tədbirlərdə bərabər iştirak edirdik.

     

Qurultay günlərində Vladislav İvanoviç o vaxt  Bakıda  əldə edilmiş nailiyyətlərə sevinir, dünya azərbaycanlıları arasında həmrəyliyin güclənməsini  ürəkdən alqışlayırdı. Onun tədbirlərdə  ki, çıxışları Rusiyada yaşayan soydaşlarımızı daha da ruhlandırırdı, hər görüşümüzdə Azərbaycanımızın milli maraqları ətrafında sıx birləşməyimizi bizə tövsiyyə edirdi. Ömrünün son illərini Azərbaycanda yaşamağı arzulayırdı.

Allah Vladislav İvanoviçə rəhmət eləsin!  Qəbri nurla dolsun!

Moskva, 29 may, 2020