Son dövrdə Azərbaycan xalqının və dövlətinin Qarabağı azad etmək üçün getdikcə alovlanan mübarizə əzmini qırmaq, ölkə əhalisi arasında erməni, yaxud Rusiya xofu yaratmaqdan ötrü düşmən kəşfiyyatları və onlara ciddi dəstək verən yerli “KQB”-“QRU” -korrupsiya şəbəkəsinin agenturası müxtəlif tipli şayiələr, dezinformasiyalar yayır. Məsələn, “ermənilər Ermənistandan və ya Qarabağdan tunel qazıb, bizim filan mövqemizin yanından çıxdılar”, “ “neçə illərdir Gəncənin altına tunel qazıblar”,  “Azərbaycan ordusu dağ şəraitində döyüşə bilməz” və s. və i.a. 

(Əvvəli burada://www.moderator.az/news/340304.html )

- Bəs dağ mühitində hücuma keçən hərbi birləşmələr silah-sursat, texnika, o cümlədən ərzaqla necə təmin olunmalıdır? Müharibə uzandığı halda onları necə təchiz etməyi öncədən planlaşdırmaq lazımdır...  

Dağ relyefində hücum edən tərəf  manevr imkanlarının məhdudluğunu və rabitə sisteminin zəif işləməsini, bəzən də, ümumiyyətlə, işləməməsi ehtimalını da nəzərə almalıdır.  Odur ki, ən müasir, etibarlı rabitə sistemindən istifadə olunmalıdır. Çünki döyüşən hissələrin komandanlıq və biri-biri ilə əlaqəsinin düzgün qurulmasının ən əsas şərtlərindən  biri saat kimi işləyən rabitədir... 

Öncə də dediyimiz kimi, bütün bunları Baş Qərargah planlaşdırmalı və həyata keçirməlidir... Kəşfiyyat, rabitə və təchizat birbaşa Baş Qərargah rəisinin cavabdehliyindədir. Sadaladıımız bütün əməliyyatların hazırlanması hücuma keçən əsas birləşmələrlə yanaşı,  düşmən arxasına kəşfiyyat-diversiya qruplarının, reyd dəstələrinin və s. atılması – hamısı onun rəhbərliyi ilə həyata keçirilməlidir... 

Bu istiqamətdə saatlarla danışmaq olar. Ancaq əsas məqamları vurğulayıram ki, bizim silahdaşlarımız da dağ şəraitində müharibə aparmağın  çətinliyini və Qarabağda genişmiqyaslı hücim əməliyyatlarının nə dərəcədə ağır və məsuliyyətli iş olduğunu bir daha dərk etsinlər... 

Biz düşmənin arxada yerləşən qüvvələrini artilleriya ilə necə vuracağımızı da öncədən planlaşdırmalıyıq. Dağ mühitində  aviasiyadan istifadə də çox çətin məsələdir. Bu şəraitdə əsasən döyüş və nəqliyyat vertolyotlarından istifadə olunmalıdır. Bundan başqa kəşfiyyatın bir çox növləri var: canlı qüvvə ilə agentura kəşfiyyatı, artilleriya kəşfiyyatı, mühəndis kəşfiyyatı və s. Son dövrlərdə oraya kosmik və pilotsuz uçuş aparatları vasitəsilə kəşfiyyat da əlavə olunub.  Sovet dövründən bəri rus ordusunda ən önəmli kəşfiyyat sistemlərindən  biri  radio-elektron kəşfiyyatıdır. Bu kəşfiyyat vasitəsilə  dəqiqliyi ilə, metrəsinədək düşmənin obyektlərinin və xüsusən komanda-qərargah maşınlarının, komanda məntəqələrinin  və s. yerini öyrənib artilleriya və ya aviasiya qüvvələrinə ötürə bilir. İndi bu sistem daha da modernləşdirilib. Məsələn, son Tovuz döyüşləri zamanı  vətənpərvər generalımız Polad Həşimovun vurulmasına səbəb, zənnimcə, onun yerinin məhz radio-elektron kəşfiyyatı vasitəsilə müəyyənləşməsi olub.  Sonradan  həmin döyüşlər ərəfəsində Rusiyanın Ermənistana 7 təyyarə ilə 400 tonluq texnika göndərməsi haqda informasiyalar ortalığa çıxdı. Əslində bunlar 10-15 hərbi texnikadan ibarət olub. Həmin texnikaların hər birinin ağırlığı 35-40 tondur.  O texnikalar əsasən radioelektron kəşfiyyat və radiotexniki mübarizə   qurğularından ibarət olub. Həmin qurğular vasitəsilə düşmən bizim bütün rabitə sistemlərimizə qoşulub danışıqlarımızı dinləyə, eyni zamanda rabitəmizi sıradan çıxara da  bilər. Yəqin ki, bu texnikaları Ermənistanda elə rus mütəxəssislər özləri işlədir. Ermənilərin belə müasir texnikaları işlədə bilməsinə inanmıtram... 

Hazırda  ABŞ ordusunda daha çox tətbiq olunan “AVAKS” – aviasiya xəbərdarlıq və nəzarət sistemidir. Onun vasitəsilə düşmənin  havada, quruda və sudakı obyektlərini, o cümlədən artilleriya və hava hücumundan müdafiə(HHM) qurğularının dəqiq yeri müəyyən edilir. Məhz dəqiq kəşfiyyat məlumatlarına  malik olduqdan sonra aviasiya  zirehli texnika və piyada qoşunları hücuma keçməmişdən öncə düşmənin əsas strateji obyektlərini, xüsusən silah anbarları, artilleriya və HHM qurğularının dəqiq zərbələrlə sıradan çıxarmalıdır.  Azərbaycan ordusunda elə radioelektron kəşfiyyat qurğuları var ki, 100 km-dək məsafədə düşmənin canlı qüvvə və texnikasını müəyyən edə bilir...

Bir məsələni də qeyd etməliyəm ki, biz Murovdağ döyüşləri zamanı etdiyimiz səhvi bir daha təkrarlayıb ordumuzu, əsgərimizi payızın sonu və ya qış aylarında döyüşə aparmamalıyıq. Hücum üçün ən yaxşı vaxt yaz-yay vaxtıdır. Çünki payızda-qışda dağlardan günlərlə yağış-qar yağır, yollar palçıqdan, qardan-buzdan keçilməz olur... Odur ki, tələsməliyik, elə indiki vaxt da hücum əməliyyatları üçün çox gözəldir...

Bütün bu söylədiklərim hərbi nizamnaməyə uyğundur və Əfqanıstan döyüşləri təcrübəsinə əsaslanıb...

-Dağ şəraitində döyüş sistemi, bütün dünyada,  demək olar ki, dediyimiz səpkidə aparılır. Türkiyədə də, Almaniyada da belədir. Yəni sovet-rus sistemindəki dağ döyüşləri ilə NATO sistemindəki döyüşlərin aparılması, taktikası arasında elə bir ciddi fərq yoxdur...

-Belə düşünürəm ki,  düşmənin əsas qüvvələri Kəlbəcərə, Laçına gedən yolların sağ-sollarında dislokasiya olunub. Və onlar, çox güman ki, strateji yüksəkliklərdə də bir neçə, yaxud çoxzolaqlı müdafiə sistemi qurublar. Məsələn, bizim qüvvələr, deyək ki, Kəlbəcərin Ömərdağ aşırımında birinci zolaqda ermənilərin müdafiəsini yarsa, ikinci və üçüncü zolaqla da qarşılaşa bilərlər. Hansı yerlərdə canlı qüvvələri çatmır, həmin yerlərdə mina-partlayış maneələri qura bilərlər. Etiraf etmək lazımdır ki, ermənilərin öz general və yüksək rütbəli zabitləri arasında dağ şəraitində döyüşü bilən, hələ sovet dövründə bizlər kimi Hərbi Akademiyaları bitirmiş olanları var.  Onlar da hücum edən tərəfə qarşı müdafiə sistemini necə qurmaq lazım olduğunu yaxşı bilir.  Amma sözsüz ki, onları Rusiya hərbi mütəxəssisləri bütün sahələrdə güclü dəstək verir...

 

Ancaq onu da vurğulamaq lazımdır ki, ermənilər Qarabağda müdafiə olunan tərəf kimi üstünlüyə malik olsalar da, düşmənin bir əsas zəif cəhəti var. Ermənilərin Azərbaycanın işğal altındakı bütün ərazilərini əhatə edə biləcək müdafiə sistemi qurmaq üçün canlı qüvvələri çox azdır. Yəni Azərbaycan Silahlı Qüvvələri hücum zamanı  düşməni asanlıqla  sayca azı 3 dəfə üstələyə bilər. Bu da hücum zamanı qalib gəlməyin vacib şərtlərindən biridir. Və daha öncə dediyim kimi, kəşfiyyatımız düşmən arxasında dəqiq işləsə və aviasiya, artilleriya zərbələri ilə ermənilərin strateji məntəqə və obyektləri sıradan çıxarılsa, quru qoşunların və zirehli texnikanın irəliləyişi çox asanlaşar... 

Beləliklə, biz əmin olmalıyıq ki, ordumuzun indiki gücü ilə torpaqlarımız qısa müddətdə azad etmək imkanımız kifayət qədərdir. Birinci Qarabağ savaşında indiki güc, texnika bizdə olsaydı, bir qarış da torpaq itirməzdik. Biz adicə pulemyot, qumbaraatan sarıdan korluq çəkirdik...

Onu da vurğulayım ki,  dağ-dərə şəraitində hücum əməliyyatlarını aparmaq üçün qardaş Türkiyə ordusunun təcrübə və dəstəyindən mütləq yararlanmaq lazımdır...

-Tacəddin müəllim, düşmən güclərin agentura şəbəkəsinin erməni xofu yaratmaq üçün yaydığı şayiələrdən biri də odur ki, guya ermənilər Qarabağdakı təmas xəttindəki, eləcə də Ermənistanla sərhəddəki mövqelərindən yeraltı tunellər qazaraq bizim mövqelərin yanından çıxaraq ordumuz üçün təhlükələr yaradırlar... Guya Tovuz döyüşləri zamanı da bu “taktika”dan istifadə ediblər...

- Ermənilərin guya yeraltı tunel vuraraq haradansa çıxması barədə söz-söhbətlər əsassız və cəfəng dezinformasiyalardır...  Onların bu qədər texniki və maddi imkanı yoxdur ki,  bütün cəbhə xətti boyu belə tunellər qazsınlar...

-Guya neçə onillər ərzində - atəşkəs dövründə qazıblar...

-Bu da inandırıcı deyil,  hardasa, bir neçə yerdə belə tunelləri qazsalar belə, onların yeri ordumuz, kəşfiyyatımız tərəfindən müəyyən olunduqdan sonra aviasiya, yaxud raket zərbələri ilə onları asanlıqla məhv etmək olar... O halda Ermənistan ordusunun canlı qüvvələri də öz qazdıqları tunellərdəki uçqun altda qalıb ölə bilərlər...  Heç bu yayın istisində havasızlıqdan  o tunellərdə qalmaq da olmaz... İki saatdan sonra erməni əsgərlərinin meyiti çıxar oradan... 

Bu erməni, Rusiya xofunu ümumiyyətlə, aradan qaldırmaq lazımdır... Erməni xofu yaradanlara ar olsun...  Ermənilərin, Rusiyanın yaratdığı yalançı, qondarma xofları öz Milli Ordumuzun gözlənilməz genişmiqyaslı hücumu sayəsində düşmənin canına çökəcək gerçək xofla əvəzləmək gərəkdir...  Biz bütün ağıl və gücümüzü səfərbər edib ermənilərin başının üstünü qəfildən, gözlənilmədən kəsməliyik ki, onlar qaçmağa üz qoysun. Biz ildırımsürətli bir unikal əməliyyat hazırlayıb sonra sürətlə hücuma keçməliyik... Bu kiçik ərazini cəmi bir neçə həftəyə azad etməyi planlaşdırmalıyıq... Əgər biz 4-5 istiqamətdən gözlənilməz hücumlar təşkil etsək(onlardan bir neçəsi aldadıcı itstiqamət ola) ermənilər başlarını itirib qaçacaqlar... Necə ki, onlar vaxtilə bizə radiostansiya və səsgücləndiricilərlə deyirdilər ki, qaçın, indi biz onların radio-tezliklərini tutub “qaçın” əmri verməliyik... Və Moskva o zaman ayılmalıdır ki, artıq Azərbaycan ordusu Laçında, sonra da Kəlbəcərdə oturub... Bundan sonra  Kremldən desələr ki,  hücumu dayandırın. Deyərik ki, baş üstə, dayandırırıq(gülür)...

Daim xalqa onu belə bir düşüncəni ruhu təlqin etmək gərəkdir ki,  bizim əsgərlər erməni əsgərindən qat-qat cəsarətli və döyüşkəndirlər... 

Biz 1-ci Qarabağ savaşını siyasətçilərin ucbatından uduzmuşuq, siyasi hakimiyyət oyunlarının güdazına getmişik... Məsələn, 1992-ci ilin mayında Laçına sakinlərin kütləvi şəkildə bölgəni tərk etməsi üçün yük avtomobilləri kimlər tərəfindən göndərilirdi?.. 

Bu gün isə  ordumuzun gücü də, xalqımızın ruh yüksəkliyi də yetərli səviyyədədir... Əgər 100 mindən çox vətəndaşımız könüllü olaraq döyüşmək üçün ərizə ilə müraciət edirsə ki,  deməli, həmin insanlar düşmənlə savaşmağa hazırdır...

Xalqımız və dövlətimiz bilsin ki, mən də və hazırda istefada olan həmkarlarım,  həmyaşıd olduğum hərbçilərimiz də heç vaxt Qarabağ uğrunda mübarizədən, müharibədən kənarda qalmaq fikrində deyilik. Dövlətimiz nə vaxt bizi dəvət etsə ki, öz biliyinizi, bacarığınızı göstərin, biz həmişə adi əsgər kimi də,  zabit kimi də, general kimi də döyüşməyə hazırıq... Bu, Vətən uğrunda, ərazi bütövlüyümzü urunda hamımızın borcudur... Bu  məğlubiyyət ləkəsini üzərimizdən atmalıyıq... 

Sultan Laçın