Azərbaycanın azadlığı yolunda hərəkatçı, dovlətinin qurulması yolunda “müstəqillik aktı”-nı hazırlayan və onun qəbulunda iştirak etmiş istiqlalçı deputat, ərazi bütövlüyü yolunda döyüşçü, əqidə dönməzliyi səbəbindən məhbus, millətinin milli iradəsinin önündə gedərək hərəkat və partiya lideri, xalqının etimadını qazanaraq yenidən millət vəkili olmuş Fərəc Quliyev Azərbaycan Respublikasının prezidentliyinə namizəddir.
Fərəc İbrahim oğlu Quliyev, 1962-ci il dekabr ayının 22-də Ordubad rayonunun Üstüpü kəndində anadan olub. 1980-cı ildə orta məktəbi, 1986-cı ildə Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun müalicə-profilaktika fakültəsini bitirib. 1989”“1993-cü illərdə Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Ordubad rayon şöbəsinin sədri, 1993-cü ildə isə Azərbaycan Xalq Cəhbəsi İcraiyyə komitəsinin sədri, Əbülfəz Elçibəyin 1-ci müavini olmuşdur. 1990-ci ildə Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin deputatı seçilmiş, Demokratik Blokun üzvü olmuşdur. Parlamentdə "müstəqillik aktı"nın həmmüəlliflərindəndir. Müstəqilliyə səs verən-siqnator deputatdır.
Fərəc Quliyev o dövrdə Azərbaycan siyasətində ciddi
fiqur kimi görünən simalardan olub. Xalq hərəkatının aparıcı simalarından,
AXC-nin təsisçilərindən və AXC Naxçıvan şöbəsinin yaradıcılarından biri olan
Fərəc Quliyev 1988-1993-cü illərdə Azərbaycan siyasətində kifayət qədər
tanınmış şəxs idi.
1989-cu ildə Sərhəd Hərəkatının ideoloq və
təşkilatçılarından biri olmuşdur. Hakimiyyətin iflic olduğu həmin vaxt, Fərəc
Quliyev fövqəladə vəziyyət şəraitində doğru qərarlar verə biləcək bir siyasətçi
olduğunu sübut edə bildi. O günlərdə Naxçıvanda rus və erməni birlikləri
tərəfindən qırğınların baş verməməsində də Fərəc Quliyev önəmli rol oynamışdır.
Rus hərbçiləri ilə danışığa gedən Fərəc Quliyev onları inandıra bilmişdi ki,
artıq Naxçıvanda hər şey hakimiyyətin və AXC-nin nəzarəti altındadır, sakitlik
təmin olunub və buna görə də Naxçıvanda fövqəladə vəziyyət yaratmaq üçün
zərurət yoxdur.
1990-cı il yanvar qırğınından dərhal sonra Ordubadda
“Ordubad ”“Azadlıq radiosu” və “Ordubadın Səsi” qəzeti onun rəhbərliyi
ilə işə başlamışdır.
1990-cı il “20 yanvar” soyqırımından sonra Bakıda
rus işğalçılarına qeyri-leqal dirəniş üçün Güney Azərbaycandan olan
hərakatçıların da iştirakı ilə yarım hərbi "Qisas" təşkilatı
formalaşdırmışdır. Bu addım mübarizliyin nümunəsi idi. Çünki, bir çoxları həmin
vaxt mövqelərində ciddi dönüş edərək müxtəlif adlar altında mübarizənin əsas
prinsiplərindən yayınan təşkilatlar yaratdılar. “Qisas” isə ortaya qoyduğu sərt
mövqe ilə imperiyanı silkələdi və yaddaşlarda silinməz iz buraxdı.
Ordubadda Azərbaycan milli ordusunun təməli olan
özünümüdafiə ”“könüllü batalyonların yaradılmasına rəhbərlik etmişdir. Ordubad
rayonu ərazisində 5 sərhəd zastavasını rus ordusundan müsadirə edib
milliləşdirilməsinin, bu ərazidəki bütün Sovet ordusuna məxsus əmlak, silah və
texnikanın milliləşdirilməsinin həyata keçirilməsinə rəhbərlik etmişdir.
1989-1991-ci illərdə Naxçıvanın erməni
hücumlarından müdafiəsinin əsas təşkilatçılarından biri olub. Naxçıvanda
özünümüdafiə dəstələri yaradan Fərəc Quliyev ermənilərin Naxçıvanı işğal
etməsinin qarşısını alan önəmli işlərə imza atıb ki, bunlardan ən əsaslarından
biri Naxçıvan “Ermənistan” sərhəddində olan- Soyuq adlanan yüksəklikdə
yerləşən, Azərbaycanın bütöv ərazisinə və Uzaq Şərqə nəzarət etmək gücündə olan
hərbi-lakasiya stansiyasını 24 nəfərlə birgə ələ keçirməkdir. O dövrdə Naxçıvan
Azərbaycanın ən qaynar nöqtələrindən biri idi və burda vəziyyət demək olar ki,
idarə olunmaz hala gəlmişdi. Buna baxmayaraq, Fərəc Quliyevin rəhbərliyi
altında AXC vəziyyəti nəzarət altına almağı bacardı. Bu, yanvar hadisələri
zamanı Naxçıvana rus qoşunlarının girməsini önləyən əsas faktor oldu. 1991-ci
il dekabrın 17-də rus-erməni hərbi birliklərindən ələ keçirmiş həmin
yüksəklikdə indi Azərbaycan milli ordusunun hərbi hissəsi yerləşib. Bu
əməliyyat itkisiz ötüşsə də 5 nəfər döyüşçümüzün ayaqlarını soyuq aparmış və
müxtəlif hissələrdən amputasiya olunmuşdur. Bu hərbi əməliyyata görə Fərəc
Quliyev prezident Əbülfəz Elçibəy tərəfindən "Milli qəhrəman" adına
layiq görülsə də, bu addan imtina etmişdir.
1991-ci ildə Naxçıvandan Ali Sovetə deputat seçilən
Fərəc Quliyev Bakıya gəlir. Fərəc Quliyev xalq hərəkatında Elçibəy siyasi
kursuna bağlılığı və praqmatik millətçi görüşləri ilə fərqlənirdi. Onun
millətçi baxışları başqalarından fərqli olaraq, populist xarakter daşımırdı. O,
Elçibəy komandasında daha çox radikal, eyni zamanda realist siyasətçi kimi
nəzərə çarpırdı. Bir çoxları onu Elçibəyin siyasi mirasçısı kimi görürdü.
Elçibəy hakimiyyəti dönəmində o, başqalarından fərqli olaraq, ölkədə siyasi
çaxnaşmalar yaradan bəyanatlar vermir, özünü qruplaşmalardan kənarda tutur və
sözdə deyil, işdə yeni yaranmış Azərbaycan dövlətinin milli maraqlarının
müdafiəçisi kimi çıxış edirdi. Fərəc Quliyev Elçibəyin yanındakı “dəmir adam”
kimi görünürdü.
Bu demir iradəsi və dönməzliyi səbəbindən 1995-ci
ildən 2002-ci ilə qədər siyasi məhbus kimi həbsdə olmuşdur. 3 il 6 ay kamerada
tək saxlanılmışdır. Müxtəlif əzabların verilməsinə və ən çətin şərtlər altında
məhbus həyatı yaşamasına baxmayaraq, daim düşüncəsi millətin və dövlətin
gələcəyi barədə düşünmüşdür ki, məhbəsdəykən milli strategiyamızı özündə əks
etdirən 5 kitab yazmışdır.
Məhbəsdən çıxar-çıxmaz Fərəc Quliyev Anqlosaks-Türk
Assambleyasını yaratmış, bu təşkilatın prezidenti seçilmişdir.
2002-ci ildə Hollandiyada Dünya Azərbaycanlıları
Konqresinin idarə heyəti üzvü və sədr müavini seçilmiş, 2003-cü ildən DAK
Azərbaycan nümayəndəliyinin rəhbəri olmuşdur. DAK Azərbaycan nümayəndəliyi
rəhbərliyinin dünya azərbaycanlıları arasında yaratdığı dostluq körpüsünə görə
"Qafqaz-Media" İctimai Birliyinin təsis etdiyi "Qız Qalası"
diplomu ilə təltif olunmuşdur.
2005-ci ildə Milli Dirçəliş Hərəkatı Partiyasını
(MDHP) formalaşdırmış, 07.05.2005-ci il tarixdə partiyanın 1-ci qurultayında
MDHP-nin sədri seçilmişdir. Bu partiya o vaxt yarandı ki, Qərbdən gələn
“narıncı küləklər” milli mövqedən çıxış edən partiyaların məramnamələrindən
türkçülük və millətçiliklə bağlı olan bəndlərini süpürüb aparırdı. Qərbin
dəstəyini qazanmaq üçün bir-birinin ardınca partiyaların türkçülükdən imtina
etdiyi bir vaxtda, Fərəc Quliyevin təşəbbüsü ilə MDHP tam türkçü və millətçi
bir siyasi qurum kimi formalaşdırıldı. Partiya bütün Türk ölkələri ilə əlaqələr
quraraq, tərafdaşlar topladı və Türk Birliyinin yaranmasında siyasi marağını
ortaya qoydu. Partiyanın sıralarının sürətlə artması və qatıldığı seçkidə
xalqın etimadı onun dah doğru yolda olduğunu təsdiq etmiş oldu.
MDHP təşkilat quruluşu baxımdan da bütün partiyalardan fərqləndi. Partiyada yaranmış,
Türk dünyası, Diaspora, Güney Azərbaycan, Qarabağ, Dərbənd, Borçalı, Qərbi
Azərbaycan, Bakı və ətraf kəndlər və s. kimi Departamentlər bu bölgələrin
əhalisi ilə sıx təmasda olur, onların problemləri ilə maraqlanır və
problemlərin həlli üçün partiyanın mümkün imkanlarından istifadə edirlər. Bu da
özlüyündə partiyanın gələcək hakimiyyət üçün, ayrı-ayrılıqda strateji və
regional konsepsiyalarının fundamental və real hazırlanmasına səbəb olur. Fərəc
Quliyevin bu fərqli partiya layihəsi özünün mükəmməlliyi ilə cəmiyyətdə diqqət
mərkəzindədir. Nəticə etibarilə bütün bunlar MDHP-ni milli hərəkatın mərkəzinə,
Fərəc Quliyevi isə bu hərəkatın liderinə çevirir.
Fərəc Quliyev “Yeni Dirçəliş” və “Davam” qəzetinin,
“davam.az” xəbər portalının təsisçisidir. Bu qəzetlər ölkədə çox az sayda nəşr
olunan milli və marifləndirici qəzetlər sırasında olmuşdur. Güney Azərbaycanda
yayımlamaq üçün "qəzet içində qəzet" layihəsində "Təbriz"
qəzetini təsis etmiş, "Yeni Dirçəliş" və “Davam” qəzeti ilə birgə
çapını reallaşdırmışdır. Həmçinin, “davam.az” xəbər portalında “Təbriz”
redaksiyası yaradaraq, portalda Güney Azərbaycan xəbərlərini ölkəmizin əsas
hissəsinin xəbərləri kimi davamlı şəkildə vacib xəbər olaraq cəmiyyətə
çatdırılmasını təmin etmişdir.
7 noyabr 2010-cu ildə dördüncü çağırış Azərbaycan
Respublikası Milli Məclisinə keçirilən seçkilərdə 31 saylı Suraxanı II seçki
dairəsindən millət vəkili seçilmişdir. O Parlamentdəki ikinci fəaliyyətinə
Azərbaycanın bütövləşməsi yolunda beynəlxalq hüququn normalarından yararlanmağı
təklif etməklə başladı. Millət vəkili kimi o, bütün səlayihətlərindən istifadə
edərək Güney azərbaycanlılara dəstək omaqa çalışıb. Elə buna görədir ki, ona
çox vaxt “Bütöv Azərbaycanın millət vəkili” deyirlər. Parlamentdəki
türkçü-millətçı mövqeyi ilə seçilən Fərəc Quliyev sosial, iqtisadi, Qarabağ,
xarici siyasət və digər bütün müzakirə olunan məsələlərdə milli və sosial
dəyərlərlə bağlı olduqca vacib təkliflər vermişdir. O, səsləndirdiyi
təkliflərin Milli Məclisdə qəbul olunmasa da belə, həyata keçməsi üçün davamlı
olaraq mübarizə aparan bir siyasətçidir. Fərəc Quliyev sözün əsl mənasında
millətin vəkilidir. Milli Məclisin Təhlükəsizlik və Müdafiə Komitəsinin üzvü
olan Fərəc Quliyev millət vəkili kimi beynəlxalq əlaqələrin qurulmasında da
aktiv rol oynayır. O, AVRONEST parlament assambleyasında Azərbaycan nümayəndə
heyyətinin və Azərbaycan-Türkiyə, Azərbaycan-Ukrayna, Azərbaycan-Qazaxıstan,
Azərbaycan-Gürcüstan, Azərbaycan- Moldova, Azərbaycan-Rumıniya,
Azərbaycan-Belçika parlamentlərarası dostluq qruplarının üzvüdür.
Fərəc Quliyev əlavə hüquq təhsili almışdır. 5 kitab
və elmi-nəzəri məqalələr müəllifidir. Sambo üzrə idman ustasıdır. Şito-Ryu
Karate Do federasiyasının fəxri prezidentidir. "Sportivnaya Rossiya"
Beynəlxalq Döyüş Sənəti festivalında Azərbaycan yığma komandasına xüsusi
dəstəyin təşkilinə görə beynəlxalq sertifikata və medala layiq görülüb.
Ailəlidir. 3 övladı var.
Fərəc Quliyevin fəaliyyətini davamlı olaraq
davam.az və mdhp.az internet səhifələrindən izləyə bilərsiniz.
Fərəc İbrahim oğlu Quliyev ”” İstiqlalçı deputat,
Millət vəkili, Milli Dirçəliş Hərəkatı Partiyasının lideri 9 oktyabr 2013-cü
ildə Azərbaycan Respublikasında keçiriləcək prezident seçkilərində
prezidentliyə namizəddir.