27 sentyabr tarixində başlayan Vətən Müharibəsi cəmi 45 gündən sonra – 10 noyabr tarixində Azərbaycanın zəfəri ilə başa çatıb.
Moderator.az olaraq millət
vəkili Musa Urudla söhbətimizdə bu qələbənin əhəmiyyəti, habelə bu qələbənin
doğurduğu və doğuracağı nəticələri müzakirə etməyə çalışdıq.
-Musa müəllim, öncə ordumuzun, dövlətimizin əldə
etdiyi qələbə ilə bağlı düşüncənizi bilmək istərdik. Sizcə bu zəfəri sadəcə son
illərin deyil, son əsrlərin ən böyük qalibiyyəti adlandırmaq mümkündürmü?
-Bu, həqiqətən də tarixi
bir qələbədir. Azərbaycan dövlətçiliyinin son 200 ildə əldə etdiyi ən böyük
nailiyyətdir. Biz bu vaxta qədər itirilmiş torpaqlarımızım bir qarışını belə
olsun qaytara bilməmişdik. Cənab Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi
altında qüdrətli Azərbaycan ordusu bütün torpaqlarımızı qaytardı. Azərbaycanın ərazi
bütövlüyü təmin olundu.
Müharibənin gedişinin məntiqi
nəticəsi tərəflərdən birinin məğlubiyyəti prinsipinə əsaslanır. Hansı ki, məğlub
tərəf öz təslimçilik aktına imza atır. Cənab prezidentimizin də söylədiyi kimi,
Paşinyan məğlub tərəf olaraq ekran qaşısında təslimiyyətlə bağlı sənədi
imzalayacaq cəsarəti özündə tapa bilmədi və xəlvətcə Ermənistanın məğlubiyyətini
təsdiqləyən sənədə imza atdı. Azərbaycan prezidenti isə mərd-mərdana bütün millətin
və dünyanın qarşısında bu sənədi nəinki imzaladı, həm də onu təhlil etdi. Azərbaycan
xalqını qələbə münasibəti ilə təbrik etdi.
Sənəddə Ağdam, Kəlbəcər və
Laçının azad edilməsi ilə bağlı müddəa hərbi müstəvidəki qələbələrimizin siyasi
müstəvidə davam etdirilməsi deməkdir. Cənab
prezident müharibənin başlandığı ilk gündən söyləmişdi ki, bizim məqsədəmiz
ondan ibarətdir ki, erməni qoşunları Azərbaycan ərazisini tərk etsin. Belə ola,
biz də atəşi dayandıracağıq. Əgər Ermənistan rəhbərliyi vaxtında ağıllı addım
atsaydı, o zaman xalqını bu qədər böyük itki və tənəzzülə uğratmazdı. Şuşa Azərbaycan
ordusu tərəfindən azad ediləndən sonra gördülər ki, orduları darmadağın edilib.
Erməni ordusunun hər hansı silah-sursat təminatı qalmayıb. Döyüşəcək insan
yoxdur. Bundan sonra onlar təslimçilik aktına bərabər olan bəyannaməyə imza
atdılar.
-Bu gün bəzi müxalifyönlü şəxslər iddia edir ki, müharibənin
yekunu ilə bağlı sənəd guya Azərbaycanın maraqlarını tam əks etdirmir, orada
hansısa natamam, narahatlıq doğuran məqamlar var. Sizcə hər qarışı qanla azad
edilən, Azərbaycan ordusunun və xalqının fədakarlığı hesabına təkrar qazanılan torpaqlarımızla
bağlı əldə edilən razılaşmanı belə şərh etmək nə dərəcədə doğru və məntiqlidir?
-Bu gün bəziləri, radikal
müxalifətin bəzi nümayəndələri bəyanatın mətni ilə bağlı könülbulandırıcı ifadələr
işlədir. Bu, Azərbaycana xidmət deyil. Azərbaycanın birliyinə arxadan vurulan zərbədir.
Bu, ermənilərlə eyni düşüncəni paylaşmaq deməkdir. 10 noyabr qələbəsi bizim
tarixi nailiyyətimzidir.
Bu sənədə əsasən, birinci
növbədə Azərbaycanın ərazi bütövlüyü təmin olunur. Bütün ərazilərə Azərbaycan nəzarət
edir. Qarabağda Azərbaycanın inzibati ərazi quruluşu, Azərbaycan hakimiyyəti bərqərar
olunur. Bütün əraizlərdə Azərbaycanın bayrağı, gerbi, qanunları yer alır. Status
söhbəti cənab prezidentin də qeyd etdiyi kimi, birbaşa cəhənnəmə vasil edilib. Bu
da çox böyük nailiyyətdir.
Bəzi statuslarda müxalifətin
tanınan və tanınmaya nnümayəndələri, xaricdə gizlənən, Sorusun nigahdankənar
övladlarının fikirlərinə rast gəlinir. Onlar bildirir ki, guya Azərbaycan
müharibəni davam etdirməli, erməniləri buradan tamamilə çıxartmalı idi. Məsələ
bundadır ki, dünya birliyi, Azərbaycanın qoşulduğu beynəlxalq konvensiyalar
var. Biz heç vaxt etnik təmizləməyə gedə bilmərik. Bunu dünya birliyidə qəbul etməz.
Bizim məqsədimiz bu yox, torpaqlarımızı azad etmək idi və buna da nail olduq.
Cənab prezident də müharibənin ilk günündən demişdi ki, Azərbaycanın
qanunlarını pozmayan, Azərbaycana qarşı cinayət törətməyən hər bir Qarabağda
yaşamış erməni əsilli vətəndaş Azərbaycanın digər vətəndaşları ilə eyni hüquq və
təminatı alacaq. Buna görə də Rusiyanın 5 il müddətində sülhməramlı qoşunları
bölgəyə buraxıldı. Məqsəd iki xalq arasında müəyyən etimadın yardılmasına kömək
etməkdir.
Eyni zamanda, Türkiyə də
burada aktiv rol oynayacaq. Həm etimadyaratma prosesində, həm də bölgədə sülhün
bərqərar olunmasında Türkiyənin Silahlı Qüvvələri də iştirak edəcək.
-Musa müəllim, sənəddə Naxçıvanla quru əlaqəsinin təmin
edilməsi də öz əksini tapıb. Sizcə Naxçıvanla quru əlaqəsinin təmin olunması Azərbaycanın
və regionun gələcəyinə nə vəd edir?
-Əsas müddəalardan da
biri Naxçıvanla kommunukasiyaların açılmasıdır. Bu, bütün türk dünyası arasıdna
quru əalqələrin – həm dəmir yolunun, həm də avtomobil yolunun bərpası deməkdir.
Azərbaycan bütün bunlar sayəsində regionun inkişaf etmiş dövləti statusunu daha
da möhkəmləndirəcək.
Bu, çox böyük qələbə,
tarixi bri zəfərdir. Bunun gözəl nəticələrini biz yaxın illərdə görəcəyik. Dağlıq
Qarabağ Azərbaycanın böyük turizm zonası kimi inkişaf edəcək. Naxçıvan yolu ilə
bütün Avropa Dağlıq Qarabağa axışıb gələcək. Onlar burada həm istirahət edəcək,
həm Azərbaycanın mədəniyyəti, tarixi yerləri ilə tanış olacaqlar. Biz bundan
istifadə edib ölkəmizi dünyaya bir daha tanıda biləcəyik.
-Necə hesab edirsiniz, Azərbaycanın iqtsiadi-maliyyə
gücü işğaldan azad edilən torpaqlarımızda həyatın qısa zamanda
canlandırılmasını təmin etmək üçün yetərlidirmi?
-Bizim daxili
resurslarımız, maliyyə ehtiyatlarımız kifayət qədərdir. Dünya Bankının, Beynəlxalq
Valyuta Fondunu, Asiya İnkişaf Bankının, İslam İnkişaf Bankının, digər bankların donorluq
funksiyaalrından isifadə edərək Dağlıq Qarabağa milyardlarla vəsait cəlb edəcəyik.
Biz həmin torpaqlarda hər şeyi yenidən quracağıq. Bütün məcburi köçkünlərimiz
ora qayıdacaq.
Mən bu böyük qələbə
münasibəti ilə xalqımızı bir daha təbrik edirəm. Könül bulandırıcı yazılar
yazanlara da demək istəyirəm ki, heç olmasa vicdanınız olsun. Bu boyda, bu nəhənglikdə
qələbəni xalqın, bunca sevincini Sorusun atdığı bir tikə yala dəyişməyin”.
Seymur ƏLİYEV