Qarğış nədir? Qarğış bir insanın özünə rəva bilmədiyi, başqasına rəva bildiyi bədduasıdır. Əslində kiməsə qarğış etmək düzgün deyil. Çünki İslam dini də müsəlmanın qarğışçı, lənətçi olmasını istəmir. Yəni insan hansısa anlaşılmazlığa görə, kiminləsə sözü düz gəlmədikdə, yaxud kimisə xoşlamadıqda ona bəddua, qarğış etməməlidir. Ancaq bu o demək deyil ki, İslam bədduanı qadağan edir. Xeyr, insan haqsızlıqla üzləşəndə, zülm qarşısında aciz qalanda Allahına əl açıb zalıma qarşı bəddua edə bilər. Mənə deyiləndə ki, bir sonsuz qadınların, bir də əlil, yəni kar, kor insanların qarğışından qorx, təəccüblü gəlirdi: niyə məhz belə anlayış mövcuddur? Sonra fikirləşdim ki, yəqin bu insanlar Allah yanında günahsızdılar, sadəcə, dərdlərinin çoxluğundan o dərdi, əzabı başqalarına yönəltmək istəyirlər. Axı insan hansısa bəndənin alqışından yaranmayıb ki, qarğışından da məhv olsun. Bizi yaradan Allahdır və ancaq O, hamını qarğışdan, pislərin bədduasından qoruyur. Kiməsə əsassız qarğış etmək,lənətləmək insan üçün çox pis nəticələnə bilər. Belə bir deyim var ki, guya ananın qarğışı qəbul olmaz, südü qarşısını kəsər. Yaxud, atanın qarğışı tez tutar. Çünki ata süd verməyib sadəcə övladın dünyaya gəlişimdə böyük bir rol oynayıb,vəssalam. Anadı, söyə də bilər,döyə də bilər amma ancaq bu hərəkəti, qarqışı ərklə tökə bilər,məsələn deyir: “Balandan görəsən”, “Adın batsın”, “Görüm səni öləsən” və s. kimi ifadələr,ancaq bu sadəcə yenə deyirəm ərkyana bir qarğışlardı. O da əsəbləşə bilər və bu qarğışlar onun gəzəbli vaxtına düşdükdə o başlayır qarğış tökməyə,hətta istəmədən .Onu da anlamaq lazımdı, o anadı hərdən uşağına əsəbləşib, bilmədiyindən bəlkədə xəbəri olmadan öz narazıçılığını qarğışla ifadə etmək məcburiyyətində qalır. Atanın qarqışından isə qaçmaq mütləqdi,çünki övlad atanın gəlbinə dəydisə,onun pis nəfsi və qarğışı keçir övladına.Ata ilə lazımı gədər mülayim və xoş rəftar etmək hər uşağın borcudur ki sonra bədbəxtçilikdən uzaq olmaq bizlərə nəsib olsun.Əslində mən belə düşünürəm ki,bunların heç birinin əsası yoxdur. İstər ana olsun, istər ata övladları və ya digər yaxınları tərəfindən zülm edilərsə, Allah onun bədduasını qəbul edər. Deyirlər ki, günlərin birində Peyğəmbər (s) məsciddə olduğu vaxt Cəbrayıl (ə) nazil olub, salam verdikdən sonra deyir: “Ey Allahın Rəsulu! Bəqi qəbiristanlığına gedin. Bəlkə sizin mübarək qədəmlərinizin sayəsində dar və qaranlıq qəbir içində əzab çəkənlər nicat tapalar.” Peyğəmbər (s) səhabələrdən bir neçəsi ilə Bəqi qəbiristanlığına yollanır. Əli (ə) Peyğəmbərlə (s) yolda rastlaşarkən salam verib hara getdiklərini soruşanda “Bəqi qəbiristanlığına”, - deyə Peyğəmbər (s) cavab verir. Həzrət Əli (ə) də onlarla birgə Bəqi qəbiristanlığına yollanır. Qəbiristanlığa çatanda Peyğəmbər (s) qəbirlərin birindən gələn səsi eşitdi: “Dadıma çat, ya Rəsuləllah!» Peyğəmbər (s) səs gələn qəbirə yaxınlaşıb deyir: “Ey qəbir əhli! Nə üçün və necə əzab çəkdiyinin səbəbini söylə». Qəbirdən cavab gəlir ki, “Ey günahkarların dadına yetən! Ana qarğışı məni bu əzaba düçar etmişdir. Ona görə ki, anamı çox incitmişdim”. Peyğəmbər (s) üzünü Bilal Həbəşiyə tutub deyir: “Mədinə camaatına xəbər verin ki, hamı öz ölənlərinin qəbirləri ətrafında toplaşsın.” Bilalın çağırışını eşidən Mədinə camaatı qəbiristanlığa toplaşdılar. Beli bükülmüş qoca bir qarı da gəlib həmin qəbirin kənarında dayanır. Qarı Peyğəmbərə (s) salam verib, soruşur: “Ey Allahın Rəsulu! Bizi buraya yığmağınızın səbəbi nədir?” “Ay qarı, bu sənin övladının qəbridir? ”“ deyə Peyğəmbər (s) soruşur. Qarı deyir: «Bəli». Peyğəmbər (s) qarıya deyir: “Sənin övladın çox dəhşətli əzaba düçar olub. Gəl, sən onun təqsirindən keç və haqqını ona halal et!” “Yox, onu heç vaxt bağışlamaram!» ”“ deyə qarı dillənir. Peyğəmbər (s) səbəbini soruşanda qarı deyir: “Ey Allahın rəsulu! Bu uşağı min bir əzab-əziyyətlə böyütdüm ki, qocalanda mənə hayan olsun. Amma o, böyüyüb mənə daha da əziyyət verdi». Peyğəmbər (s) buyurur: “Ay qarı, övladının təqsirindən keç ki, bu dəhşətli əzabdan qurtula bilsin”. Peyğəmbər (s) əllərini göyə qaldırıb dua etməyə başlayır: “Ey Rəbbim, Səni and verirəm “Pənc tən Ali əba hörmətinə, bu övladın səsini anasının qulağına çatdır. Bəlkə ana ürəyi övladının yalvarışlı səsini eşidib rəhmə gələ!” Sonra üzünü qarıya tutub deyir: “Qulağını oğlunun qəbrinə söykə ki, onun fəryad səsini eşidəsən”. Qarı qulağını qəbrə söykəyəndə ürək ağrıdan nalə səsi eşidir. İxtiyarsız olaraq ağlamağa başlayır. Qarı deyir: “Ey günahkarlara şəfaət edən, bu necə fəryad və nalə səsidir ki, qəbirdən gəlir? O deyir: “Başımın üstündə və ayağımın altında, sağ və sol tərəfimdə hər yer alovdur! Ey ana! Məni bağışla və güna-hımdan keç. Yoxsa qiyamət gününə qədər bu əzab içində qalacağam”. Bu sözləri eşidəndən sonra qarının ürəyi yumşalır və oğlunun halına acıyaraq deyir: “Ey Allahım! Övladımın günahından keçdim və onu bağışladım.” Ana övladına halallıq verən kimi Allah-Təala öz rəhmət libasını ona geydirib, günahlarını əfv edir. Qəbirdən səs gəlir: “Ay ana! Sən məndən razı olduğun kimi, Allah-Təala da səndən razı olsun». Yeri gəlmişkən, çox vaxt bəzi insanlar ağızlarını qarğışa öyrədirlər. Yəni yeri gəldi-gəlmədi kiməsə qarğış edirlər. Bu baxımdan, insanlar ehtiyatlı olmalıdır. Çünki bu, əxlaqi baxımdan da düzgün deyil. Həm də Allah qatında doğuracağı nəticə səbəbi ilə təhlükəlidir. Allah Rəsulu buyurur: “Özünüzə bəddua etməyin, uşaqlarınıza bəddua etməyin, xidmətçilərinizə bəddua etməyin, mallarınıza bəddua etməyin. Ola bilər ki, Allahın duaları qəbul etdiyi saata rast gələr və istədiyiniz qəbul edilər”. Eyni zamanda haqsız yerə başqasına bəddua, lənət etmək də təhlükəlidir. Yaxud, sadəcə, bir şəxs xoşuna gəlmirsə, ona qarğış, lənət edilməz. Bir də deyirlər ki, qarğışın iki başı olur və ən çox ziyan və əzab çəkən qarğışı edən olur. Qarğış sanki bumeranq kimidir, o, mütləq yiyəsinə qayıdır. Nədən ki, qarğışın onu edən insana geri dönə biləcəyini Allah Rəsulu bildirir. Əbu Dərda (r) rəvayət edir ki, Rəsulullah belə dedi: “Kim hər hansı bir şeyə lənət etdiyi zaman o lənət göy üzünə çıxar. Səmanın qapıları ona bağlanar. Sonra yerə enər, yer üzünün qapıları ona bağlanar, sonra sağa-sola boylanar. Daxil olacaq bir yer tapmadıqda, lənət edilən şəxsə gedər. Əgər o bu lənətə layiqdirsə, onda qalar, deyilsə lənət edənə qayıdar”. Burdan göründüyü kimi, lənət havada qalmaz, haqsız söyləndiyi zaman söyləyənin özünə qayıdar. Hz.Əli (ə) övladlarına etdiyi nəsihətlərin birində buyurur: “Özünə rəva bilmədiyini heç kəsə rəva bilmə». İnsan çalışmalıdır ki, yaxşı işlər görməklə ətrafındakıların qarğışını yox, alqışını qazansın. Bir məqama da toxunmaq istəyirəm. Söyləyəcəyim hadisə yaxın rəfiqəmin həyatımda baş verib. Bir gün o, qarşısına çıxıb əl açan dilənçiyə 1 manat verir. Dilənçi narazı-narazı rəfiqəmə deyir ki, “Ay qız, bu nə puldu verirsən, çox verə bilmərsən?” Dilənçi qadın başladı rəfiqəmin arxasınca qarqış etməyə, hətta söyüşlər də etdi. Yəni dilənçilər də artıq pul verməyənlərə, yaxud az pul verənlərə qəzəbini büruzə verməyə, arxalarınca qarğış tökməyə cürət edirlər. Mən bir insan tanıyıram ki, qarğışdan çox acınacaqlı və dəhşətli hala düşüb. Bəlkə də nəfs, pis göz, dedi-qodu onu bu vəziyyətə gətirib çıxarıb. Sözün açığı, qarşı tərəf də bu xanımı çox incidib, hər dəfə onu göz yaşı axıdarkən görəndə çox pis olub, hətta ona yazığım da gəlirdi. O xanım həm də kordu və belə bir insanın, əlilin qarğışı, bədduası tez tutub. Qadın o qədər qarğadı kı, qarğış yiyəsi bir ilin içində hər şeydən məhrum oldu. Əlbəttə, hər şeyi bəxş edən də, alan da Allahdır. O, hər şeyi özü bilir, görür. Bəlkə də Allah-Təala o qadının göz yaşlarını,yalvarışlarını görüb onu incidəni layiqincə cəzalandırdı. Burdan belə bir qənaətə gəlmək olur ki, bu dünyada heç kimin qarğışına, qəzəbinə tuş gəlməmək üçün halal və düzgün yol tutmalısan. Daha çox savab iş görməlisən ki, daim qarğış yox, alqış qazanasan. Allah bizləri qarğışdan, bədduadan qorusun! Amin!
