Moderator.az bir müddətdir yazıçı Çingiz Qurbanovun "Gizli savaş" romanını oxucularına təqdim edir. Roman Qarabağ uğrunda gedən döyüşlərdə qəhrəmancasına həlak olmuş əsgər, zabit və xüsusi təyinatlıların əziz xatirəsinə həsr olunub:

 

Əvvəli bu linkdə: //moderator.az/qarabagh/392613/asotcan-bilik-ve-bacariin-olmasi-azdir-gerek-yaltaqlanmai-bas-eymeyi-bacarasan/

 

Mübariz adəti üzrə səhər saat doqquza on dəqiqə qalmış avtomobili dayanacaqda saxlayıb işə yollandı. Pilləkənlə qalxarkən Anna ilə qarşılaşıb salamlaşdı. Annanın salamı alma tərzindən onun dilxor olması aydın sezilirdi. O, adət etdiyi kimi özünü təmkinli aparıb, ilk olaraq Annanın danışmasını gözlədi. Onun dillənmədiyini görüb işləri ilə məşğul olmağa başladı. Anna gətirdiyi kofeni stolun üstünə qoyub Mübarizin üzünə tamaşa edirdi. Mübarizin səbri tükəndiyi üçün Annanın uzun müddət susmasına dayana bilməyib soruşdu:

-Nə baş verib, Anna xanım? Yenə üzünü turşutmusan?

-Turşutmayım neyləyim?

-Nə baş verib, yoxsa türklər Yerevan şəhərini alıblar?

-Aşot can, siz də zarafat etməyə vaxt tapdınız.

-Anna xanım, sizin əhvalınızdan və üz ifadənizdən yalnız bu nəticəyə gəlmək olar. 

-Aşot can, siz çox şeyi bilmirsiniz. Mərdiməzarı axtarmaqla deyil, özü gəlib bizi tapır. Nə qədər ehtiyatlı davranmağa çalışsanız da ortaya yenə nəsə çıxır.

-Kimdir mərdiməzar? Söhbət nədən və ya kimdən gedir? Nə üçün biz ehtiyatlı davranmalıyıq? 

-Aşot can, səhər tezdən işə gələrkən «Baron»un köməkçisi Lora ilə qarşılaşdım. Məndən xahiş etdi ki, verəcəyi məlumatı heç kimlə bölüşməyim. Sonra dedi ki, general Muradyan Aşotun şəxsi işini kadrlar idarəsindən götürüb araşdırır.

-Kadrların şəxsi işlərini araşdırmaq general Muradyanın birbaşa vəzifə borcudur. Burada qəribə nə var? Hansı mərdiməzarlıqdan danışırsınız?

-Aşot can, o sizin şəxsi işi qeydiyyata almadan gizli şəkildə götürüb. Siz dediyiniz kimi vəzifə borcunu yerinə yetirsəydi hər şeyi rəsmi qaydada həll edərdi. Nazirlikdaxili qaydalar bunu tələb edir, bəlkə, düz demirəm?

-Doğru söylüyürsünüz, Anna xanım. Mən nə işlə məşğul oluram ki, general Muradyanın marağına səbəb olub. Nəyi araşdırmaq istəyir? Rəhbərlik nə tapşırır mən də onu icra edirəm. Narahat olmağa bir əsas yoxdur.

-Aşot can, sən «Baron»u tanımırsan. O, çox qəddar və murdar adamdır. Qaşınmamış yerdən qan çıxartmağı çox xoşlayır. Arxası yuxarılara bağlıdır, kəsdiyi başa sorğu-sual olmur. Elə adamlardan aralı gəzmək lazımdır. Əgər ona adam demək mümkündürsə.

-Anna xanım, mən ondan aralı gəzirəm, o mənə yaxınlaşır. Nə edə bilərəm? Bu məsələdən Minas Davidoviçin xəbəri var? Görəsən o, nə fikirləşir?

-Mən bildiyim qədər hələlik xəbəri yoxdur, lakin mütləq xəbər tutacaq. Nazir müavini olmaqla yanaşı birbaşa bizim idarənin kuratorudur. Üstəlik sizi doğma qardaşından çox istəyir. «Baron» kiminlə baş-başa gəldiyini anlamır. Aşot can, istəyirsən mən Minas Davidoviçə məlumat verim.

-Anna xanım, lazim deyil. Sizdən xahiş edirəm heç kimə məlumat verməyin və təmkinli olmağa çalışın. İkincisi mən «Baron» üçün kiçik bir fiquram. Mənə qarşı nə istəsə edə bilər. Mən ona mane olmaq gücündə deyiləm.

-Özünüz bilən məsləhətdir, amma sonra gec olacaq -Anna qaş-gözünü süzdürdü. Mübarizin əlindəki sənədə baxdığını görüb dil çıxararaq kabineti tərk etdi. 

Eşitdiyi xəbər onu düşündürür, həddindən ziyadə ehtiyatlı olmağa vadar edirdi. İki milyon dollar vəsait itirən adamın isterikası başa düşülən idi. Minas Davidoviç günün ikinci yarısı Aşotu yanına çağırdı. O, general Muradyanın onunla maraqlanması barədə məlumat verib, ehtiyatlı davranmasını tövsiyə etdi. Mübariz aralarında baş tutmuş söhbətdən öyrənmişdi ki, «Baron»un böyük oğlu narkotik alüdəçisi olmuş və uzunmüddətli müalicə tədbirlərinin köməyi olmamışdı. Günlərin birində yüksək dozada narkotik vasitə qəbul etdiyi üçün ayılmamış və dünyasını dəyişmişdi. Kiçik oğlu böyük qardaşın yolu ilə getmiş, onun narkotikdən asılı olduğu müəyyən edilmişdi. Böyük qardaşın taleyinin təkrarlanmaması üçün o, həkim nəzarətinə götürülmüşdü. Allahın onu belə cəzalandırma¬sına baxmayaraq, öz çirkin əməllərindən əl çəkmir, narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsinə nəzarəti əlində saxlayırdı. Minas Davidoviç hətta əlavə etmişdi ki, onun əməllərindən yuxarıların xəbəri var və «Baron» pul gücünə onları susdurmağı bacarır.

Mübariz öz məqsədinə çatdıqdan sonra «Baron»un nə işlə məşğul olması onu maraqlandırmırdı. Lakin general Muradyan məğlubiyyəti həzm edə bilmədiyinə görə Mübarizdən qisas almağa çalışırdı. O, mövcud vəziyyəti nəzərə alıb ehtiyatlı davranmağa, lüzumsuz hərəkətlərə yol verməməyə çalışırdı. Mövcud vəziyyəti dəyərləndirib Lora ilə münasibətləri yeni keyfiyyətdə qurmağa çalışır, onun vasitəsilə idarədaxili prosesləri nəzarətdə saxlamaq, ən azından baş verənlər barədə məlumatlı olmaq istəyirdi. Mübariz Annanı çağırıb Loranın ad günü ilə maraqlanmış, on gündən sonra onun otuz yaşı tamam olacağını öyrənmişdi. Mübariz hədiyyə seçməkdə ona kömək etməsini xahiş etmiş, Anna bu fikiri anlayışla qarşılayıb, Mübarizi dəstəkləmişdi.

***

«Baron» iki təcrübəli və ona sadiq əməkdaşı yanına çağırmışdı. O, bir qədər cari məsələlərdən danışıb söhbəti Aşot Balayanın üzərinə gətirdi. 

-Dostlar, nəzarətimizdə olan şəxslərin bizə qarşı mübarizə aparıb qabağımızda at oynatmasına imkan verə bilmərik. Bu bizim sonumuzu tezləşdirə bilər. Bir uşağın əlində qalmışıq, belə olmaz. Mən sizdən xahiş edirəm, onu məhv etmək üçün mənə faktlar, sübutlar toplayasınız. Biz ondan da sərt və ötkəm insanları sındırıb məhv etmişik. Balayanı gözdən qoymayın, həmişə izləyin və indiyə qədər gördüyü işləri, keçmişini araşdırın. Ola bilməz ki, onun keçmişində bir qara nöqtə olmasın?

Əməkdaşlardan biri dilləndi:

-Cənab general, iştirakçısı olduğu bir sıra məsələləri araşdırmışıq. Onun məşğul olduğu işlərin arxiv sənədlərini qaldırıb öyrənmişik. Hara əl atırsan, altından birbaşa olmasada dolayı Aşot Balayan çıxır.

-Nə demək istəyirsiniz? Əlinizdə konkret faklar var? Xahiş edirəm, ətraflı məlumat verin.

-Cənab general, təmas xəttində qərərgahdan sənədlər yoxa çıxarkən Aşot Balayan orada olmuşdur. Hərbiçilərə ərzaq gətirmiş və bahalı viski hədiyyə etmişdir, hətta kazarmada gecələmişdir. İndi onun bu məsələlərə nə dərəcədə aidiyyatı olmasını araşdırmaqla məşğuluq.

-Araşdırın, hətta onun bu işlərə aidiyyatı olmasa belə saxtalaşdırılmış qondarma faktlarla əsaslandırıb müvəqqəti də olsa həbs etmək lazımdır. Sonra bir şey fikirləşib həbs müddətini uzadarıq. 

-Cənab general, bilirsiniz ki, onu Nazir müavini müdafiə edir, saxta və qondarma sübutlarla həbs etmək mümkün deyil. Belə bir şey etsək sonra özümüzə problem yarada bilərik.

-Siz narahat olmayın, arxanizda dağ kimi dayanmışam. Elə nazir müavinlərini çox görmüşəm, onlar tez-tez dəyişir, mən isə iyirmi ildən çoxdur bu vəzifədə işləyirəm. Özünüz bilirsiniz, mənim yuxarılardaki dəstəyim hamıdan güclüdür. Maddi cəhətdən heç bir problemimiz yoxdur. İstədiyimiz vəzifəli şəxsi ələ almaq imkanımız var. Gedin nə bacarırsınız edin. Sizə əmr etmirəm, sizdən xahiş edirəm. Ortaya nəticə qoya bilsəniz sizi yüksək məbləğdə qonorar gözləyir. Sizdən Aşot Balayanı dolaşdırıb həbs etmək üçün konkret faktlar gözləyirəm, gedə bilərsiz.

Generalın böyük məbləğdə qonorar söz verməsi pula həris olan əməkdaşları motivə etmişdi. Generalın kabinetindən çıxdıqdan sonra onlar öz aralarında iş bölgüsü aparıb, faktların toplanması üçün əməliyyat planı hazırladılar. General Muradyanın sağ əli hesab olunan əməkdaş arxivə yollanıb Aşot Balayanın birbaşa və dolayı iştirak etdiyi əməliyyatları incələyir, faktlar toplayır, özü üçün qeydlər aparırdı. Digər əməkdaş isə Mübarizi gözdən qoymur, qarabaqara onu izləyirdi.

***

Loranın otuz illik yubileyi kiçik bir restoranda təşkil olunmuş və məclis video çəkilişlə lentə köçürülürdü. Dəvət olunmuş qonaqlar Loranın rəfiqələri və iş yoldaşlarından ibarət idi. Bir neçə masanın ard arda düzülməsindən əmələ gəlmiş uzun stolun arxasında iyirmi beş, otuz nəfər qonaq üzbəüz əyləşmişdi. Mübarizin sol tərəfində Anna, sağ tərəfində isə Lora oturmuşdu. O, özünü iki rəqib rəfiqə arasında narahat hiss edirdi. Zaman keçdikcə məclis qızışır, rəqs edənlərin sayı artırdı. Mübariz özünü şən göstərsə də son dövrlər yaşananlardan dolayı fikiri çox dağınıq idi. Bu məclis ona Budapeştdə Luiza ilə restoranda olduğu və pianinoda ifa etdiyi anları xatırladırdı. Qarışıq fikirlərdən qurtulmaq, oturanlarin, xüsusilə Loranın dəstəyini qazanmaq üçün həmin fənddən istifadə etmək istəyirdi. Son günlərdə onun dəstəyə böyük ehtiyacı vardı. Uğursuzluq onu təqib edirdi. «Baron»un əməkdaşları onun haqqında dosye toplayır, planlaşdırdığı əməliyyatları həyata keçirməyə mane olurdular. Heç kimin gözləmədiyi halda Mübariz ayağa qalxdı. Asta və təmkinli addımlarla səhnəyə yaxınlaşıb mikrofonu götürdü. Qonaqlar onun hərəkətlərini diqqətlə izləyir, nə edəcəyini gözləyirdilər. Əslinə qalsa Mübariz fikrində tutduğu sözləri unutmuşdu. Özü də nə danışacağını bilmirdi. Bir qədər susduqdan sonra mikrofonu dodaqlarına yaxınlaşdırıb dedi:

-Əziz qonaqlar, bildiyiniz kimi mən Lora xanıma hörmətlə yanaşır, bir dost kimi onu çox sevirəm. İstəyirəm onun otuz illik yubleyi yadda qalan olsun. Lora xanım bu əlamətdar tarixi həmişə fəxrlə xatırlasın. Bu mövqedən çıxış edərək məclisə öz töhfəmi vermək istəyirəm.

Mübariz çıxışına fasilə verib diqqətlə qonaqların reaksiyasını müşahidə edirdi. Qonaqlar isə öz növbələrində ona tamaşa edir, töhfəsinin nədən ibarət olduğunu səbrsizliklə gözləyirdilər. Mübariz bütün qonaqların diqqətinin ona yönəldiyini görüb çıxışına davam etdi.

-Diqqət, diqqət! Xanımlar və cənablar, indi özfəaliyyət üçün söz Lora xanımın dostu Aşot Balayana verilir. 

Məclisə bir anlıq sükut çökdü. Mübariz səhnədəki pianinoya yaxınlaşıb musiqiçi ədası ilə əyləşdi. Əllərini cütləyib barmaqlarını masaj edirdi. Qonaqlar diqqətlə baxır, kimsə dillənmirdi. Hamı bu özfəaliyyətin nə ilə nəticələnəcəyini gözləyirdi. Restoran bəlkədə ən sakit anını yaşayırdı. Mübariz gözlərini yumub barmaqlarını dillərin üzərində gəzdirməyə başladı. Yenə də sevimli bəstəkarı Şopenin əsərlərindən parçalar ifa edirdi. Lirik musiqilər qonaqları duyğulandırdığı üçün restoranda romantik bir ab-hava yaranmışdı. Qızlar Anna və Loranı həsədlə süzür, sanki hər birinin könülündən onların yerində olmaq keçirdi. Annanın sifətinə məhəbbət dolu bir təbbəssüm çökmüşdü. O, Aşot kimi dostu olması ilə fəxr edirdi. Lora isə Mübarizin məhəbbətini qazanmaq, rəfiqəsi Annadan yaxa qurtarmağın yolları barədə fikirləşirdi. Mübariz sanki öz ifası üçün darıxmışdı. Dayanmaq bilmir, klassik sovet bəstəkarlarının əsərlərindən parçalar ifa edirdi. O, qonaqları süzür, Anna ilə Loraya xüsusi diqqət yetirirdi. Mubarizə elə gəlirdi ki, bu saat oğlanlar onun, qızlar isə Anna ilə Loranın yerində olmaq istəyirdilər. Məclis iştirakçıları bu xoşbəxt anları yaşamaqdan çox məmnun idilər. Mübariz məclisi tam ələ aldığına əmin olduqdan sonra özfəaliyyətini tamamlayıb ayağa qalxdı. Qonaqlar arasında misli görünməmiş bir coşqu yarandı. Ayağa qalxmış qonaqlar Mübarizi qucaqlayıb öpür, təbrik edirdilər. Anna belə bir dostu olmasına sevinir, uşaq kimi atılıb düşürdü. Mübariz təkrar mikrofonu götürüb dedi:

-Lora xanım, ad günü münasibətilə sizi bir daha təbrik edirəm və qonaqlara təşəkkürümü bildirirəm. –O, qonaqların alqışlamaqda davam etdiyini görüb keçib yerində əyləşdi.

Lora ayağa qalxıb səhnəyə musiqiçilərin yanına yaxınlaşdı. O, mikrofonu götürüb sifətinə dağılmış saçları baş hərəkətilə arxaya atıb dedi:

-Dostlar, mən sizə təşəkkür edirəm. Yaxşı ki, varsınız. Aşot can, sizə xüsusi təşəkkür edirəm. Xəcalətinizdən necə çıxacağımı bilmirəm. Məclisin şən keçməsi üçün sərf etdiyiniz zəhmətə görə çoz sağ olun. Sizi inandırıram həyatımın ən maraqlı və xoşbəxt anlarını yaşayıram. Ürəyimdən keçən bir arzunu reallaşdırmaq, Aşota göstərdiyi performansa görə təşəkkür edib onunla rəqs etmək istəyirəm.

Mübariz dərhal ayağa qalxıb pencəyinin yaxasını düymələyib Loraya yaxınlaşdı. Onlar musiqi sədaları altında rəqs elementlərini yerinə yetirməkdə bir birinə kömək edir, qonaqlara poz verərək uzun stolun ətrafında pərvanə kimi fırlanırdılar. Lora özünü çox xoşbəxt hiss edirdi. O, bu vəziyyətin mümkün qədər çox davam etməsini istəyir, Mübarizin qolları arasında süzməyə davam edirdi. Annanın qısqanc və sərt baxışları onlara zillənmişdi. Mübariz Annanın baxışlarını yaxaladığı üçün rəqsi tez bitirməyə cəhd göstərsədə Lora ona imkan vermirdi. Mübariz rəqsi bitirib yerində əyləşdi. Anna incidiyini büruzə verib üzünü yana çevirmişdi. Mübariz başını əyib Annanın qulağına pıçıltı ilə dedi:

-Anna can, sən narahat olma. Mənim mövcud durumumdan xəbərdarsan. Bilirsən ki, Lora qalıb yaşamağım və işləməyim üçün misilsiz dəstək verir. Onun çəkdiyi zəhmətə dəyər vermək mənim mənəvi borcumdur.

-Aşot can, başa düşürəm. Lakin özümlə bacara bilmirəm yəqin səbəbini anlayırsan.

Bu dialoqdan sonra hər ikisi susub məclisin sona çatmasını səbrsizliklə gözləyirdilər.

Növbəti gün məclis iştirakçıları Loranın ad günündən danışır, Aşot Balayanın çıxışını, musiqi duyumunu, ifası və rəqsini tərifləyirdilər. Ad günündə iştirak etməyənlər video kaseti əldə etməyə çalışır, danışılanların nə dərəcədə real olmasını öz gözlərilə görmək istəyirdilər. Söhbət Minas Davidoviçə qədər gedib çatmış, onda kasetə baxmaq həvəsi oyanmışdı. Kasetə baxdıqdan sonra Aşota zəng edərək «dostum qan etmisən» deyib onu tərifləmişdi.

***

Təhlükəsizlik və əks-kəşfiyyat baş idarəsində «Türk» ləqəbli bir nəfər çalışırdı. Mübariz onunla Loranın ad günündə tanış olmuş, nə üçün ona Türk deyə müraciət etdikləri ilə maraqlanmışdı. O, adının Tiqran olduğunu, İrəvan şəhərində dünyaya gəlsədə Türk dilində əla danışdığını bildirmişdi. Çünki o, valideyinlərilə birlikdə uzun müddət Türkiyədə yaşamışdı. «Araşdırsan bəlkədə məndə Türk qanı vardır» deyərək Tiqran zarafat etmişdi.

Mübariz imkan daxilində Türklə tez-tez görüşməyə can atır, idarə daxilində baş verənlərdən vaxtında xəbər tutmaq üçün əlavə kanal axtarırdı. Onu əsasən özü ilə bağlı aparılan araşdırma maraqlandırırdı. Baş verə biləcək riskləri önləmək üçün məlumatlı olmaq vacib şərtlərdən idi. Mübariz Tiqranın yeyib içmək düşkünü olduğunu hiss etmişdi. O, bu amili öz xeyrinə istifadə etmək istəyirdi. Tiqranı özündən asılı saxlamaq üçün bir neçə dəfə spirtli içkiyə qonaq etmişdi. Tiqranın qonaqlıqlardan məmnun qaldığını hiss edib, münasibətləri daha da dərinləşdirmək niyətindəydi.

Mübariz tezdən işə başladıqdan sonra başını qaldırmamış, hətta bir stəkan çay belə içməmişdi. Minas Davidoviçin verdiyi tapşırığın üzərində çalışırdı. Nəhayət, başını qaldırıb divardan asılmış saata baxdı. Nahar fasiləsinə az bir zaman qalmışdı. Telefon zəngi Mübarizi cari işlərlərdən ayrılmağa məcbur etdi. O, könülsüz halda dəstəyi qaldırıb qulağına tutdu, Tiqranın səsini eşidib dedi:

-Alo, eşidirəm.

-Aşot can, salam. Necəsiz? Sizi narahat edən Türkdür. Vaxtınız varsa sizə bir təklif etmək istəyirəm. Olar?

-Salam, Tiqran. Siz necəsiniz? Məni yada saldığınıza görə təşəkkür edirəm. Buyurun, təklifinizi dinləyirəm.

-Aşot can, mən yeyib-içib əylənmək istəyirəm. Siz necə əylənmək istəyirsiniz?

-Tiqran can, mənim işlərim çox vaxtım isə azdır. -O, Türkün pula ehtiyacı olduğu üçün belə yersiz təklif etdiyini düşünüb əlavə etdi. –Tiqran can, mənə yaxınlaşın əylənmək üçün sizə borc pul verərəm.

-Aşot can, düz başa düşübsüz pulum yoxdur. Lakin borc istəmirəm, yeyib-içmək bəhanədir sadəcə olaraq sizinlə dərdləşmək istəyirəm. Əgər vaxtınız varsa arxamca gəlin indiyə qədər olmadığınız maraqlı bir məkana gedək. Ümüdvaram ki, peşman olmayacaqsınız.

-Tiqran, ünvanı deyin mən bir azdan gəlib sizi taparam. Əlimdəki işləri tamamlamaq istəyirəm.

-Aşot can, mən dünən avtomobil qəzası törətmişəm. Avtomobilim yararsız vəziyyətdədir. Bir də gedəcəyimiz məkana sizi mənsiz buraxmazlar.

Bu sözlər Mübarizin marağına səbəb olduğu üçün işlərini yarımçıq qoyub Tiqranın arxasınca yollandı. O, Tiqranın söylədiyi ünvana çatarkən onun yolun kənarında gözlədiyini görüb avtomobili saxladı. Yan şüşəni endirib başını çölə çıxartdı. Tiqran yolun digər tərəfinə baxdığı üçün onu çağırdı.

-Tiqran can! Tiqran can, bir daha salam, buyur əyləş.

-Salam, Aşot can. Səni xoş gördük. -O, avtomobilə əyləşib görüşdükdən sonra sözünə davam etdi. –Aşot, qərb istiqamətinə sür, şəhər kənarına gedəcəyik.

Tiqran yol boyu başına gələnlər barədə çərənləyirdi. O, Mübarizin susduğunu görüb sakitləşdi. Bir qədər yol getdikdən sonra şəhərin kənarında yerləşən bir mülkün qarşısında dayandılar. Onlar avtomobildən düşüb girişə doğru yollandılar. Tiqran qapını döyüb gözlədi. Bir qədər keçdikdən sonra qapı yarıya qədər açıldı, mühafizəçinin başı göründü. O, Tiqranı görüb onları içəri dəvət etdi. Müha¬fizəçinin müşayiətilə bir otağa daxil olub divanda əyləşdilər. Oturduqları otağa giriş qapısından əlavə daha iki qapı açılırdı. Tiqran qapıları göstərib dedi:

-Aşot can, qonaq olduğumuz məkanın daxilində çox otaqlı mənzillər mövcuddur. Biz daxil olduğumuz mənzil üç otaqlıdır. Əyləşdiyimiz otaqdan əlavə daha iki yataq otağı vardır. Yataq otaqlarının hər biri duş və sanuzellə təmin olunmuşdur. Qonaq olduğumuz məkanın daxilində baş verənlər dövlət qurumları və yüksək vəzifəli məmurlar tərəfindən himayə olunur. Məkanın əsas qonaqları ölkələrində söz sahibi olan Avropa siyasi elitasında yer almış şəxslərdir. Dəvət edilmiş siyasilərin erməni qızları ilə kef çəkmələrinə şərait yaradılır və qarşıya qoyulmuş hədəflərə çatmaq üçün onların dəstəklərini qazanmağa çalışırlar.

-Tiqran, bəs nə əcəb bizi içəri buraxdılar? Məgər biz xarici vətəndaş və ya siyasətçiyik? 

-Aşot can, «Baron»un tapşırığı ilə qonaqlarını gətirdiyim üçün məni bu məkanda tanıyır, sizi isə xarici qonaq hesab edirlər. Bura daxil olmaq «Gestapo»ya daxil olmaqdan çətindir. –Tiqran dişlərini ağardaraq güldü.

Bir qədər keçdikdən sonra stolun üstünə yemək-içmək və meyvə düzüldü. Qəribə hal ondan ibarət idi ki, qulluq edən ofisiant xanımlar tez-tez dəyişir, bir birilərini əvəz edirdilər. Mübariz bunun səbəbi ilə maraqlandıqda Tiqran gülə-gülə dedi:

-Aşot can, bizə seçim imkanı yaradırlar. Xoşuna gələn xanımı yanında saxlaya bilərsən.

Bu fikir heç Mübarizin ağlına gəlməmişdi. Hər ikisi qəh qəhə çəkib güldülər. Onlar yeyib-içir lətifə danışıb əylənirdilər. Mübariz idarə daxilində baş verənlərdən söhbət açıb Tiqranın nə dərəcədə məlumatlı olmasını öyrənmək istəyirdi. İçkinin təsirindən məst olmuş Tiqran söhbət əsnasında bildirmişdi ki, general Muradyanın sağ əli hesab olunan əməkdaş onun dostudur. Bir neçə gün öncə dostu piyan vəziyyətdə cəbhə bölgəsində seyfdən sənəd oğurlamış Türk cəsusunun izinə düşdüyünü və generalın tapşırığı ilə onu izlədiyini bildirdi. Türk cəsusu haqqında faktlar topladığı, onu ifşa etdikdən sonra böyük məbləğdə qonarar alacağı barədə çərənləyirdi. Mübariz Tiqranın təklifini qəbul etdiyinə çox sevinirdi. İçki öz təsirini görmüş, qarşı¬sında dayananın fərqinə varmadan Tiqran bildiklərini açıb tökürdü. O, birdən ciddiləşib dedi:

-Aşot can, yol nəqliyyat hadisəsinə görə polis mənə cinayət işi açmaq istəyir, xəbərin var?

-Nə üçün, Tiqran? Ölüm hadisəsi baş verib?

-Mən içkili vəziyyətdə avtomobil idarə etmişəm. Qəza nəticəsində, qarşı tərəfdən gələn avtomobilə ciddi ziyan dəyib. Ziyan dəymiş avtomobilin sahibi məndən polisə şikayət edib. Polislər şikayətçiyə dəymiş ziyanı ödəmək şərtilə əlavə beş min dollar pul istəyirlər. Əks təqdirdə məni həbs etməklə hədələyirlər. Dəymiş ziyanı da nəzərə alsaq mənə təqribən on min dollar pul lazımdır. Mənim ma¬aşımla bu məbləği qazanmaq üçün yeyib-içmədən dörd, beş il pul toplamaq lazımdır. Aşot can, indi mənim vəziyyətimi başa düşürsən? Polislər elə bilirlər ki, «Baron»un idarəsində işləyirəm deməli, pulum çoxdur. Gördüyün kimi hətta normal əylənmək üçün pulum yoxdur. Mən belə yaşamaq istəmirəm, ölkədən köçüb getmək istəyirəm.

-Tiqran, ölkədən köçüb getmək çıxış yolu deyil. Heç kim sizə təminat verə bilməz ki, gedəcəyiniz ölkə vətəndən daha yaxşı və yaxud əksinə olacaqdır.

-Bəs nə edim, Aşot can? Xahiş edirəm, mənə bir məsləhət verəsiniz.

Mübariz diqqətlə qulaq asır, pula ehtiyacı olan Tiqranın psixoloji portretini beynində canlandırmağa çalışırdı. Tiqranın faydalı olacağını düşünür, onun verbovka olunmasının mümkünlüyünü anlayırdı. Maddi-mənəvi və psixoloji cəhətdən sıxıntı keçirən insanın əsəb sisteminin partlayış həddində olduğu hiss edilirdi. Tiqran kövrəlmiş, gözləri yaşarmışdı. Əsəblərini cilovlamağa çalışsa da bacarmırdı. O, çox acınacaqlı görkəm almışdı. Tiqran ətrafa nəzər salıb titrək səslə sözünə davam etdi.

-Aşot can, bu necə dövlətdir? Öz vətəndaşlarının normal yaşayışını təmin edə bilmir, lakin Qarabağda yaşayanlara kömək edir. Qarabağın bizə nə aidiyyatı var? Bütün dünya bilir ki, ora qədim Azərbaycan torpağıdır. Erməni millətinin ora köçürülməsinin iki yüz illik tarixi var. Rus millətçiləri imperialist siyasətlərini həyata keçirmək üçün həmişə Qafqazda yaşayan xalqlar arasında milli və dini zəmində düşmənçilik toxumları səpmişlər. Bulannıq suda balıq tutmaq asandır. Erməni millətinin taleyi imperialist qüvvələri maraqlandırmır. Onlar yalnız öz iqtisadi-siyasi maraqlarını təmin etməyə çalışırlar.

-Tiqran, bəsdir siyasətdən danışdın. Bu sözləri başqa yerdə təkrarlamağı sənə məsləhət görmürəm. Mənim yanımda danışmağın kifayət edər, sonra başın ağrıya bilər. Bizim tutduğumuz vəzifə siyasətlə məşğul olmağa icazə vermir. Biz bu vətənin əsgərləriyik, verilən əmrləri tərəddüd etmədən icra etməliyik. -Mübariz Tiqrana məsləhət verməkdə davam edirdi.

-Aşot can, səni özümə yaxın bilib ürəyimi boşaldıram. Əslinə qalsa mənim siyasi baxışlarım bir sıra dairələrə bəllidir. Səsləndirdiyim fikirlərə görə bir neçə dəfə ciddi xəbərdarlıq almışam. Hərbi rütbələrin artımında həmişə mənə mane olublar. «Əla xidmətə görə» medalımı əlimdən aldılar, mayor paqonlarını kapitan paqonlarına dəyişməli oldum. Məni həmişə təqib ediblər, Türk ləqəbi almağımın səbəblərindən biri də siyasi baxışlarımdır, həqiqəti birbaşa yuxarı dairələrin diqqətinə çatdırmağımdır.

-Tiqran can, siyasəti burax. Zərərçəkən və polislə danış, problemi həll etmək üçün pul tapmaqda sənə kömək edərəm. İstəyirsən gedib bir yerdə danışaq. Mən onlarla sizə nisbətən daha tez dil taparam.

-Çox sağ ol, Aşot can. Dəstəyinizə görə təşəkkür edirəm. İki gündən sonra Gürcüstana gedirəm geri qayıdandan sonra bu barədə danışarıq. Çalışaram sizin köməyinizlə problemləri həll edəm.

Mübariz məclisdə sonadək qalmağı yersiz hesab etdi. O, Tiqranın əylənməsinə imkan yaradıb ona bir qədər pul verib məkanı tərk etdi. Mübariz Tiqranın problemləri, siyasi baxışları, psixoloji durumu və onun iki gündən sonra Gürcüstana getmək ehtimalı olması haqqında mərkəzə şifrə göndərdi. 

Mübariz Qarabağın işğalı zamanı əsir və itkin düşən vətəndaşlarımızın yerləşdiyi yer, saxlanma şəraiti, ölənlərin sayı və bu qəbildən irəli gələn digər məlumatların əldə olunması barədə mərkəzdən növbəti tapşırıq almışdı. Bu tapşırığı icra etmək asan məsələ deyildi. Mərkəzin tələb etdiyi məlumatlar məxvi arxivlərdə saxlanır, həmin arxivlərə giriş əldə etmək çox çətin, praktiki olaraq mümkün deyildi. Belə geniş miqyaslı tapşırıqların icrası üçün agent şəbəkəsi yaratmaq lazım idi. Məxvi arxivlərin əksəriyyəti «Baron» rəhbərlik etdiyi idarənin sərəncamına verilmişdi. Mübariz isə həmin idarədə Tiqran və Loradan başqa kimsəni tanımırdı. Loranı bu məsələlərə cəlb etmək olduqca təhlükəli idi. Tiqranı verbovka etmək, təlimatlandırmaq və tapşırıqların icrasına cəlb etmək üçün isə vaxt lazım idi. Mübarizə verilmiş zaman isə getdikcə daralırdı.

***

Mərkəz Mübarizin göndərdiyi məlumatları diqqətlə araşdırıb Tiqranın verbovka olunması istiqamətində tədbirlər həyata keçirmək qərara aldı. Polkovnik Əzimovun kabinetində kiçik heyətin iştirakı ilə iclas keçirilirdi. İclasda mayor Abdullayev, gənc leytenant Məhəmməd Əmirli və daha iki zabit iştirak edirdilər. Leytenant Əmirli Gənc olmasına baxmayaraq çox bacarıqlı zabit idi. O, İngilis dili ilə yanaşı Türk dilini əla bilirdi. Hərbi təhsilini Türkiyədə almışdı. Qarşıya qoyulmuş hədəflərə çatmaq üçün təşəbbüs göstərir, məntiqli təkliflər verirdi. Aparılmış müzakirələrin nəticəsi olaraq əməliyyatı həyata keçirmək leytenant Əmirliyə həvalə olundu. Leytenant Əmirli Türkiyə vətandaşına dair sənədlərlə təmin olunduqdan sonra Gürcüstan Respublikasına yola düşdü. Tiqran yaşadığı meh-manxananın yerini əvvəlcədən bildiyi üçün onu tapmaqda çətinlik çəkmədi. Mehmanxanada yerləşib münasib şəraitin yetişməsini gözləyirdi. İlk olaraq təşəbbüs göstərmək şübhə doğura bilərdi.

Növbəti gün Leytenant Əmirli ağacın altında dayanıb kənardan Tiqranı izləyirdi. Tiqran kiçik masanın arxasında əyləşib hisdə qurudulmuş balıqla əlləşir, arabir qurtum-qurtum pivə içirdi. Tiqran ikinci bakalı içib yenisini sifariş etdi. Leytenant Əmirli Tiqranın onu görməsi üçün yaxın masalardan birini seçib əyləşdi. Ofisiantı yanına çağırıb yemək sifariş etmək istədi. Leytenant Əmirli Türk dilində danışdığı üçün ofisiant onu anlamır, əl hərəkətlərilə nə sifariş etmək istədiyini öyrənməyə çalışırdı. Leytenant Əmirli əlini ağzına doğru uzadıb yemək istədiyinə işarə etdi. Kənardan bu mənzərəni müşahidə edən Tiqran onlara doğru çevrilib qonağın istəyini ofisianta başa saldı. Sonra üzünü leytenant Əmirliyə tutub dedi:

-Əfəndim, xahiş edirəm, nə istəsəniz deyin, mən ofisiantı başa salaram.

-Kömək etdiyinizə görə təşşəkkür edirəm. Siz Türksünüz? -Leytenant Əmirli soruşdu.

-Xeyir, mən erməniyəm. Adım Tiqrandır. 

-Türk dilində nə yaxşı danışırsınız? Mənim adım isə Mehmetdir. Tanışlığımıza çox şad oldum.

-Mehmet, uzun müddət valideyinlərimlə birlikdə İstanbulda yaşamışam. Türk dilini öyrənmək məcburiyyətində idim. Türk dili bilməyim arada köməyimə gəlir.

-Türk dili biməyiniz sizdən çox mənim köməyimə gəldi. Etiraz etmirsinizsə eyni masa arxasında əyləşərdik.

 O, Tiqranın baş hərəkəti ilə razılıq işarəsini görüb boş stullardan birində əyləşdi. Onlar bir qədər söhbət edib pivə içdikdən sonra şam yeməyini birlikdə edəcəkləri barədə şərtləşib ayrıldılar. Leytenant Əmirli görüşün baş tutmasını sığortalamaq üçün şam yeməyinin hesabını özü ödəyəcəyini diplomatik formada Tiqranın diqqətinə çatdırmışdı. Onlar şərtləşdikləri kimi axşam saat yeddidə görüşüb şam süfrəsi arxasında söhbət edirdilər. Tiqran çoxlu spirtli içki qəbul etdiyi üçün gördüyü işlərdən və öz problemlərindən danışırdı. Leytenant Əmirli diqqətlə qulaq asır, Tiqranın stəkanı boşaldıqca təkrar spirtli içki süzürdü. Tiqran növbəti stəkanı boşaldıb dedi:

-Mehmet, sən öz həyatından razısan?

-Tiqran, birmənalı demək çox çətindir. Əksər hallarda razı olsamda bəzi məqamlarda narazı qalıram. -O, qeyri müəyyən cavabdan sonra soruşdu. -Bəs sən?

-Mehmet, mən öz həyatımdan necə razı ola bilərəm. Yaşım otuzu keçib, mənzilim yox, evlənməmişəm, məvacib az, həbs təhlükəsi başımın üstünü kəsib yenə sadalayım, yoxsa bəsdir?

-Kifayət edər. Tiqran, başa düşmədim, səni həbs olunmaq təhlükəsi gözləyir?

-Bəli. -O, avtoqəza ilə bağlı başına gələnləri söyləməyə başladı.

-Tiqran, həqiqətən sənin problemlərin çoxdur. Lakin hesab edirəm problemləri həll etmək mümkündür. Necə hesab edirsən, sənin nə qədər pulun olsa mənzil və avtomobil alıb özünə toy edə bilərsən? Bəlkə həmin pulu qazanmaqda mən sənə kömək edə bildim.  

Tiqran elektrik cərəyanə vurmuş kimi dik atıldı. Ətrafdakıların diqqətini cəlb etməmək üçün özünü toparlayıb təkrar əyləşdi. Bir qədər fikirləşib dedi:

-İmkanlı insanlar Ermənistanı tərk etdiyi üçün İrəvanda mənzillər həmişəkinə baxanda indi ucuzdur. «Jiquli»də çox baha deyil. Bəs əvəzində nə istəyəcəksən? –Təəccüblü baxışlar Leytenant Əmirlinin üzünə zilləndi.

Leytenant Əmirli söhbəti istədiyi macəraya yönəldə bilmiş, Tiqranın diqqətini cəlb edib onu maraqlandırmışdı. Tiqran artıq bu görüşün təsadüfü olmadığını anlayırdı. Spirtli içkinin təsiri tam itmişdi. Onlar bu söhbətləri sabah ayıq başla davam edəcəkləri barədə razılaşıb ayrıldılar.

Tiqran mehmanxanaya qayıdıb soyuq duş qəbul etdi. Yatağa uzanıb Mehmetin təklifləri haqqında düşünməyə başladı. O, başa düşürdü ki, bu təklif və vəd olunan pulların arxasında vətənin maraqlarını satmaq dayanır. Tiqran əhatəsində olan insanların onu sevmədiklərini bilsə də səbəblərini bilmirdi. Bəlkə də o, digərilərindən fərqli düşündüyü və düşüncələrini dilə gətirdiyi üçün onu sevmirdilər. Əslində onun siyasi baxışları ətrafdakı insanlardan kəskin şəkildə fərqlənirdi. Siyasi baxışları kütlə ilə fərqlənən insanların əksəriyyəti respublikanı tərk edir, Avropa ölkələrinə və Amerikaya miqrasiya etməyə üstünlük verirdilər. Əslinə qalsa siyasi miqrantlar da vətənin maraqlarını satır, xarici qüvvələrin trans milli maraqlarına xidmət edirdilər. Nə qədər fikirləşsəndə belə məsələlərin arxasında pul qazanmaq, insan kimi yaşamaq istəkləri dayanırdı. O, spirtli içkinin və qarışıq fikirlərin təsiri altında yuxuya getdi.

Tiqran günortaya yaxın yuxudan oyandı. Kəskin baş ağrısı gözlərini açmağa imkan vermirdi. Bir təhər yerindən qalxıb paltarlarını geyindi. Yaxındakı kafedə «poxmel» edib baş ağrılarından qurtulmaq istəyirdi. O, Mehmeti kafedə görüb salam verdi. Əl tutub görüşərkən görkəminə görə üzr itəyib yüz qram vodka sifariş etdi. Ofisiant gətirdiyi vodkanı birnəfəsə içib sanki yüngülləşdi. Bir qədər özünə gəlib söhbət etmək üçün Mehmetin kənara çəkilməsini xahiş etdi. Onlar yaxınlıqdakı parkda ağacların kölgə saldığı oturacaqların birində əyləşib yarımçıq qalmış söhbətlərinə davam etdilər.

Leytenant Əmirli mehmanxanaya qayıdıb bir qədər dincəlmək istəyirdi. O, rəhbərliyin tapşırığını icra etdiyi üçün çox məmnun görsənirdi. O, Tiqranı verbovka edib əməkdaşlıq etməyə razı salmış, arzu olunmaz nəticələrdən qaçmaq üçün bir sıra qarantiya tədbirləri görmüşdü. Rəhbərliyin tapşırdığı kimi onu təlimatlandırmış, bir müddətdən sonra başqa bir şəxsin Rezidentin sərəncamına keçəcəyini və onun bütün göstərişlərinə sözsüz əməl etməli olduğunu bildirilmişdi. Əlavə olaraq qeyd etmişdi ki, Rezident mərkəzi parkda ona yaxınlaşıb «Tiqran, qocadan sizə salam var. Batumidə havalar necədir?» sualına «Çox sağ olun, qoca necədir? Havalar isə sakit keçir» cavabı vermək lazımdır.

Tiqranın Gürcüstandan qayıtmasından bir aydan çox müddət ötməsinə baxmayaraq o, Mübarizlə görüşməmiş, hətta telefonla belə danışmamışdı. Mübariz mərkəzdən məlumat almasa da əməliyyatın uğurlu keçməsinə və Tiqranın verbovka olunmasına əmin idi. Pula ehtiyacı olan problemlərin içərisində itib batmış Tiqranın görünməz olması, onun verbovka olunmasından xəbər verirdi.

Mübariz mərkəzin son tapşırığı üzərində düşünür, onun həyata keçirilməsi istiqamətində optimal bir variant tapa bilmirdi. O, son zamanlar gömrük xidmətində işləyərkən şahidi olduğu bir hadisəni tez-tez xatırlayırdı. Adi iş günlərinin birində dörd nəfər maskalı şəxs gətirdikləri kiçik konteyneri gömrükdə bəyan etmədən təyyarəyə yükləmişdilər. Əməliyyat birbaşa gömrük xidməti rəisinin nəzarəti altında həyata keçirildiyinə görə Mübariz müdaxilə etməmişdi. Konteynerin içindəki ilə maraqlanmış, ehtiyacı olan xəstələrə köçürülməsi üçün nəzərdə tutulmuş insan orqanları olduğunu öyrənmişdi. Mübarizi fikir götürmüşdü, görəsən bu orqanlar kimə məxsusdur? Kim öz həyatı üçün vacib olan orqanları başqa şəxsə verməyə razılaşar? Əməliyyat könüllü həyata keçirilir, yoxsa insanlar bu işə məcbur edilir? Mübariz başa düşürdü ki, onun gömrükdə işlədiyi qısa müddətdə belə bir hal baş vermişdisə deməli, ona qədər və ondan sonrada belə hallar təkrarlanmışdır. Bəlkə bu insan orqanları bizim əsir və itkin düşmüş soydaşlarımıza məxsusdur? Əgər belədirsə bu əməliyyatlar harada həyata keçirilir? Bəlkə gizli klinika fəaliyyət göstərir? Mübariz çoxsaylı cavabısız sualların burulğanında çabalamaqda davam edirdi.

***

Fidan günün sonunda işdən çıxıb marketə yollandı. O, rəflərin arası ilə gəzir lazım gələn ərzaqları səbətə yığırdı. Bu günün alış-verişi çeşidinə görə əvvəlkilərdən xeyli fərqlənirdi. Çünki, polkovnik Əzimov ona zəng etmiş və onlara qonaq gəlmək istədiyini bildirmişdi. Fidan sevinirdi. Əri haqqında əməlli başlı məlumat almaq fürsəti yaranmışdı. Əslinə qalsa polkovnik Əzimov və mayor Abdullayev onları tək buraxmır, mütamadi olaraq baş çəkir və qayğıları ilə maraqlanırdılar. Fidan evə çatıb ərzaqları soyuducuya yerləşdirdi. Paltarını dəyişib qonaqlar üçün yemək tədarükünə başladı. Leyla dərslərini hazırlayırdı. O, dərslərini hazırladıqdan sonra televizora baxmaq üçün anasından icazə istədi.

-Ana, dərslərimi hazırlamışam, televizora baxa bilərəm?

-Qızım, dərslərə tam hazırsansa televizora baxa bilərsən. Paltarlarını dəyişdir, bir azdan qonaqlarımız olacaq.

-Qonaqlarımız kimlərdir, ana?

-Gələndə görərsən.

Leyla televizora baxmaq üçün qonaq otağına keçdi. Bir qədər keçməmiş qapının zəngi çalındı. Fidan qapını açdı. Astanada polkovnik Əzimov və cavan bir oğlan dayanmışdılar. Fidan nəzakətlə salamlaşıb onları evə dəvət etdi. Leyla ayağa qalxıb salam verdi. Polkovnik Əzimov həmişə olduğu kimi Leylanın alnından öpüb, saçlarını sığallayıb əlindəki bağlamanı ona uzatdı.

-Çox sağ olun, Mahir əmi. Zəhmət çəkmisiniz.

-Sən sağ ol Leyla qızım, nə zəhməti var, sənə bir gəlincik almışam. Fikir vermişəm gəlinciklə oynamağı çox sevirsən.

-Təşəkkür edirəm, Mahir əmi.

-Leyla qızım, sənin neçə yaşın var?

-Mahir əmi, bir aydan sonra on yaşım tamam olacaq.

-Maşallah, böyük qız olmusan.

Polkovnik Əzimov leytenant Əmirlini Leyla ilə qonaq otağında qoyub Fidan xanımla söhbət etmək üçün mətbəxə keçdi. Onlar bir qədər söhbətdən sonra qonaq otağına toplaşıb şam etməyə başladılar. Qonaqlar yeməkdən sonra çay içib ev sahiblərilə xudahafizləşib getdilər. Fidan çox sevinirdi. Polkovnik Əzimov Leyla ilə Fidanı Avropaya səyahətə göndərmək istəyirdi. Səfər üçün zaman elə seçilmişdi ki, Leylanın ad gününü Avropada qeyd edə bilsinlər. Bəli, qızının on yaşı tamam olurdu. Fidan ürəyində polkovnik Əzimova dəfələrlə təşəkkür etmişdi. Müəyyən zaman yetişdikdən sonra Fidan və Leyla Leytenant Əmirlinin müşayiətilə Avropaya səyahətə yollandılar.

***

Mübariz rəhbərliyin tapşırığı ilə on gün müddətinə beynəlxalq tədbirə qatılmaq üçün Avstriyaya ezamiyyətə hazırlaşırdı. Ona tapşırılmışdı ki, özü ilə hərbi forma, orden və medallarını götürməyi unutmasın. Mübariz bir neçə gündən sonra tədbirə qatılmaq üçün Avstriyaya yola düşdü. Çətinlik çəkmədən təşkilatçılar tərəfindən bron olunmuş mehmanxanada yerləşdi. Növbəti gün tədbirin rəsmi açılışı baş tutmalı idi. O, axşamdan formasını bir daha yoxlayıb yaxasına bərkidilmiş medalları xüsusi vasitə ilə sildi. Medallar üzərinə düşən işıq şüalarını əks etdirib parıldayırdı. O, kiteli yenidən şkafdan asdı. Tədbirə qatılmaq üçün tam hazır idi.

Mübariz səhər tezdən oyanıb adəti üzrə idman etdi. Duş qəbul edib hərbi formasını geyindi. Portfelini götürüb dəhlizə çıxdı. Qarşılaşdığı hərbiçilərlə salamlaşıb konfrans zalına yollandı. Tədbir keçirilən konfrans zalı çox izdihamlı idi. O, ətrafa göz gəzdirir digər ölkələrdən gəlmiş hərbiçilərlə salamlaşır, oturmaq üçün münasib yer axtarırdı. Nəhayət, tədbir başladı. Rəsmi açılışdan sonra çıxış üçün yazılmış hərbiçilər növbə ilə kürsüyə dəvət edilirdi. Onun çıxış etmək fikiri olmadığına görə müraciət etməmişdi. Tədbir həftə sonunadək bu tərzdə davam etdi. Reqlamentə görə altıncı və bazar günləri asudə vaxt elan olunmuşdu. Mübariz həftə sonu səhər tezdən avtomobil kirayələyib Budapeştə yola düşdü. O, təqribən üç saatdan sonra Budapeştə çatıb məlum mehmanxananın qarşısında inşa olunmuş fəvvarəyə yaxın yer seçib əyləşdi. Əlindəki jurnalı vərəqləyir, gözaltı ətrafı seyr edirdi. Payız fəsli olmasına baxmayaraq havalar günəşli və isti keçirdi. Ağacların yarpaqları yerə tökülməsədə saralmışdı. Qızıl rənginə boyanmış yarpaqlar Günəş şüaları altında bərq vururdu. Xüsusi layihə əsasında qurulmuş fəvvarə kimsəyə fikir vermədən öz ritmi ilə axmaqda davam edirdi. Fəvvarədən ayrılan su damcıları günəşin şüalarını özündə əks etdirib billur kimi parıldayaraq kənara sıçrayırdı. Əlində jurnal tutmuş yanında qız uşağı olan bir gəncin ona doğru addımlaması diqqətini çəkdi. Gənc oğlan yaxınlaşıb bir qədər susqun dayandıqdan sonra dedi:

-Cənab, qocadan sizə salam var.

Mübariz gənc oğlanın yanı ilə addımlayan qızı Leylanı kənardan tanımışdı. O, özünü ələ alıb ayağa qalxdı. Gənc oğlanla əl tutub dedi:

-Qoca necədir? 

O, parolu səsləndirdikdən sonra üzünü qızı Leylaya tutub dedi:

-Qızım, gəl tanış olaq. Sənin adın nədir? –Mübariz təmkinli olmağa çalışırdı.

-Mən Azərbaycandan gəlmişəm, adım Leyladır. Bu gün mənim ad günümdür, on yaşım tamam olur.

-Təbrik edirəm, Leyla. Böyük qız olasan.

-Çox sağ olun. Bəs sizin adınız nədir?

-Mənim adım Mübarizdir.

-Tanışlığımıza görə çox şad oldum. Mənim atamın adı da Mübarizdir. O, indi çox uzaqlarda işləyir mənim iki yaşım olanda gedib.

Mübariz özünü saxlaya bilməyib onu qucaqladı. Zavallı qızcığazın sakit dayandığını görüb əlindən buraxmaq istəmir, onun alınından və yanaqlarından öpürdü. Mübarizin gözləri yaşarmış, çənəsi əsir, yerində dayanmırdı. İçində hönkürdüyü üçün çiyinləri atılıb-düşürdü. Damla damla axan göz yaşları yanaqlarından süzülüb çənəsinin altına toplaşırdı. Burnundan axan su göz yaşlarına qarışmışdı. Mübariz qızı Leylaya olan məhəbbətindən dolayı ətraf aləmi unutmuşdu. Leyla ona qısılaraq müqavimət göstərmir, ilahi qüvvənin təsiri altında bu vəziyyətin davam etməsini istəyirdi. O, heç kimdən görmədiyi mehribanlıq və doğmalığı yeni tanışından görürdü. Yeni tanışının nə üçün ağlamasını başa düşməsə də onun nəvazişlə saçını tumarlamasından kövrəlir və gözləri yaşarırdı. On dəqiqə davam edən görüş bütün iştirakçıları çox təsirləndirmişdi. Yaranmış mənzərəni kənardan müşahidə edən leytenant Əmirli təmkinli olmağa çalışsa da bacarmır, göz yaşlarını tez-tez salfetlə qurulayırdı. Leytenant Əmirli özünü toparlayıb əlindəki açarı Mübarizə uzadıb dedi:

-Yüz əlli üçüncü otaq. 

Mübariz bu görüşdən çox sarsılmışdı. O, Leylanı bir daha öpüb açarı götürüb mehmanxanaya yollandı.

Polkovnik Əzimov Fidanın qonağı olan zaman ona bildirmişdi ki, Mübarizin Avropa ölkələrindən birinə səfəri gözlənilir, baş tutsa, sizi və Leylanı onunla görüşdürmək imkanı yaranacaqdır. Fidan bu məlumata çox sevinmiş, görüşün baş tutması üçün qəlbində hər gün Allaha dua edirdi. Nəhayət, görüş zamanı yetişmişdi. Fidan leytenant Əmirlinin tövsiyəsi ilə mehmanxanada qalmışdı. O, pəncərədən Leylanın fəvvarəyə doğru irəlilədiyinə tamaşa edirdi. Bir nəfərin oturacaqdan qalxıb onlarla görüşdüyünü gördükdə ürəyi döyünməyə başladı. Atasının Leylanı qucaq¬layıb öpdüyü an otaq içərisindəki əşyalarla birlikdə Fidanın başına fırlanmağa başladı. O, müvazinətini saxlaya bilmir, əlləri ilə masadan tutmaq istəsədə bacarmırdı. Pəncərədən bayırda baş verənləri izləməyə çalışsa da otaq getdikcə daha böyük sürətlə onun başına fırlanırdı. Fidan huşunu itirib yerə yıxıldı.

Mübariz mehmanxanaya daxil olub yüz əlli üçüncü otağı tapdı. Qapını açıb içəri daxil oldu. Fidan huşsuz vəziyyətdə döşəmədə uzanmışdı. Mübariz Fidanın qarşısında diz çöküb onu qucaqladı. Fidan sifətinə düşən isti göz yaşlarından ayıldı. Onun çöhrəsinə təbbəssüm çökmüşdü.