Aydındır ki, ekologiya və təbiətin qorunması bir və ya bir neçə qurumun işi deyil, bütövlükdə ümumxalq işi, ümumxalq vəzifəsidir. Bu məsələdə həm vətəndaşların, həm də dövlət qurumlarının həmrəylik sərgiləməsi, birgə layihələr həyata keçirməsi olduqca vacib və faydalıdır. Sevindiricidir ki, son vaxtlar ölkəmizdə bu istiqamətdə mühüm addımlar atılmaqda, layihələr həyata keçirilməkdədir. Xüsusilə də, 30 illik erməni işğalı nəticəsində ekoloji baxımdan məhv olmaq səviyyəsinə çatan Qarabağ və ətraf rayonların təbiətinin bərpası və yaxşılaşdırılması ilə bağlı layihələr ikiqat əhəmiyyətə malikdir. Hansı ki, 23 sentyabr 2021-ci il tarixində Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi ilə Qarabağ Dirçəliş Fondu arasında işğaldan azad edilən ərazilərdə ətraf mühitə vurulan zərərin aradan qaldırılması və bərpa işlərinin görülməsi sahəsində əməkdaşlığa dair Anlaşma Memorandumunun imzalanması bu cür layihələrdəndir.
Vahid hədəfə doğru birgə addımlarla...
Məlumat üçün qeyd edək ki, Ekologiya və Təbii Sərvətlər naziri Muxtar Babayev və Qarabağ Dirçəliş Fondunun İdarə Heyətinin sədri Rəhman Hacıyevin imzaladığı Anlaşma Memorandumunun məqsədi işğaldan azad olunmuş ərazilərdə ekoloji tarazlığın və təbiət obyektlərinin bərpası üzrə birgə tədbirlərin həyata keçirilməsi ilə regionda dayanıqlı məskunlaşmaya və inkişafa töhfə vermək, əlverişli həyat şəraitinin yaradılmasına dair tədbirləri ölkə daxilində və xaricində təşviq etməkdir. Memorandumla bağlı sözügedən qurumların birgə yaydığı məlumatda deyilir:
“Razılaşmaya əsasən bölgədəki ekosistemlərin və infrastrukturun, hidrometeoroloji müşahidə sistemlərinin bərpası, ətraf mühitin monitorinqi stansiyalarının yaradılması, yeni yaşıllıqların salınması, meşəbərpa tədbirləri, su ehtiyatlarından səmərəli istifadə edilməsi məqsədilə su mənbələrinin qiymətləndirilməsi, balıq növlərinin yetişdirilərək su hövzələrinə buraxılması kimi layihələrin icrası həyata keçiriləcək.
Bu əməkdaşlıq, eyni zamanda, işğal dövründə Ermənistan tərəfindən törədilmiş ekoloji terror, təbiət obyektlərinə dəymiş ziyan, ərazilərin, o cümlədən su hövzələrinin Ermənistan ərazisindən transsərhəd çirklənməsinin davam etdirilməsi kimi faktların beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırılması məqsədilə xarici mətbuatda işıqlandırılması və “Yaşıl” iqtisadiyyatın dəstəklənməsi kimi layihələri də əhatə edəcək.
Tərəflər digər dövlət, özəl təşkilatlarını, eyni zamanda diaspora və cəmiyyətin müxtəlif nümayəndələrini də bu Memoranduma qoşularaq qeyd olunan istiqamətlər üzrə potensial əməkdaşlığa, öz fəaliyyət istiqamətlərinə uyğun olaraq işğaldan azad edilən ərazilərdə ətraf mühitə vurulan zərərlərin aradan qaldırılmasına, ekoloji tarazlığın bərpası və yenidənqurma işlərinin təşkilinə, sosial-iqtisadi rifahın yaxşılaşdırılması məsələsinə dəstək olmağa dəvət edir”. (//moderator.az/cemiyyet/394842/ekologiya-ve-tebii-servetler-nazirliyi-ile-qaraba-dircelis-fondu-arasinda-anlasma-memorandumu-imzalanib/ ).
Göründüyü kimi, Qarabağ təbiətinin bərpasına nail olmaq üçün Anlaşma Memorandumu imzalayan Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi ilə Qarabağ Dirçəliş Fondu digər qurum və təşkilatları bu Memoranduma qoşulmağa, təbiətimizin yaxşılaşması, əzəli gözəlliyinə qovuşması prosesinə dəstək verməyə dəvət edir, onları vahid məqsəd uğrunda vahid çətir altında fəaliyyət göstərməyə səsləyir. Hansı ki, bu məsələdə adıçəkilən qurumların “yaşıl ittifaq” formalaşdırması, öncüllük missiyasını həyata keçirməsi, mayak rolunu oynaması son dərəcə önəmli və təqdirəlayiqdir.
Gənclər ordusu ilə qızıl sahillərə doğru...
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin təbiətin və ekologiyanın qorunması istiqamətində atdığı mühüm addımlardan biri də bu prosesə yeniyetmə və gənclərin böyük çevrəsini cəlb etməsi, təbiətin mühafizəsində onların əməyindən, enerjisindən, novatorluq bacarığından uğurla istifadə etməsidir. Yeniyetmə və gənclərin iştirakı ilə tez-tez təmizlik aksiyalarının keçirilməsi, yaşıllıqların salınması ekoloji mühiti yaxşılaşdırmaqla yanaşı, gənclərin təbiətə daha yaxından bağlanmasına, onun qorunmasının, mühafizə edilməsinin vacibliyi zərurətinin daha dərindən dərk edilməsi kömək edir.
Nümunə üçün qeyd edək ki, 24 sentyabr “Beynəlxalq Dəniz Günü” və “Xəzər həftəsi” çərçivəsində Xəzər dənizinin Dübəndi sahilində təmizlik aksiyası keçirilib. “Təmiz sahillər” devizi altında təşkil olunan iməcilikdə Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin, Avropa İttifaqına üzv dövlətlərin səfirliklərinin, Ümumdünya Təbiəti Mühafizə Fondunun (WWF) Azərbaycan nümayəndəliyinin, “AzEkol” şirkətinin nümayəndələri, könüllülər və məktəblilər iştirak edib. 100-dən çox şəxsin qatıldığı aksiya zamanı ümumilikdə 6 hektardan artıq ərazi zərərli tullantılardan təmizlənib. Təmizlik prosesi zamanı Avropa İttifaqının Azərbaycandakı Nümayəndəliyinin dəstəyi ilə ərazidə tullantıların çeşidlənməsi üçün xüsusi konteynerlər yerləşdirilib ki, bu da həmin tullantılardan effektiv isitfadə etməyə imkan verir.
Bunu da vurğulayaq ki, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi tərəfindən bu cür tədbirlər sadəcə əlamətdar tarixi günlərdə deyil, bütün il uzunu təşkil edilir və bu tədbirlərdə gənclərin kütləvi iştirakı diqqət çəkir.
Qeyd edək ki, cari ilin 24 sentyabr tarixində çimərlik mövsümünün bağlanması ilə əlaqədar olaraq IDEA İctimai Birliyi, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi və Azərbaycan Baş Prokurorluğunun birgə təşkilatçılığı ilə növbəti sahilyanı təmizlik aksiyası keçirilib. (//report.az/hadise/bakida-cimerlik-movsumunun-bitmesi-ile-bagli-sahilyani-temizlik-aksiyasi-kecirilib/?fbclid=IwAR3zReOZn_KDUPZ-D1L-leeW47vxD8R2XM4B0GzAN9TJts45263Qtcso_F4 ).
Bilgəh çimərliyində təşkil olnan aksiyada 100-ə qədər şəxs iştirak edib, çimərlik ərazilərinin plastik tullantılarından təmizlənməsi həyta keçirilib, sözügedən ərazi daha baxımlı və ekoloji cəhətdən təmiz hala gətirilib.
Həm qanun, həm də təbiət keşiyində - Prokurorluq əməkdaşlarından nümunəvi davranış...
Ölkəmizdə təbiətin qorunması ilə bağlı həyata keçirilən siyasətin ən mühüm üstünlüklərindən biri bu prosesdə peşə və vəzifəsindən, ictimai statusundan asılı olmayaraq, bütün şəxslərin yaxından iştirak etməsi, ekologiyanın yaxşılaşmasına öz töhfəsini verməsidir. Bu baxımdan
Bilgəh çimərliyində keçirilən aksiyada 1 oktyabr - “Prokurorluq işçilərinin peşə bayramı günü” münasibəti ilə Baş Prokurorluqda ictimai köməkçi qismində fəaliyyət göstərən könüllülər və prokurorluq əməkdaşlarının da iştirak etməsi faktını qeyd etmək olar. (//eco.gov.az/az/nazirlik/xeber?newsID=13130 ).
Bu aksiya zamanı ümumi sahəsi 2 hektar olan ərazi plastik və məişət tullantılarından təmizlənib, yığılan tuullantılar çeşidlənərək təkrar emal üçün “AzEkol” şirkətinə təhvil verilib. Bununla da prokurorluq əməkdaşları sadəcə qanun və ədalətin deyil, həm də təbiətin, ekologiyanın keşiyində dayandıqlarının mesajını verib, nümunəvi davranış sərgiləyiblər.
“Qəhvəyi təhlükəsizlik” naminə özəl şirkətlər dövlət qrumarı ilə çiyin-çiyinə...
Sevindiricidir ki, ölkəmizdə ekoloji təhlükəsizliyin təmin edilməssində, təbiətin qorunmasında bəzi özəl şikətlər də dövlət qurumları ilə çiyin-çiyinə fəaliyyət göstərməkdə, bu mühüm prosesə öz töhfələrini verməkdədir. Belə şirkətlərdən biri “Coca-Cola” şirkətidir.
Xatırladaq ki, özəl və dövlət şirkətlərinin birgə təşkil etdiyi belə tədbirlərdən biri 18 sentyabr tarixində baş tutub. Belə ki, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin, “Coca-Cola” şirkətinin, “ASAN Könüllüləri” Təşkilatının birgə təşkilatçılığı ilə 18 sentyabr 2021-ci il tarixində Beynəlxalq Sahilyanı Təmizlik Günü çərçivəsində Bakı çimərliklərində “Xəzəri qoruyaq” şüarı ilə təmizlik aksiyası keçirilib. Xəzərin Bilgəh, Pirşağı, Goradil, Novxanı, Corat çimərliklərində sahilyanı əraziləri əhatə edən aksiyada 1000 nəfərdən çox könülül iştirak edib. Aksiyanın keçirilməsində məqsəd sadəcə ekoloji durumun yaxşılaşdırmaq deyil, həm də əhalinin maarifləndirilməsi və ətraf mühitə məsuliyyətlə yanaşma prinsiplərini təbliğ etmək olub. 25 hektarlıq nəhəng ərazini əhatə edən aksiya nəticəində 6.5 ton tullantı toplanaraq aidiyyati üzrə təhvil verilib. (//marja.az/76474/xezeri-qoruyaq-suari-ile-beynelxalq-ekoloji-aksiya-kecirilib-fotolar ).
Dövlət qurumları ilə yanaşı, həm də “Coca-Cola” şirkətinin təşkilatçılığı ilə keçirilən aksiya vətənimizin təbiətinin qorunması, ekologiyamızın yaxşılaşması istiqamətində milli həmrəyliyin nə qədər zəruri oludğunu bir daha təsdiq edir. Bu tədbir bir daha göstərir ki, gələcəyimiz ekoloji təhükəsizliyimizin etibarlı təminindən, bizi əhatə edən təbiətə sahib çıxmaq bacarığımızdan asılıdır. Qəhvəyi rəngli torpağı zərərli tullantılardan qorumaq, onun paklığının, ilkinliyinin keşiyində dayanmaq, bu yolla “qəhvəyi təhlükəsizliyi” təmin etmək, suyun və havanın şəffaflığına zərər verməmək, özümüzdən sonrakı nəsillər üçün daha təmiz, daha pak, daha füsunkar təbiət qoyub getmək bundan sonra da ali məqsədimiz, müqəddəs vəzifəmiz olmalıdır. Unutmaq olmaz ki, təbiətdə yalnız onunla dost olaraq, onun bir parçasına çevrilərək sağlam və təhlükəsiz yaşamaq mümkündür. Ölü və xəstə təbiətdə sağ və sağlam qalmaq imkansızdır və bu gerçək dünyanın hər bir ölkəsi üçün keçərlidir.
Seymur ƏLİYEV
Moderator.az saytı
Məqalə Azərbaycan Respublikası Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə və müsabiqə şərtlərinə uyğun olaraq 6.3.17. istiqaməti üzrə (ekologiya və ətraf mühitin mühafizəsi) hazırlanmışdır.
